Kuokoa Home Rula, Volume VII, Number 36, 3 September 1909 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

1 hooponopono hou ia &liJcs me na maawe Moolel Hiiaka. a (co Kawāii ame^Maui. -MOKUNA <IV ~

H(Domakaukmi o Hiiaka-i~ka-?oli-o-PeLe no Kn ANA ĪA LOHIAU—KA HELE PU ANA ME PAUPALAE iaHalawai me Wahineomao—Pa na Pau na Akua Panaewa I ke Okiia e Hiiaka. Phoomauia]

la laua i hele- mai ai, olelo aku la o Hiiaka ia Wahineomao: "He keu nohoi ka maka-ewa- ( ewa, aloha ole o kela , wahine ia' kaua, i kona hoole ana mai,' aohe wai o keia wahi. O keia! no paha la ka mea i kapaia ai' ke Oahu, he makaewaewa. Aka, ea, ua loaa ia Liaihonua ka uku | kupono o kana hana aloha ole i hana mai ai iakaua. | "Hala mai nei no kaua, lele ae la ua wahine moo nei iluna,J a he pohaku ia e ku la. Ua pono no kena- lilo ana i pohaku, he maikai ole kana hana ia kaua," I Alaila, hoohuli ae la i ke au o kana kamailio ana, a olelo ae la no i ke aikane; ■ "Auhea oe, eu awiwi kaua a hoea aku i kahi o kahi elemakule, i loaa ona waa no kaua e holo ai i Kauai." Oia hele no ia o laua nei a kahi i kapaia o ka Leina-a-ka-Uhane, kuhikuhi aku la o Hiiaka ia Wahineomao Lua wa,hi la, me ka olelo ana 'kunohoi: "O kahi keia e lele 1m ai ka uhane o ka mea makamaka ole mahope iho o ka haalele ana'ku oua uhane nei i kona kino. O ko Oahu nei hoo-leina uhane keia. Ke haule ka uhane o kahi mea ma keia wahi, hala oia i ka j po pau ole." |

Aole no i emo ia hele ana'ku a laua, ike aku la o Wahineomao i ke aikane: "Owai hoi kela poohina e noho mai la i ka makalae?" " '

Parie» mai Ja o Hiiaka; "O ko kaua makamaka ia e kipa aku ai o nei wahi i loaa ona waa no kaiia. O pohaku o Kauai ka jnoa o kela elemakule, he kupunakane iano kakou." Hele aku la laua nei a kokoke ia wa kahea aku la o Hiiaka ma ke mele ia Pohaku-o-Kauai. Kau He:,u 111 Na. Hiiaka K*ia. 1. Noho ana o Pohaku-o-Ka-uai i ka la'i o Kaena 2. E lawaia ana i i'a ai naka malihini, 3. He malihini kipa keia i hoea mai la, 4. E- Pohaku-o-Kauai—e! 5; E Aloha mai! Lohe ua elemakule nei i keia leo kahea iaia, o kona manawa ia i huli mai ai i hope, a ikemai la oia i ka moopuna, ia Hiiak-a, ame kona kokoolua e ku aku alaila, aloha mai la oia me ka olelo ana mai: "Malia no i ai ole ia ai ka'u wahi maunu e ka oopu kai, o kuu haku keia e hele mai nei i ka la welawela o Kaena-nei. Heaha ka huakai, a kuu haku?" Alaila, hapai ae la o Hiiaka i keia kau, a oli aku Ia i ke kupunakaneia Pohaku-o-Kauai. K/,n llki.u 112, Hijak\ Kkja. 1 E Pohaku-o-Kauai—-e-— 2 I waa no maua — 3 E holo ai e ike i ka liula o lalo —e— Alaila, pane mai laoPohakU-o-Kauai ma ke oli ana mai nohoi: Kau Hislu 113. īta. Huaka Keia. 1 E/Hii-i-ka-iu-o-na-moku. 2 E Hii-i-ka-poli~o-Pele: 3 Ke kau -maiiiēi ka 4>ailī a ka moe ia'u 4 He mpewaa ko ka p'o nei,

5 He waa ko ke ao, 6 He huakai kou, e Hii, { 7He kane paha, eia la ika ; liu-la ' 8 Aohe paha a kaua kane, J 9 Aohe waa, eka moopuna. I Ma keia kau a Pohaku-o-Zauai i oli mai ai, i hoike mai ( ai oia, e laaa ole ana o Lohiau ia Hiiaka, e ola mai ana, ke hiki j aku oia i Kauai, nolaiia, o ke : ano nui o kana mele o ke kau ,Jana mai i 'ka moopuma, e kaII ohi mai ana no ia i ka moopuna : aole e holo i Kauai, oiai, aole e loaa o Lohiau-ipo. A mahope ū ke kau ana mai o ua Poi haku-o-Kauai, pane mai la oia: "Hele mai la no- olua, ike i mua mai la no olua, e a'u mau . moopuna, ia Ka-leina-o-ka-Uha- • ne, ke hoike la no ia.ia- laua aia ka uhane o ke aloha i ka lua i pohaku. No&ifa, ua pae aku . la no oe, e ka maopuna, i Kauai i a ua ike iho la na ia Oahu nei, . nolaila, e noho iki kakou i ka : lae nei o 4Caenk, -k mahope ia, i hoi aku no Hawaii." : Alaila, nonoi hou- no Hiiaka i ke kupunakane i waa, ma ke oli i ana 'ku: : KAU Hklu 114 MA HUuka KKIA. ' 1 E Pohaku-o-Kauai ho—i! 2 Ho mai hoi ua waa no maua

,3 Aole hoi o ka hoole manawa ino mai, 4 Elike me ia kupa a kamaaina o Kaena nei, 5 He ole hoi kana, aohe ia he pilikana, 6 O oe hoi keia, he kumu i kupu mai ai a lehulehu . • 7 Ho mai, ua waa. Pane maHa no ua elemakule nei: "Aole ho'au ihoomanawa ino aku nei iā olua, e a'u mau moopuna, oiai, aohe io no o'u pa». He waa, Jhe apanapana la. Aia ma kē.pahonohono aku ai a loaa he waa. Aia a paa ia mau wahi apana, alaila, waa. Ke ole e paa, ea, aohe waa. Nolaila, hala ke kupunakane o olua. Noneipane a Pohaku-o-Ka-uai aka itfo la o Hiiaka iloko' iho ona, no ka maikai no o na olelo a ua kupunakane nei i hoopuka mai ai. olelo aku la ia i ke kupunakane, ma ka ninau ana 'ku iaia: | "Auhea, ua mau wahi apanapana.waa nei au?" "Eia mai, wahi a ke kupunakane i pane mai ai, Alaila, haawi mai la oia. i na apanapana apau e paa ai he waa hōlookoa. I A ku keia mau apana apau i imua o Hiiaka, o ia ka wa »■ ua Hii nei i nonoi aku ai i ke k'ui kui hou-hou, he kui humuhumu hoi paha ia i keia wa. Haawi mai la nohoi kekupunakane i ke kui houhou me na popo aha mai no i mea paa | apau. 0 ko Kiiaka wa no ia i , humuhumu iho ai ua mau apanapana nei a paa, kahi apana me kekahi apana, e hele ana I niai mua a hope o ka waa. Paa na aoao, paa na wahi apau o ka waa, o mua, a Holo na laau o waena e maloeloe aikawāa 1 -p a »-nohoi ke leua poi mua, pelā ke kuapo'i hopi Paa na iama o ua waa ne{, aohe

hemahema i koie. I Ia Hiiaka e humuhumu ana i na apana a paa maf jn~ua * hope o ka loa o ka waa, ha ihp la no ia i ka Ranu o kona waha-, a lilo ae la kahi ana'i hu«iti ai Ime ka aha i mea paa loa kahi ia i'o o k&laau mai mila a hope. Pela ma na wahi apau ana i humu ai. " '

Elua laua nei, elua hoe, a kau iluna o ka waa, o ke ka-liu nohoi a kau iluna o ka waa, o kahf omo wai o kau, kahi pioo uwala o kau iluna o ka waa, o laua nei elua me ke me Po-haku-o-Kauai, hapai aku la lakou i ka waa a lana ana i ke kai. .

> kau aku la ei Hiiaka nia iluna o ua wahi waa nei, ōlai hoi ke kupunakane e paa'aha, mauka lluna o ka pa-ala me ke kaula, i ua waa nei. ' Hookuu nohoi ke kupunakane i ke kaula a o ka awala iho la no ia o na hoe a ua mau kaikamahine nei, pakika ana ko laua iluna o ka ili o ke kai, e hoopaheeheeia ana eka ue-hai a"ka 1 aui-nalu.

A hala loa laua nei iwaeoa huli mai la o Hiiaka i hope a ike mai la i ke oni aku a ka lae o Kaena, ke ku aku o ke kino pohaku o Liaihonua, me he lae la no Kalaau ka,oili i ke ehu a ka malie, a ike mai la nohoi ia i ka noho aku a na wahine kupua o luna o Kua-o-ka-La, oia o Ma'o ame Wawalua, ia wā oia i hapai ae ai i keia kau a oli aku la: -JCAU-HKLU H5. Kamak KKU 1 Kaena me he manu'ia i ka malie,. 2 he kaha ana'la na ka uau 'la, 3 Ka ale ka ale o ka leiewaho; 4 Me he kanaka hoonuu kai x la i fca malie)5 Ia papa Hmu lipoa i ke ak o ka alo, 6 ya pakuikui wale ia e ke , kai a upapalu, 7 Upalu, uwali ka maka o ki ale, 8 E oo ana i ke alo o Kapeku 9 Kapekupeku iho la na hoe i kai a ka Hooilo, 10 Ku mai la ka puali hiwa makai, 11 He hoailona kai ia no ka aina, 12 E hoole ana i ka lawjria. aohe i'a, 13 Ua lawtsa ē ke Koolau wa* liine a lila, 14 Lilo Puna e, lilo i-Puna, 15 Ike ole au ia olua e nom | mai ia, 16 Aole au makana nui i kuu hllahila, 17 O kuu hikhlla no olua —e, Aolē i patt.