Kuokoa Home Rula, Volume VII, Number 43, 22 October 1909 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

I hoapaiiapono kon> ia elike me fpa maawe Moulel iHlaka- a ho H'awaii ame Maui. MOKUNA IV HOOMAKAUKAU 0 HIIAKA-I-KA-POLI-O-PELE NO KE KII ANA IA LOHIAU—KA HELE PU, ANA ME PAUPALAE iaHalawai me Wahineomao —Pa na Pau NA A&ua Panaewa Okiia e'Hiiaka. [hoomauia] K/io Hklii 114 Na Hiiaka Kbiv 1 0 Malaeahaakoa i Haena—e, 2 Keiki oe a Wainiha, 3 Moopuna a Kamoolani, 4 Ina Hala o Naue ike kai—e, 5 O kuu la pololi, 6 Hoomaona ike aloha—e 7 Aloha mai—'e. I ka lohe ana o Malaeahaakoa i keiakau a Hii.iki, ua lelele ae la ka oili apoapoo ke pihoihoi iloki o ko laua mau haupo nie ke anoano, no ka lohe pono ana nku i ka leo o ke ākua nana oia i hoola. Ia wa ; olelo aku ia ua o M.ilaeahaakoa i kana aliiwahine, ia Wailuanuihoano, ma ka 1 ana'ku iaia penei: "Auhea oe e kuu wahine, e Wailuanui-

hoano, eia ke akua o kaua la ke hele mai nei i o kaua nei, a nonā nohoi kela leo maeaea a kaua i lohe aku nei. N.mi ia, ea, ke hele mai nei ua akua nei o kau.'i, he pono ia'u e pule e āe mamua o ko laua kipa ana ftiai nc> kauhale ne i.'' Ia manawa i pule aku ai o Malaeahaakoa nu ka pului ana 'ku penei: KAU HELIī 145, NA MALAK'AHAAKO \ KICI.V. 1 Kau ke ano haili oka lua ia'u—e, 2 Owau o Malaeahaakoa—e, 3 0 Wailuanuihoano lokoino- no, 4 No keia la ke ola ia oe e Hii——a— 5 E komo, eia ka hale akua, 6 E Hii —e —i —ola nui—a—ola—a. la manawa, ug. pai aku la o Hiiaka i ke aikane, ia Wahineomao me ka oleio'ana'ku iaia, penei: "E hele kaua a komo Uoko oka hale o kahi' ka'hu o kaua, nokamea, ua puka mai la ka 160 māhamaha o ua wahi kahu nei o kaua e komo kauhale." Ae aku la nohoi o Wāhineomao ika manao o ke aikane, oia o Hiiaka, me ka hoomau ana aku no hoi oua Wahineomao ika olelo\ana' } ku ike aikane.īa'Hiiaka penei; .''Heaha ]a auanei hoi e aikane, he komo aku hoi paha ko kaua e aikane, i ka hale o ke kahu o kaua, malia paha hoi, he hana io koonei eiike me kau i olelo mai nei ia'u e aikane, pono loa iho la hoi ua hoea mai la kaua i ka hale o ua Wahi k»hu nei o kaua," Ia wa, ua aku la ō Hiiaka ma, a aneane makabi o ka halelau- eku ana, aia nohoi o Malaeahaakoa ame Wailuanuihoano malaila kahi i kali mai ai, nokamea, o ka iini nui loa o Wailuanuihoano, e kala- ia mai oia e ke akua 0 laua, aua o Wailuanuihoano i hoohewahewa ai. Aia manawa i paha aku ai ua o Wailuanuihoano i keia paha, penei: KAU HELU 116. NA WAll UaNUIHO\NO. 1 A nana wale i kai o Puna —e, 2 Ika uluhala o Kookoolau—e, 3 Lalau au, hoohewahewa ike akua—e 4 E mihi au i kuu hewa nui,5 E huikala kai-o-ki-a, 6 E Hii—e, e ola au-~e, [ ka'pau u keia paha ana mai a Wailuanuihoano, ia wa o Hiiaka i olelo aku ai ia Wailuanuihoano, ma ka 1 ana aku iaia, penei: "Auhea oe, e Wailuapuihouno, ua kala ia kou hewa; kiina mai ko wahi lei-kau-pale," (lei-la-i). Ua hooko aku la nohoi o Wailuanuihoaiio, i keia kauoha a Hiiaka iaia, Ua hookoia nohoi na mea apau, mamua o ke kpmoana o Hiiaka ma iloko o ka hale lehun. E ka mea heluhelu, e kala mai i kou mea kakau nei, no ka hoakaka pokole āna imua ~ou ma keia wahi. Oiai, ma ka manawa i hana ia ai ka hale lehua a paa, ua hoolulu ia oloko me na ppno kuahiwi a kahi muumuu i-pii ai i kuahiwi, elike no me ke ano mau oia mau la,_pela no ka hana ana a kahi muumuu o Malaeahaakoa ame kana aliīwahine, me Wailuanuihoano. I hana nohoi laua> i mea e maliu mai ai o Hiiaka ia' laua, ma kona ano'he akua. I ole nohoi e loaa hou he poino ia Malaeahaakoa, elike me mamua. Ua hoonani ia nohoi ke kaikuwai atxie kaikuha'u, me ka moena Polo-Hinalo, o Puna, ame ka moena pawehe o Niihau, a i uhi ia iho h'oi me ke pa-upa-u O-uholowai o Laa, ame ke pa-upa-u A-e-loa nohoi o Kauai. Me keia mau mea apau i hānā ia e ua wahi muumuu nei me kana aliiwahine, ia wa, koop_.aku.-la o Hiiaka ma iloko o ka haleīehua i hana ia ai e kahi'. muumuu. I ko Hiiaka ma komo ana aku ilpko o ua halelehua nei i hoomakaukau ia ai no laua, ua ike aku la ko laua maka i ka nani o na mea apau i hana ia ai, a na keia mau nani a ko laua.mau maka e ike ,pei, i hoopiha aku i ka manao hilinai plha o Hiiaka ma no ka hana a kahi muumuu me kana aliiwahine. Ia manāwa, huli mai ia o Wahineomao, a olelo mai la i keaikane ia Hiiaka, ika i ana mai: "He loa kaua iau mai nei ike kai, a hiki iho la i aina o ke aloha o ka haku o kaua, akahi no au a ike i ka makee akua _ elike me keia. A i aha la ka kaua uku i kahi muumuu ame kana wahi aliiwahine no keia hana pulama a laua nei ia kaua?"