Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 1, 7 January 1910 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

I kdtiporlōpōno }toii ia ehh& T>t4 ha. Moolel niiaka* a. ho Hnweui ame Mam. MOKUN& IV 6 iiIiAKA-i-KA-fQLI-0-PEI-? NO ,KE KII AnA ia LokiAl?—"Ka HēLe pu ana me Paupalak ME WAlilNEdīiAO—Pa na PAū nA Akua Panaewa I ttE OkllA E Hiiaka [hoomauia) "Pehea auanei e hiki ae a» ke kmo o ke kane a kakou ilalo, nokamea, eia kaua ī keia pah ī hele a lele koae " "Aohe pihkia oia eke aikane, e he mea hiki wale no ia, aia makaukau kaua no ka hoi, alaila, kahea au ī na kino launehele oke kahu o kaua, ia Pauopala-e, nana no la e hoihoi a mahope aku npi no kaua," wahi a Hiiaka. la manawa, o ke kahea ae la no ia o Huaka i na kino launahele o Pauopala-e e ope ibo na kmo lau ona i ke opie iwi o ke katie a lakou e hoihoi aku a lalp o ka paji, a pipi} laila aku, hoihoi loa no ka hale lau-ki o laua nei, Iloko o ka wa pokole loa, ua paa ae la ke ope ahuula i opeia ai ke kino o Lohiau i na kino lau o Pauopala-e, a o ka manawa ao ia \ hao ae ai o Pauopala-e i kons mana, hlo ke kino o Lohiau iaia. A hala ke kino lau o Pauopala-e me ke o Lohiau, huli mai la o Wahineomao a mnau mai la i ke aikane; "Pehea auanei kiua e hiki ai īlalo? Aohe paha e ike īa aku ana ke alanui a kaua ī pn mai nei ,M Pane mai la o Hiiaka i ke aikane "No keaha auanei hoi ko kaua mea e hiki ole ai e aikane, ilalo? oko poina koke īho fa no ka paha hoi la e aikane i ko'u ike lele pah? "Aole ka paha ou hopmanao i kela pali nihiaihi he laumia, a'u nohoi i lele ai, ia kakou i hiki at i Laupahpehoe, a lele ma'haoi ai nohoi au a kau ana iluna o ka waa o Pahululawaianuiokai no ko ono hoi ī ka poke uhu?" Aoheno he pane aku o Wahineomao no keia mau olelo mai a ke aikane, ua īke iho la ia, ua pololei ke aikane a ua hewa oia., I kela wa pane hou mai la no o Hn'aka ia Wahmeomio: "Ke lele au ī ka pali ea, paa mai no oe īa'u a paa. O ka pa-u no auanei o kaua ka'u e lioomohala ae, a o ko kaua kaohi no la e nee ai ilalo. Nolaila, e kau mai oe maluna o'u, a hoi aku kaua no lalo." O ko laua nei hele aku la no ia a hoea ma ka waha o ke a-na, a o ko lliiaka olelo mai la no la ia Wahineomao; "Kau mai hoi paha, a hoi ae kaua." ,p ko Wahineomao kau aku la ma ke kua o ke aikane, kuu iho Ja no hoi o Hiiaka i ka 'pa-u ona, me ka hoomahala pu ana ae a puni oia, a o ka manawa no ia o Hiigka ī lele aku ai mai luna aku o ka pali, oia no oe o ke kaha ana a ka iwa i ka makani. Oia lele o laua nei a hooih no hoi īluna o ka honua. Pau ka pilikia ua hoea laua nei i ka pah -e ai ī kalo mo'a. A ku laua nei īlalo me ka maalahi, ia wa ho-hoi aku la laua nei a komo iloko o ka hale lau-ki, a loaa īho la ka puniu kanaka a laua nei. A komo laua nei īloko o ka hale, kuu iho la ko laua mau kino u hoon\aha iho la. I» laua nei e hoomahi ana, pane mai la o Hnaka i ke aikane: U A kelekele no ko kaua make īna wahine kupua o nei mau pali. I uuku mai no ko'u wahi ikaika ame ko'u mana, ma no ua pau poo pau hi'u kaua i keia mau wahine, aka, ua pakele kaua, a eia kaua i keia wa ke nana aku i kahi a me kahi,

. , flBukihl Va UH pllikl> M« hl'* A *tU kolli! . kl liii jJ kft p)lihi| bli ke ilehn 010 o kaMh* kiku o kiua l»'u, nki( n» knla Hiun aku U 6 holke I h ho- j pcna< A 6 ka ka'lii kaha 6 lteld Wa nkil; B ksl ll<3ola afiā. i ke iiiai a kakdiij ioi aleii nohoi ba ikaikel b ksl make a frie l«a jaaiahd rffarfliia d leo'ii» riele tid kaleou i ke tcan£ oie| ākel) 1 riii{ lioHoi ica7kaika d ka'U puie ( hoi hc3 leaiia i HaWaii rii6 lia A kfe aidhd. , ( ''A £>etibi kaiia e haiia ai i ke kine a kakou/' a Hiialo. i hooiiiau mal ai i ke kaiiiaiiio, ''e hoihoi au 1 ka lliiane oia liei a koriid 31dkd d ke kino ona e waiho aiai la " 'A pehea e hiki ai īa oe ke hoihoi hou i ka uhane oia nei a komo hou īloko o ke kino." E ka makamaka heiuhelu, ma keia wahi kaua e nana ai no keia hana kupaianaha i lawelaweia e Huaka, ka hana hoi a kaua e ka makamaka e hoomaopopo īho ai, o ka mana mai ke Akua kiekie mai, oia wale no ka mea e hiki ai kehoola 1 ke kanaka i kaawaie aku kona ola mai īaia aku, aka, mamua ae rue o ko kaua ike ana 1 nei mahele ano nui o ka kaua moolelo, e pono ke aku kou mea kakau 1 keia manao, a oia hoi keiaKe ike nei kaua i Ice ku malie ana o ka La maluna o U muli o Hea," mamuli oke kahea ana aku a Hiiaka, Ata hoi ma ka moolelo o Maui i īkeia ai ka hoohele mahe ia apa qka JL,a ( mamuli o ka hakihakna ana o kekahi o kona mau kukuna, a o na moolelo (kaao) kahiko loa keia o Hawaii nei e hoike īka hoihai hope ia ana oka nee ' ana q ka La, 1 Ma ka wa a ka loea huli Baibala e hoomaopopo iho ai i keia mau mooleio kupaianaha o Hawau nei, ko Huaka kahea ana e kau malie oe ka La, ma ka muli o Hea, a pela hoi me ko Maui hoihoi hope ana ī l<a nee ana oka La, e hoala koke ia mai ana na hoomanao ana iloko ona no ko losua kahea ana 1 ka La, ma ka olelo ana aku: "E ka La, E kau mallie oe mauna o Giona." A ae nohoi iloko o ua kanaka huli Baibaia nei ka mea ī hoikeia ma ka Pauku 8, o ka mokuna 38 o Is a, ma ka mea e pili dna ī ka hoohakalia ana īka nee ana o ka La, a o ua mau olelo la, oia keia ft Aia Hqi, e hoihoi hope no au īke aka ona degeree ana i al m» ka mpa apa hora o Ahaza, he umi degere ka hoi hopa ana. A hal hope lo rjo ka La i umi degere, ona degere hoi ana {iho ai īlalo," Pehea i loaa ai na moolpio o keia ano i ko kakm mau kupuna kahiko, i kuhke loa me na moolelo Palapala Hemolele i hoikeia ae la, Ua lohe mua no anei ko kakou poe kupuna kahilio i na moeielo o losua ame ke aiii o -iezekia, na mea hoi» komo ma na moolelo i hoike ia ae nei, E hoomaepopo hou la ma keia wahi, ma ka wa i kaua ai o losya me ko Gibeona poe, i kauoha ai o losua e kau mahe kaLa ma Gibeona, a ma ka wa hoi ī kaua ai o Hnaka me Kalanamamuu ma i kauoha ai o Hnaka ī ka La e kau malie ma ka mūli o Hpa, Aole anei he hoike keia-mau helehelena ano like loa o na mahele elua, ko ka Baibala ams ko Hliaka, aia no he moali maopopo oka īke ana oko Hawau nei poe kahileo 1 na moolelo oiaio oka Palapala Hemolele, mamua aku o ka hoea ana mai o na misionari 1 Hawaii nei. A no, e kamailio ana kaua e ka' makamaka heluhelu i keia wa, no ka mea e pili ana i ka hoola hou ana o Hiiaka ia Lohiau. He maheie ano nui keia, ake minamina nei ka mea kakau 1 ka loaa ole ana īaia oria ma]ielehele Hnaka ī loaa i paanaau, a i ole, e paa nei paha he mau buke kakaulima o keia moolelo, mai ko lakou mau kupuna a poe makua mai hoi. O ka mea i loaa i ka mea kakau i keia wa, mailoko mai no ia o ekolu mau mahele moolelo Hnaka ī paa ī ke kakauia. Elua oia mau mahele he uuku loa na mea i hoikeia no keia wahi ano nui o ka moolelo, a hookahi mahele ī loaa me na hoakaka me na Kau i pili ī keia hana kupaianaba i hanaia e Hiiaka He mea maopopw no nae, he okoa no paha ka kekahi poe paa Hhaka ma keia aka, o ka mea i loaa ī kou mea kakau, e ka mekamaka heluheiu, oia kana e hū)ke aku, me ka manaolana e loaa mai ana i ke Kuokoa Homb Rula nei, he mau hoakaka i oi ae i keia, Aole i pau.