Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 2, 14 January 1910 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

I hooponopono tiou la elike me na maaweMooiel uiialea a ko ila,waii a,me Maui. MOKUNA IV' Hoomakaukau o Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele no ke Kii ANA IA LOHIAU —KA HELE PU ANA ME PAUPALAK iaHalawai me Wahineomao—Pa na Pau NA Akua Panaewa I ke Okiia e Hiiaka [hoomauia] "E aikane," wahi aHnaka,] par>e mai ai ia Wahine omao, "ua ninau mai nei oe īa'u, pehea la e hiki ai īa'u ke hoihoi hou 1 ka uhane o ke kane a kakou akomo hou īloko oke kmo. Ae —he hana nui keia ahe hana pohihihi, ahe akua nohoi. "0 ka hooulu ana 1 ka ulumahiehie o na launahele, ka ieie, ka palai, ka maile, ka lehua, na lipolipo no apau o ka nahele, oia ka kaua hana mi;a. '"Alaila, e īmi i ka wai hua a me ka wai lani, a loaa, ku iloko ona poi hou, komo īloko ona hue ihiloa. Pau u, ku nohoi ka pule. I ku au īa'u mau pule a i haki ole, ola oia net īa'u, aka, i haki kuu pule a pau kauna o ka hakihaki ana o kuu pule, aole oia nei e ola. "A komo ka uhane oia nei īloko o ke kino ona, he kakelekele aku ka hana mahope. O Kahuli o Kahela ka wai oia nei a'u e kakelekele aku ai. "0 na po a'u e kakelekele ai īa ianei, oia o Akua, oiai he akua ke kane a kakou 1 keia wa, a na ke akua nohoi ke ola; o Hoku ame Maheal.am; alaila, noho a kaua ana po o Kanaloa, Kane ame Lono, pau īa po a'u e kakelekele ai, a hoea kaua ī ka po o Muuh, lele ka make; a ī ka po hoi o Muku, kaawale ka make; pua-hilo ke ola oia nei ī ka po o Hih' y oaka ke ola oia nei 1 Iloaka, a ku, a hele oia nei i ka pokapu mua o oia o Ku-kahi. Ika lua ona Ku, oni"ni oia nei; i ke kolu o na Ku, holo oia nei, hoea kaua i ka aha ona Ku, o ko īa nei ku no īa a hele; a hoea kaua i na Ole, oia ke o-le-ole ana oka lanei oleio. Oke ola !a ake Akua i lohe oe, e aikane. "Nolāila, īka la apopo ea, kauoha au i kahi pokii o kaua, e pii aku īna mea hoouluulu a pau'o ke kuahiwi A loaa, a nana. nohoi īa e lawe mai a ku iloko o ka hale nei, a o kau hana auanei hoi ka hoouluwehiwehi ia loko nei Aia ī ka po o ka la apopo, hoomaka au i ka'u hana." "Eia paha-auanei ka mea pilikia," wahi a Wahineomao i olelo aku ai, me ka hoomau ana aku ana: "E kaha loa aku ana ka'loihi o kau mau la i olelo ai no ka loihi o kau manawa e lawelawe ai i ke kane a kakou, mawaho o na la i ku ai o ke kapu kuahiwi a me ke kapu kai maluna oko ka aina nei poe. Eiiemo e auanei paha ke kapu aole e pau kau hana, pehea īho la auanei ka pono oia la?" "Aole ia he mea pilikia, e aikane," wahi a Hiiaka i olelo mai ai īa Wahineomao, "oiai īloko o na anahulu la elua, e pau pono ka'u hana me īa nei, a hoea no hoi kaua i ka po o~Akua.

# *Eia kaua.i ka po niauli, mai keia po aku a hoea ika po o Hua, ua piha na anahulu po elua, noa ke kanawai, a alaila, nee kaua mai ka po aku o Akua a hoea hou i Muku, a- hoi hou a hoea 1 nj. Olp a'n i hniwp aku nei ta oe, piha hookahi anahuld. 0 na anahulu mua elua, na wa īkaika loa o ka'u hana, a ke lanakila au īloko o keia mau anahulu mua elua, ua lanakila ka kaua hana maluna o ke kane a kaua." Ia wa, kahea ae la o Hiiaka i ka pokn kahu ona ia Pauopala-e, no ka lawe ana mai i na lau hooulu a pau o ke kuahiwi iloko o ko laua nei halau lau-i e nohoi nei. Moe iho la laua nei ia koena po a ao ae la 1 kahi la, a īke aku la laua nei 1 ku mai o ke ahu o-na lau nahele o ke kuahiwi iloko o ka halau lau-i o laua nei. Ia wa, wehewehe ae la laua nei a hemohemo na ahu manli, na wauke ame na ahu moena 1 opeia ai a paa ke kino o ke kane. Ika hemo ana ae o na mea a pau, a loaa ke kino o Lohiau, oia mau no ka maikai. Ua opeia no hoi ke kino me na lau aala o ke kuahiwi. Nana īho la o Wahmaomao 1 ke kino o Lohiau, a olelo ae la oia ia Hnaka"He keu 10 no keia ake kanaka uu Oia mau no kona ano e waiho ae nei, me he mea la e ana Makemake no hoi ka mea piaikai." Alaila huli mai la oia a kamailio mai la ia Hnaka "Hana oe iaia nei a ola, elike hoi me kau e manao nei, e aikane, īa wai oia nei e noa ai?" "Ka-hu-hu, hookolohe no hoi kau wahi mnau īa'u e aikane, pii ae la paha kou wahi koko-ia Ika lapaku a makemake 1 ke kane a kakou," "Nawai hoi e ole ke koko-ia o ka manao makemake, e aikane, i keia mea maikai ako kaua mau maka no hoi e īke like iho la." | A ua aka ae Ia laua no keia mau olelo a laua, īa wa, | olelo mai la o Huaka: | "0 kuu kanawai paa īa la, i lohe mai oe e ke aikane. Ola oia nei ia'u. Ku kanaka ui a maikai. Pah ke kua a mahina ke alo. Aole au e pono hoopaia īanei, a noa mua oiai ke kaikuaana haku o kaua," wahi a Hiiaka i pane mai ai, nīe ka hoomau ana mai no hoi i ke kamailio ana"He makemake no hoi paha keia la 1 keia mea maikai, e aikane, aohe hoi e hihi, o ke kanawai a kekaikuaana haku o kaua i kau mai ai, oki pu wale īho la no au "Aka hoi, ī hai-w« nae ke kaikuaana o kaua ī ka'u mea aloha, ehke no hoi me oe, ea, hai aku au la oe, aohe ana kane, lawe kaua i ke kane nei a kakou i au hoomanawanui ia mai nei e kaua a lilo na kaua ke kane. "I hea hoi ka ike ona a me ka mana ona, pale ae oia ika make q ka kakou kane. Aohe, waiho mai nei oia a na'u e aq.amo-hoomanawanui i keia ukana kaumaha luuluu. Hoi' īho nohoi, ina 'no paKa i hookuu loa ia mai ka' limakui o maua me a'u aohe la hoi kaua'e maewaewa, aole la hoi e nui ka kaua hana, aole la kaua e pillkia loa i keia mau pah makua ole o Haena. Aole, kauoha mai ana ua kaikuaana haku nei o kaua ia'u e hele jriai au me ua limaku'i la o maua, a kahi a'u e ike- ai ua palekana kakou, alaila, hookuu aku i ka limaku'i o maua e hoi aku "Nolaila, eia ka'u kauoha ia oe, e ke aikane, ī nonoho aku auanei kaua ma keia hope aku, a ī kuia kuu kua-koko o ka aohe o'u mea e ae e lohe ai, o oe wale no; aia a nau ke kahea, e maliu auanei au. "Nolaila, uapau keia mau kamailio a kaua, enana ae kaua ī ka hana e pono ai ke kane a kakou." E ka makamaka, ua ike ae nei kakou i ka ike ana o Hiiaka ma, ma ko laua wa ī ala ae ai, ma launahele īloko o ko laua halau lau-l Mamuli o na kino papalua o Pauopala-e, a oiai o kona mau kino no hoi ia. Ku ka ieie oke kuahiwi, ka maile no hoi, ka palapalai, ka pala-a, ke pulu hapuu, ame na launahele -no hoi a pau o ka lipo waokele. Ia wa olelo mai ai o Hnaka ī ke aikane: "Oia hana īa mai hoi kau hana, o ka wih ae ī keia mau mea a pau a kau ae a paa o loko nei o ka hale lau-ki o kaua: Oka hoonohonoho ana nae oka pala-a ea, na'u no īa e hana aku. Aia hoi 'a pau,kau hana, alaila, hana aku au ī ka'u hana o ka pala-a Aole i pau.