Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 3, 21 January 1910 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i ka-Poli-o-Pele

ī hooponopono hou ia ehke me na waaioe+Mooīel ihiukei <i ko Hawaii ame Ma-ui, MOXUNA IV HOOMAKAUKAU 0 NO KE KJI A.NA. IA LOHIAU—KA HĒLE PU ANA ME PAUPALAE iaHalawai me Wahineomaō—Pa" na Pau na Akua Panaewa I ke Okiīa e HiiaKa. ("hoomauia ] E hilo oe ika pala-a 1 eha kaula. Hookahi kaula no ke Alanui Polihiwa a Kane, hookahi kaula no ke (\fanui a hdokahi no ke A a o ka ha o Jce kaula au e hana, no ke Al r '-i-la piko-o-W ale f i Alaila, i mau owiii maile elua, hookahi iioke'Ala ula-a-Kane; a hookahi no "E hoomoe mua oe i-ka owili lei niai ka puka mai o ka hale nei o kaua a ku kekahi pik'o 1 ke kala komohana, 01 hoi ka owih lei o ke Ala-i-ka-piko-o-Wakea Mai ke kala hikina ae hoi o ka puka o ka hale nei o kaua, "hoomoe īho oe i ke kaula oke Alanui Polohiwa-i-Kane, a ma keja kala no hoi e huli nei i na pah, hoomoe mai oe 1 ke kauala o ke Alanul Polohiwa-a-Kanaloa "Mai kela kata mai no hoi o ka hale o kaua nei a ku 1 kela kala malalo, hoomoe.iho oe \ ke kaula Eei maile o ke Ala-ula-a-Kane, a mai kela kala'mai no hoi a ku 1 keia kala mauka nei, e hoomoe īho 1 ke kauia lei maile-o ke Ala-maawe-ula-a-Kanaloa. "O Kane ke Akua m<t ka Hikina, oia o hiki au a ola He pu hoi ia iluna a kupOno 1 ka piko ponoi o Wakea, alaīla, loh ke au, au iho īlalo oke kōmohana. "0 Kanaloa ke Akua oia mahelef He au ia no ka make. Ku hou no o Kane ika A|cau r he makiukau ī* he ola no hoi. O Kai Koolau ia Ku Kqu o Kanaloa īk* Hema, o hemahema la. Aohe pooo. O Kai Kona ia "Aia a pau kau a o ke koena aku o Jca hana i koe ea, na'u hoi e hana aku, elike no hoi me ka'u ī olelo jho nei ia oe, E hoihoi ana rfae au i k§ kino a kaua aka piko o Wakea nei f oia hoi, īwaena ponoi o fea hale, hoohuli ke poo i ka puka. A ma ka puka au o ka hale e noho ai me Ka unane o ke kane a kaua, a o oe nohoi ma na wawae. la'u ka Hikina, īa oe ke Komohana,, a ,hiki mai ana iea la ma keia hope aku r e liīo aMa ia'a keKomohana. "A hoea mai ia la, eaikane, o na papa-ku ka hoi o Kilauea ka meā aloha." ,*'l keaha hoi?" i ninamaku ai o waninaomao i ke aikane ia Hiiaka. mai ia o Hiiaka i ua o Wahineomaoi "Aōle keia o ko'u wa e hoike aku ai ia oe.*e kuu hoa pih a make no hoi, o hewa auanei hoi au i ka oieio. Aja kaua a pu!i hoi a hoea i Oahu, ilaila au e hoomaopopo ai i.na mea apau, a īlaik akaka ke ku-h kuu maoJtta l ke kaikuaaka haku o kaua. Aka, hai aku nae au īa oe, o oe a me a'u ē kap'u kaua i ke kino o ke kane a kakou, ke hoi kaua me ia ia Hawaii, ke pono ka'u hoomanawanui ana ae." O ko Wahmeomao hana īho la nō'-ia ī na hana a Hn-aka-i hoike aku ai iaia e hana. Paa ae la oloko o kahi hale lau-i o laua i na ulu wehiwehi, paa no hoi m ena lei maile, ehke me ka i makemake ai. Hoomau iho la no hoi ua Waineomao nei, i ua m»u owiii lei nei, elike me na kuhikuhi i hadwiia aku i&ia.

-'* h< ? ' a ka piko o "\Vakea iwaenakonu po Mdi ā ki kā j)uka komo mat a hala i Kope, mpe no hoi fta ao Kane Kanaloa, pela hoi me na ala ula. I keia \va } ua Uoomaha 1619 ja' 0 Hiiaka e hana 1 ka pala-a, aohe no hei 1 emo la hana ana mai a ua Wahine-poai-moku" nei, 0 ka lawa no ia elike me kana i makemae ai. Ika pau apa o keia mau mea i ka hoonohonohoia. Alaila, kai/oha mai Ia no 0 Hiiaka i ke aikane ia "Wahineomno, e hana i mau papahf lei' lehua, rne kauoha ana mai hoi laia, i eha mau kauna lei, ua fike hoi me umikumamaono lei lehua a pau, He manawa ole ia hana -ana aku aua Wahiueomao la, pau ua rnau papahi lei lehua nei 1 ka paa I kela Mva> lawe ae la 0 Huaka a hoonohonoho iho la, 1 keia mau owih lei lehua ma na poo a pau, o na lei pala-a a me na lei maile e wamo ana maluna 0 ka moena e hke me ka mea ana 1 makemake ai e hana ia. A pau īa, lawe oe la oia a hookau iho la, he lei lehua me na wahi a pau i kau ke'a ae ai na lei pala-a jme na le, maile. a "luT h" 21 ° akea » ma) kl hookahi ma kahi 1 hui ai ka piko 0 Wakea me ke Alaula-a-Kane; hookahi ma kahi 1 hui ai ka'Piko o Wekea me ke Ala-rnaawe-ula-a-Kanaloa; a hookahi ma ke poo Komohana o ka Piko o Wakea. Pela o Hnaka. 1 hoonohonoho ai a pau na pa-ha ekolu maloko, a ma na poo hoi, eliko ana no ia tne umikumamalua owih lei lehua. Alaila, elua mau owm lei lehua ma kela a me keia poo o ke Alaula-a-Kane, a pela no hoi ma na poo 0 ke Ala-maawe-ula-a-Xanaloa Alaila, oielo mai la Hnaka Ike aikane u Wahineomao' Auhea oe, e aikane, o oe o kaua ma na wawae 0 ke kaae a kaua, a owau ma ke poo. Ka'ika' kaua īaia nei a waiho pono maluna ponoi oka Piko o Wakea, iwaenakonu ponoi nei no hoi o ka hale." , oko laua nei nee aku la no ia a kahi e waiho ana ke kino o Lohiau-ipo, iho like īho la ko laua nei lalau ana ma na wahi a laua 1 makemake ai, a hapai ae la. Haoai ae la Uua nei me ke kahele 1 ke kmo o Lohuu a waiha īho la -maluna oka Piko 0 Wakea. Oke poo no hoi i ka puka, a o na wawae i ke komohana Mai ke kakahiaka mai ka laua nei hana ana a hoea 1 ke ahiahi, pau pono no hoi na mea a pau i makemakeia ai e Hnakano ka hana ana. Ua moe ke kmo o Lohiau 1 ka piko o Wakea, ūa noho na wahme ma ke poo a ma ka wawae, a ua makaukau o Huake e ku 1 ka pule hoola ia Lohiau. I keia wa, paa ae la 0 Hiiaka i ka pumu i uhaoia ai ka uhane o Lohiau, olelo inai la oia i ke aikane* "E hoomaka ana au iku ano ika pule; ooe ka mea nana e hoolohe ika ha'i ame ka ha'i ble o kuu pule. Pela oe £ hoolohe ai i na pule a'u a pau e uhau ai. Eia no 1 kuu pule ko.ia nei ola a me ke ola ele." 0 ko Hiiaka uhau iho la no ia 1 ka pule ma ka paeaea ana' KAU HKLU 1% PULE NA HUAKA KKfA 1 Kulia ke kahuna īmua 2 Ia ku'i ne-i, anapu īluna, anapu īlalo 3 O Hanaiakamalama 4 O Maiuumaa—a 5 O Nahinahina ua wahihe 6 O Awihi kau Kanaloa ' 7 Ekuau e lele ika lani me Kuhulu moana 8 Oka hanau ana Kane 9 Ana wahine ika pa'ipa'i 10 Ona wahme hoi 1 ka pa'i-kua Ika pa'i- a l 0 11 O pa'i kau- wale 12 O Loiele ka aha 13 O lele ka pule 14 O lele wale hoi ke «pa ja'u 15 Pa ia oe 16 Halulu ana Ika manawa 17 He upe, he waimaka aloha 18 I—e. Ua holo- hoi— Aole i pau.