Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 12, 25 March 1910 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

/ hoopoaopono hou, ui ehhe nie na maaioe Moolel Hiiaka a ho ffawaii ame Maui. MOKUNA IV HOOMAKAUKAU 0 HIIAK.A4-K/\-VOI,I O-PELK NO KE Kii ana ia Lohiau-—ka Hele piī ana me Paupalae iaHalawai me Wahineomao—Pa na Pau na Akua Panaewa I KE Okiia e Hiiaka.

| lIOOMAUIA I "Ae, e Ihh io oe," wahi ,i Kahuanm ī pane nidi ai "li hoi oe, a h>n aku iaia, a k.i la apopo, ku ka la 1 ka 1010, kukala aku ka ilamuku i ka noa o ke kapu o uk.i o ke kuahiwi ame ke kai o kahakai Aia no hoi a ahiahi, hot?a aku maua ine Kauakahiapaoa nei " Ike hou iho laua nei a pau, hoi nui la o Wahineomao a hiki \ ko laua hale, a hui īho la no Loi me Huaka A hoike aku la o Wahineomau miua o Hnaka ī na mea a pau e pi!t ana i kana huikai 1 ko Hīiaka loho ana 1 keia mau mea a pau, olelo mai la o;a t ke aikane* Ua pau aku la ia mahele hana a kaua Oka hana o keia po, oia ka hooulu nui ana ao i ko īa nei īkaika, oiai, o ka o Mohalu Laweiawe aku la no o IJ„aka iL na hana Ua wehe ae la la, īa Hnaka pa-u d wih īho la la apaa ke kino o Lohiau I keia paa ana o ke kmo Lohuu ua ike aku la o Wahineom<>o i ka ula mai o kekahi mea, mai luna mai o ke poo o ke kane a hoea i na wawae, oia no oe o ke okooko ahi e holapu ana a puni ke kmo. oka hele la a huhu keia paa nna o ka Hnaka-pa-u ma ke kmo o Lohiau, ua fcn aku Ia no ua wahine nei o ka la hikima Haehae a wehewehe ae h ; ua pa-u nei, me ka hoouhi ana īho hoi ī ke kapa kalukalu maluna o Lohiau Oka hele ta o na hana ana a Huaka, ma keia ano a kuahma. Ia wa kahea iho la ui ke kane, ma ke kau ana iho 1 E Lohtau-ipo—e' 2 Kuu hoa ipo Ika hhi pah o Haena 3 He ena hookaunu wale aku no keia 4 Pehea ana oe ?

Elike meke ala ana ae a kekalu kanaka 1 owilna īloko o kekahi hiamoe kulipolipo nui, pela i aia ae ai o Lohiau a noho ana iluna Anaanai a kuakuai ae la īa i kona mau maka a pau, kau pono mai Ia kana nnna ana maluna o Hnaka, a olelo mai la oia nie ka leo mahe. "Mahhini wale hoi nei mau maka a'u e īke aku nei! Owai oe?" Ia wa pane aku la o Hiiaka: u He malihim io no au imua ou, e like no me kau c īke mai la Aka, 1 hai aku nae au u oe, he kauuanu au ja oe, "O oo o Lohiau, ke kano a ko'u hanau nnu, ka mea hoi nana kc kauoha ī waiho īho ia oc, e aoho w a luxia mai kii mai ka mokupuni mai o llawau, alaila, o kou w,i ta e haalele ai īa Kauai nei "iiia nae i- ko'u hiki ana niai i Haena noi," wahi a Hiuika ī hoomau mai ai ī ka oielo ana, "Kahea ac oe ia'u mai ka welelau pali mai o Re~e, ,i ki wa ī īko ilio u au, aia oe ī ka pali kahi i noho au "Me ka nui hooikaika no hoi, aoho wa a liahai aku no hoi au ma kou mehou, loaa oe ia'll. ' A o ko loai aiui ia la, e ke kane, a īke mahhim ni u la oe īa'u "A e hai aku au ui oe, o ]luaka au i ka poli o IV ka wahiae ui hookahi i noho pu ai me oe ī Ilaeiui uei "0 ka'u huakai ī hoea inai la la nei, ī kn mai la au u oe, e hoi kaua i Puna e noho ai me ka wahme o ka Lua Oia la i lohe oe e ke aln " Auhea la ka hoi na alu o Haeiui nei r> '' ī ninau niai ai o Lohiau "Eia īho no Aole nae oe e īke ,m,i īi I iko« i keia wa. Ake ahiahi oka la apopo oe e īke at," walu a Hnaka me ka mnau ana mai "Pehea oe e ke aluP" "Ae, he hiamoe anei keia u'u a ka'e m n Oki uuiki paha a o nei hiamoe ana a'u, ua like no a hke "A no kau nmau, ea, i hai aku au 11 ol ua nunk u no au ma na ano a pau O ko'u pihkia nui wale uo i koe, oia ka holuleluie ano e o ko'u wahi kiuo-lie kaumana pu keia a'u e ike nei, oia uo oe e auanio ana au 1 kekahi inea kaumalia a koikoi "i£a, e aloha aku au u oe, he nuka m.ihhmi wa'e nao oia ta u'u." Alaila, pane mai lu o Huaka "O kela .vahnie au ī olelo mai la, a e noho mai la nohoi"—kulukuhi aeia o Hnaki \a Wahmeomao—"he a\kane va na'\i, a o Wahmeomao hoi kona moa. Ae, maikai wale no ka ike, e Huaka, a ma paha o ka maikai maoli nei hoi o ko'u leo, e hke me ka wa ; hoea mai ai ko kaikuaana ia nei, ina Ia hoi, ua uhau aku au ī ka pule o oukou ma ke oh ana, aka, aohe leo, ua hele a ku ka leo i keia wa, he naenae no hoi, ''Auwe!" wahi a Lohiau ī pane ae ai "A owai hoi kela wahme e noho mai la? He mau ana ui oe eka malihmi," wahl a Lohiau ī pane aku ai īmua o Wahmeomao Ia wa haule hou aku la no o Lohiau hiamoe, elike no me ke ano mau o ka poe kaa loihi īloko o ka ma'i piliaiku, He mea oiaio nae, ua loaa ka īkaika īa Lohiau ī keia wa, a ua loaa hoi ka lohe a me ka hoomaopopo iaia A makaukau maoli o Hnaka ī keja wa, e hoomaikeike aku i ka hopena o kana hana kupaianaha o ka hooikaika wahine ana me ka pih o ka hanu, mawaena hoi o ka make a me ola. la haule hou ana aku a Lohiau hiamoe, oia ka wa a Hnaka ī owili hou iho ai i ke kino o ke kane ī ka pa-u ona a paa, alaila, huli maī la oia a olelo mai la ī ke aikane: "O ko la nei ahu no keia e moe ai a ao keia po a napoo ka la o ka la apopo, ku oia nei a hele, a makaukau oia nei no ke kakelekele ana. He kele ka wai puna ika pah kakele no kaua laia nei ilaila; he kele ke kai, kakele hou no kaua īaia nei īlaila. A pela no kaua e hana aku ai laia nei a hoi no ou a kona kulana mau, a oi aku no paha. ,Apopo ia la aku, komo kt ai īaia nei a ia oe no hoi e Wahmeomao. Ike kakelekele uka waokele auanei, a i ke kakelekele i ke kai lipolipo, komo no hoi kela wahi īau a me keia lau nahele, komo ka ai me ka i'a, p«ui kuu luulun, a haliu aku ke alo u Puna paia aala i ka hala." Haule iho la laua nei humoe īa po. I a Hnaka no ka ike ua ao, ala ae la o ia a nana aku la ike kane I kona hoomaopopo ana aku i ke ano a pau o ke kane, ua pu loa ae ka ikaika o kona hanu a me ka maikai o kona helehelena. oka hele no hot ta a mahiki ka La, ala mai la oWa hineomao a ninau mai la i ke aikane Pehea ke kane a kaua i neikakahuka?" Pane aku la o Huaka, "Ua palekan loa hoi o la nei Ua maikai loa mai hoi ka hanu ana, o ua mohala maikai pu mai no hoi me kona helehelena. I keia ahiahi no auanei oia nei ku a hele. O Hua nei la, nolaila, hua ka pomaikai o ko kaua hooikaika ana, eke aikane īloko o ka make ame ke ola. I keia la no nae a po, hoopuipm loa ka hua oka u unei O keia ka mea i 01910 īa, o hanau hua o ka lam, o hanau aln ke ola." la kakahiaka nui wale, lohe u ae Ia ka leo kalahea o ka īlamuku e hele ana hoi ma o a maanei o Haena, e hoīke ana 1 na makaamana, i kekahi la ae, oia hoi ka la o Akua, e noa ai k« kapu o kuahiwi a me ke kapu o kai o na kahakai. E kahea ana no hoi ua ilamuku nei, he la inu-weu la no na kanaka a p au, na kane ame na w.ihine a peia pu no hoi me na keik> He la ahaama nj,ia no mea a pau Aia hoi iloko o keia olelo kuahaua aua IJamuku nei, 1 hoike ae ai oia no ka hoi hou ana mai o ke'hi 01 a 0 Lohuu, a he mau la wale no hoi koe, a ike lakou ! na maka o ua alu nei o lakou Aole j