Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 19, 13 May 1910 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ke Kama i Hanau ma Keawaula, Waianae-Kona Moolelo Kuauhau Pili Poi olei [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ke Kama i Hanau ma Keawaula, Waianae-Kona Moolelo Kuauhau Pili Poi olei

(Hi Xmii ci' Hot 'iiīu 'ih/l iI u i i " l/i ii i/ ' ) Eka makamaka hehiln'lu ina kei i waln ikn o ka kakou moolelū nei, e huh hou ue ko kakou nami ī ka papa o Kauai, ma hoi, kuauhau ehke penei 0 Kaweloniahamah.ua k hoao īa K ipohm lokalaiu w hanau o Kaawiln'okalani w Kauluhmalo a nie Kaweloai kanaka \v nolaila e kn makam ika, e hoonee ae oe ma ka nioolelo pololei ma keia waln He Kauai c> Kauluhinalo w ina ka aoau o ka nukualune, a he Mam ma ka aoao o k i inakuAaiv k\ Hi-LF \N\O KU'l UHIM\U) \I \ M Y-N\ k\HOVO *\NA MR K \K\\ iml \OK\I \NI M\ Kl'\UUn\, M\KU \, W UAN \h 1 ka manawa e noho aaa o Kaulnh.nalo mokoni mau m ikiu i Kauai, ua pn ae ka nui o konu kino iul. ka wahiir Ui, a ua oleloia no hoi, aohe wahine ui ī īke la ma Kauai apuni elike me Kauluhmalo, nokania, e 'ke mau īa ana ka weiu ula me he ahi la ka puka mawaho o kaupoku o ko lakou hale, aole nae la he wena ula okoa aku, aka, o ka lh no >a o Kauluhmano, ke kaikamahine a Kawelomahunahaia, a laua o Kapohmaokalani w Oiai ua Kauluhinalo nei imna o kon i n\ai makua, ua ht le aku la oia mai Kaapuna aku i na Koolau, a he mea rn .n no hoi i ua kaikamahme nei ka ihe: ana i kai o na kahak u pah 0 Papaa a me Moloaa, me ko.ia miu kahu, a me L kaiii poe kaikamahino e ae i ke kui opilu a me ua wahi LiU hmu I na la a pau a ua Kauluhinalo nei e īho ai i kahakai me kora mau kahu, e lohe nnau īa anana leo kamkam-pihe o ka mahalo no ua kaikamahme nei a Kawelomahainahaia, a ke lapaku la no hoi ka makemake o kekahi mau keiki o Kauai uo ua Kauluhmalo la A ī kekahi k, ua iho hookahi dku la ua o Kauluhinalo, me ka iho pu ole me kona mau kahu hanai i kuhakai M i keia īho ana o ua kaikamahme nei ī kahakai, me kona manao ole ae e-, he īho ana keia ona e nalo hia ai ka maLmahuna ula wena o kaupoku oko 1 īkou hile mai ka maka aku o kona mau makua a me na kanaka o Kauai Oia hele no hoi ko ua Kaululunalo nei a hoei 1 na papah lae kahakai, ua īho aku la ua kukamainne nei no lalo o ka p.ula, a hoomaka aku la oia e ohi nni ī " t hma lipee pee, ke akahakaha, ka opihi makaiouh Oia hele no hoi ka la nei ohi ana 1 keia mau meaa hiki keia i Ukahi a~na, ua il«e «kii L„ oia i ke kau m«u o ka opLn n a ka ualia o keia 1 Lt? nui i piha ole ike kai, a i kona ike ana .ka opihi, ua hoom ika aku la ua oKauluhinalo nt 1 t hele e nana ī na o t jihi ou'.• n la, a ī kona hiki ana ma'aila, ua nana iho la oia i i I ilo > ka lua, he oiu J w ale no, a Le maloo no hoi aohe pulu k u, 3ie nan' no hoi o lalo o ua laa nei, ,i niakahe hi iho nei iu. Lmkamahme la 1 ka nani o ua lua i.ei ni wa, waiho īho n.'i i -a 1 kana eke aa-niu hele kahal>ai

r ka waiho ana īho o ka ( kc a ua Kauluhmalo nei, ua iho aku !a ou no lalo 5 a 1 kona htx\i an i ilalo o ka lua, īl e <ikti la ia 1 keia iua aoli_ i kana nnu ka ioiln, a ke nana la oid me kt; kiluhi ana ma o a niainei o u-i luala, aole i kana mai ka nani a nu ka maikai o loleo o u i Ina nn, a ke hoo mau la no ou 1 kana hele ana īmua, me ka noonoo 010 ae 1 na haawna pihkia e loaa ana uua maloko o kela lua, a 1 ole, he mau haawina ponuikai paha laia no nae e hoomau nei i ka hele ani a nianmo nien ka waha niai o ka lua ana 1 iho inai ai, ku īho la o<a a huh mai la i hope e nana ai ma kahi ana ) ht-L akn ai, aia hoi, mo ka puiwa nui e kona noenoo, ua ike m u la oi i, 1k pouli pu wale no o hope, aohe ona īke mai i kona waln 1 he'e aku ai Mamuli o keia īke ana nuu o ua Kauluhmalo i ka pouli, ba ku īho la īa nialaila ka naka haalulu ana o kino, a hookuu aku la oia i na waimaka e hoopulu ī kona mau papahna ma ka uwe ana no koua mako, a milu iho la oia no kona īho ana īlalo o kela lu i, a ulu m u la Uona aloha no kona nnu makua Oi uwe ua o Kauluhmalo a pau kona in\( ana, hooholo īho nei oii e hoi hou ī hope a k »ht e lo 11 aku al 0 ka malamalama, īa wa, īke aku I<i oia īa nnua i L» « maj o ke ahi ma kona ala hele no mua 1 leo u noi ike ana ī ke ahi, ua hah.u aku la ua o Kaululnnalo ma kahl o ke ahi e << mai ana, hi le no hoi k< īa o ka hiki aku no hoi ia ma kahl o ua aln nti, o ka pio īho la no la oua ahi nei, a noho īho nei ou hoomaha Aole no hoi i liuhu la hoomaha ana īho ana, a hou an.i no ua aln nei m.umu ona, a hahai no keia Oia hele lee-ia hahai ana o ua Kauluhmalo nei a o ka hapalua like paha ui o ka moana, Haule iho la ou moe, iaja e moe nei, ke lohe la no ou j ka halulu o iuna ī lee ki e nun ana no ka ne-i me he heleili la K ka makainaka heluhelu, e ae mai ī ka iikm kakau e hoakaka. iki aku ma keu wahi aku o kiu mool 10, nokamea, aole pono u kakou ke holo kiki iniua, a peh m la o hope, noiai!d ; he mea pono u kakou ka liuii ana i hope, h e waiho īho kakou la Kauluhinalo e pioe mahe pela a lnx i a mai kakou nona I keia Ia a Kiauiuhmalo iho ai ī kahakai me ka ole'o ole aku oua Kauluhmalo nei i na makiu hanai e hele pu me u no kana huakai hele kahakai, na noho iho la m maku, oia o Kawelomahamahau ma, o ka hoi ,iku o k i laua kaikamahine, ou o Kauluiunalo, o ka hele īa a kiekie lod ka Ld iluna, aole no lie hoi aku o ua kaikamahin 1 nei a laua, maniuli o keu hoi ole aku o ua Kauluhinalo nei, ua lilo īa ī mea e hoopioloke īa ai ka noonoo o jm dln, o a no o Kawelomahamahaia ma, īa wa, holo ae nei ka k he a puni o Kauai, no ka. naiowalp una o ke kaikamalnne«in Kauluh;nalo I. ka lohe ana o ko Kauai a pum i ka nalow,i|e ana o ke kaikdinafj!!V ahi, iu hoomaka īa iho la ki huli la ana o Kauluhmalo, o ka hele u a aui ka La makai, aole he mau lono e hoike nui ana 110 kona loaa Mamuli o ki u ioaa o!e o ua haikamahmealn nei a Kauelomahainahaui d laua o Ka{ olunaokalani w uj kaumaha loa īho la ko laua noonoo I no ahi e noho na ine ka manao kaumalu no ka Uua kaikamahme, ua hiki nui Ia na elele oia o Kawelomokuleia a me Kaweioaikanaka īa Ewa ae nei, no ka mu ana no la Kaululnnalo ? aole no i loaa, ke ike nui 11 na kahun i ou o Aiwohikipua a ine Pueo, no ka na'owale o ke kaikanuhmealn. Ake hoike la o Moanahh \i na alu o Wailuakai, i ka oielo ana aku, peAei, K na alu o keln aoao, a me na ahi kupahulani, na aln oki-nopiko, kohma paa ī ka uku wai, o keia aoao e oia—e "Aole i make ke ahiwahine opio, ,ua la ua ao kanaka, ua kanaka, ahe aln, a no luru i ku i ka liale ala ī ka la o Koloa, ī ka aina ī uluo " la manawa i pane .iku ai nn aln i u,, kahuna nei me ka ninau ana aku "li ke kahuna, nowai he am u'" "Ile pepeiao kou, e huli uui a hoololie i ka olelo a ke kahuna," wahi a Moanalilu, me k.i lioomau ana aku ī ka olelo ani "Aole iwa ka nalo, aole ieu ka ilo, au i kalu a hoea i k,i aina, o Kakuhihewa ka auia, a no Uiuoma ko alii nui a hjki iho, he aiu na na opu i-e a," wahi ake |;ahuna mr ka inc|e ana aj;u i ki u mele, E hea i kouo īpo manu, Ue nunu hooiale e lawelawe ki, <. L lawe maiie i ki» ka| A ka luli nuhe a ka pohu, I n<ie īki l nae hola Ilanakuh walp ka leo o ki t,unu « l.ih, Ka maiUi 0 JaJo o Honuain/M Honuamea īke i ka iuo, i ka Inpo a ka nuk<uu, Kc hoolulu mai ld i kaiiaj ea, Ki hoona ae la 1 Kalauuula Ulu ka laiu, ka lan pili, I puLhu u, eka ia e wt{ ( i o ka nukaiii, He aln ka laai o Keliaulani Kapunohuuia, Ua ahi nu ki lat|i me ka h"hu [ lla kd ui i ka n a ke aloh.i, f) ka upe irie ka wannaka i; Kun< wa i l<t kai lo i, /V 1. OdO I ,111 M ,7,1,1. I it ~ ia () ihu nui J\ Inu- <■ i i! >0 ,i i iii f 1) in ui k<> ln, ( la iui .u! I i ,11 n, oi < h,iu( iii l'apiinohuiil , i Aok i ]j,iu