Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 24, 17 June 1910 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

ī hooponopono hou la ehke me-na maawe- Moolel līwiika a ho Hawau ame Maui MOKUNA IV Hoqmakauka.u o Hii-aka-i-ka-poli-o-Pele no ke Kii AHA IA LoHHU—KA HELE PU ANA ME PAUPALAE iaHm,awM Kīe Wahineomao—Pa na PaU na Ana o Panaewa i KE Okiia e Hiiaka 1 HOOMAUIA 1 Hoea laua nei ī ka po o Kane, kapu iho Ia no o Hiiaka īa po, apela no ikapo o Lono. Ia po piha ka lua oke anahulu ona la ame na po a Huaka i lawelawe lapaau ai īa Lohiauipo I keia po o Lono i akoakoa mai la no o Kahuanui ma i kahi pupupu hale lauki; a la'wa 1 hooholo īho ai lakou 1 ka po o Hilo, oia ka po e īke ai na. makaainana a pau o Haena ike ahi ia Lohiauipo. He mau lealea hula a he ahaauia luhiehu like ole ke haawi īa ana ma ia po Ua haawi īa ke kauoha i na kanaka a pau o ke alu e kukulu i lanai ahaama, a e hoomakaukau ī na mea a pau e pono ai ka ahaaina Ua kauoha īa na poe hula a pau o Haena, ame ko Wainiha, a hoea loa i ke one o Mahamoku, i ka limu kaha kanaka o Manu'akepa, a haea nohoi i na pah, e hele mai no īa po. Iloko o elua la, ua paa īho la kekahi lanai nui, a makaukau nohoi na mea ai, o kela ame keia ano Ikala o Muku, ua pae mai na makaainana o na Pali, a ua hoea mai la nohoi na kanaka o Wamiha, ame Hanalei, a mai na wahi mai no apau o Kauai, oiai, ua kuku'i aku la ka lohe a puni Kauai, no ke ola ana o Lohiau ke alu He mea hou -nohoi ia ī ko Kauai mau makaainana Ma īa la a po a ao wale ae, o ka la o Hilo, ka hele mai o na kanaka mai na wahi mai apau o Kauai; na 'lu, ame na makaainana. Ahp la maka kanaka keia no Haena' Mamuli o na kauoha a Hnaka, ua hanai īa na 'In ame na makaainnna 1 hiki mai me ka mea ai ī mo'a mua, a ke mau ala no ke kalua ia an-a o ka Puaa, o ka Iho, ame na mea ai eae i kupono īk e kalua Oka hele nohoi la a kapoo ka la, ua piha-ku'i ae la o loko o ka lanai hale l kukulu īa aj, i wahi e īke ai na mea apau ī ke alu īa Lohiau

Ua olelo afeu la o Hiiaka ia Lohiau. <( Ma keia hele ana aku au, e ke alii, no ka hoikeike ana. ia oe īho imua ou mau makaainana; ooe wala no ke hele. Aia a hoea oe me ko kaikuahine, ame ko aikaiie nohoi i ka aale. e ike oe i na kanaka ou, alaila, na'u no au e hele aku mahope nei " "I keia-po," wahi a Hiiaka i hoonuu mai ai Ike kamailio ana ike kane: Ekuoe 1 ka hula, e hula hoi oe a kena ko īealea; oiai, aka la apopo, e lawe ai au ia oe 1 Hawaii, e hke me ke kauoha i haawi īa mai ai īa'u e ko wahine I hele oe, eke kane, ea 1 keia po, e walaau ana ka lani, a e o ana na kiheahea uwila; he hekili ku'i pamalo kou ahe ahi alaneo hoi. E nee ka hula ana, mai au'a oe, a aia nohoi 1 ko'u wa e hiki aku ai, o kou wa no ia e ike mai ai ia'u, a mai hoohewahewa mai oe ia*u, o hewa auanei kaua "Oia hele nohoi īa a makauka o Lohiau no ka hele ana, o ko Hnaka kapakapa wale ae la no īa 1 ka olelo ana: "E tane —e! Oko ahumanu la. Ho mai hoi 'no ke kanata, ke aln o Haena. He olapa ana ka uwila, he ku'i ana ka hekili, a he naue ana na ka honua, o ka pipio iho hno iao ke anuenue maoa maanei o Lohiau. A īloko o kimanawa pokole loa, īke aku la o Kahuanui ma 1 ka aahu mai o Lohiau 1 kekahi ahumanu nani loa 1 īke ole īa kona lua ma Kauai apuni. He 01 keta aka ahuula a ka nani nui wale Ke īke aku no hol oe 1 ua alii nei o Haena, pah ke kua, mahina ke alo, aohe puu, aohe kee, o ku no o ua kanaka I kela wa, pane aku la o Huaka 1 ke kane u Lohiau, me ka olelo ana aku. o"hele e ike r ou mnkaainana, a na'u no īa e hale aku mahope, ehke me ka'u 1 hoike mua aku nei ia oe." Ia hoomaka ana aku no a Lohiau, e hele a hoea 1 ka puka, o ke ku'i īho la no īa o ka hekili, olap» ka uwila. Oka hekili me ka uwila ko luna, a o Lohiauipo ame kona kaikuahine me ke aikane-aloha me Kauakahiapaoa ko lalo. Ika puka ana o Lohiau rne koaa mau hoa hele mawaao o kahi pupupu hdle lauki, ua hahwai aku la lakou nie ka huakai a na 'ln aialo o ke alo alu me na lamalama ma ko lakou mau lima. A 1 ko lakou ike pouo ana mai 1 ko lakou aln īa Lohiau, oia ka wa i 010 aa at ka lakou uwe kumakena ana no ke aln Aia na kahili hulu "ke hoopnm īa ala ka manele 1 kau iho ai na 'hi, hui ae la me ka leo ikuwa o ka hekih, aole i kana, mai ua kupinai hauwawa ona leo Lohe mai la hoi na makaainana e muia ana īloko o ka halau ahaaina a mawaho īho no ho\ ī ka leo uwe helu o ke kaoo ahi e hele aku nei no o Lohuu, ua oho like ae la hoi īa poe ma ka uwe kumakena ana no aln. Aole keia he leo kumakena no ke kanikau a me ke kaumaha; aka, he mau leo uwe kaukau aloha keia a na makaamana r*o ko lakou aln. Eia ke 010 nei ko piiie, ke ikuwa nei ka liekih, ake kuhea nei hoi ka īlamuku "E ka hu—e ka makaainana—eia ke alii o Lohiau, uaola hou mai! E īke ena makaainana īke aln!!" 0 keia ka leo kalahea a ka īlamaku e kalahea nei 1 keia wa a ka huaka) a na ahi e hele neī me ka uwe hauoh. O ka hele ia o ua huakai nei a komo 1 ka lanai auolo i hoomakaukauia, ua ku ae la o Lohiau īluna o kekahi nuu klekie, a haawi mai la ī kona mau makaa'nana ī ke aloha me ka olelo ana mai, penei* E na&aln o ka ama, e o'u mau hulu makaainana, ke ike mai la no oukou i ke aln i laweia aku e ka make i ke~ kahi wa ī hala hope ae nei. A no, elike me ka mea ī maa mau i keia lahui kanaka, he naake no ke kalo, a ola no I ka nalo, pela keia a oukou e ike mai la ī ke aln ua make, a ola no ka aln, he ola la mai ke akua mai Nolalla, e holoi Ika waimaka, a e hauoh oakou e o'u mau makaamana ī keia wa, oiai ua loaa hou ia oukou ko oukou aln nei E hauoh oukou a o kakou no hoi a pau ī keia po, aial apo,po haalele īho au īa oukou, a hele aku au no ka aina paia ala o Puna. A o ko'u alakai e hele aku ai ala ia aina mahhini, e īke ana no oukou laia j keia po. A ke ike oukou iaia, aohe ui o Kauai nei e hoopapa ae ī' kona ui " 1 lawa no a pau keia mau huaolelo a Lohiau i ka hoopuka ae, o ka wa no la ī ku'i ai he hakili nui paapaaina, me ke kohaehae ia ana ae o ka lewa lani e na o ahi uwila a ike aku la na mea a pau ī ke komo ana mai o keu wahine, ua hele no hoi a ohu i ka hala a me ka maile.