Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 39, 30 September 1910 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae.

MOKUNA II ((Ie & r anm t (iomUimahiehw rn nu Unvnit ) Ika pau ana no o keu mau olelo ā Maluikahauhko Kalikopuakoolau, ia wa oia i kau aku ai ī keia niele penei: Ke kupuiau 1 ke ahu moena Kalukaluokewa, I wawaia ae no he hale piha ī na'lu, He alii ka luna, ke nakulu nei Ulo, I ke komikomna e ka ka Opua, Ke halulu nei īluna o Waialoha, Ike 1 ke kapa huki palai o Maunahina, Ka mea nana e huki na pe'a o Puna, Huki Kaklea, kapaia malama, A lele ae la ka alihiwai o Pueo, Aohe īke īho m Hihimanu, Ua hke no a like me Limanm ī ka ua—e Iloko o keia noho a kane a wahine ana a mau alu opio neio Wailua, ua loihi no na la a me na mahina oko laua noho ana. A īke īa īho la ua koko ka opu hapai keiki o Maluikahauliko Kalikopuakoolau, a ī ka hele ana a hiki īkala e hanau ai oka opu keiki oua Maluikahauhko nei, ua ike e mai Ia no na kiai o Hulo'ioloku ina hoailona, oia hoi, īke aku la laua ika īho palua ana mai o keia mau pohaku, he hke loa kō laua puka ana i ka wa hookahi. E ka makamaka heluhelu, e ae mai 1 kou mea kakau e hoakaka iki aku ma keia wahi o nei moolel), ī maopop'o ai īa kaua ka mea e pih ana ī keia moa a ka mea k..htu e hooiauna aku nei, oia hoi o Holoholoku Ua olelo la he mau pohaku keia ma ke a-na o Wailua, a ma o keia mau pohaku la e īke mua ia ai ka hanau ana o na'lu KumuUpo A ma'o keia pohaku ala no hoi ī ike ai na kiai o ua a-na hookalakapua la ī ka iho ana- mai 0 keia mau pohakuelua,a ma ia ano ī maopopo mua ai i na kiai ka hanau ana o kekahi Ainwahme koikoi o ka aina Nolaila e ka meaheluhelu e hoi hou ae kaua ma ke ala pololei o keia mooieio a nana aku ī na hoailona a na kiai e īke pei Ikawa ī īke ai ona kiai i ke-ia mau pohaku i ka puka like ana mai, ua olelo aku la ke kiai o loko o Holoholoku Ike kiai o waho- "E hanau ke Alnw&h.i crpio, eia o loko Ia ke owa mai nei, ke īho lua mamei na pohaku." "Ae," wahi ake kiai o waho ī pane mai ai "Hanau 10 ke Aluwahmeopio, ke owa mai nei na pohaku kulua o Waialua nei " He mea .oiaip, ona kiai ka mea 1 īke mua t ka hanau ana o kekaikamahine a ke Aln Kapuiiohuula I na kiai e īke nei ī keia mau hoailona, ua olelo aku la ke kiai o waho ike kiai o loko- "E iho ae paha au ika hi ona Ahiopio." Pau no keia mau olelo a laua, o ka iho aku la no īa oua kiai nei o wsho Oia hele no hoi ko ua wahi kiai nei a hoeai kahi o na Aluopio, ua ikeaLu nei no ua kiai nei o waho oia hiki ana aku ona e moe mai ana no ke Al'nwahine aole i hanau Aka, vja hoike e nae ke ano hanau o lakou o na'ln īna kiai Ike kiai nse 1 hoea aku ai, ua īke mai la o Kauhiwaiopuna amC Kahiukapeku na makua, oke Aluwahineopio, a pa»t nrai la o Kauhiwaiopuna Ike kiai nia ka ninau ana mai "Mama wale mai la ka hoi oā." "Heaha ka rr anao nui oka hiki ana-mai nei." Pane aku la ke kiai, u Aohe kumu nui e afe o ko'u hiki ana mai ia e na Aln a haku hoi pmaua, koe waie no pka hoailona hiki mua ma keia la, ma n ano au i īho mai nei e nana hoi 1 ke Aliiwahine me ko'u manaoia hoi ua hanau ae nei, eia ka aole " I ua kiai nei e kamailio ana i na'ln o ka wa no ia ī n maj ai o ka uwila, kui ka hekili, ua a kahe ka wai i na pali, o ka wa no la ī hanau mai ai o Maluikahuhko ,i alala ana ke keiki ī waho, a ike ia iho la he keiki kane Ikawa j hemo mai ai o keia lieiki i waho o»a ne ka manawa i kui hou īho ai o ka hekili, olapa hou ka uwila, n,e ke kahe no o ka Wai ona pah, ia wa alala hou ana ia keiki a waihn ana \ waho, ta wa no i ike ia īho ai he keiki kane no, Nolaila i ka hanau ana mai o keia niau keiki a ike īa ae la. he mau keiki kane, na kapaiaiho ia ka inoa o keia t:i,tu ke'ki o Kalanialiiloa ke keik) mua, a o Kahauohalawa ke keiki hope a he mau Ahi mahoe laua a elua i hanau mai la, Ua hana' īa keu mau mahoeme ka ihnhi kapu aln a ī ka nui ana, ua liio o Kalaniahiloa no Waimea uka kahi i hanaiia ai, a o Kahauohaiawa, lilo oja ī Ewa i Oaliu nei, ma Puuloa kona wahi i hanaua ai a nui, E ka makamaka heluhelu e hūli' ae "kikou a nana mua ae īa Kalanialiiloa, ke keiki hoi ī hanau mua ai oia hoi ka mahoe mua. Ika lawe īa ana oua Kalanialnloa i, ua hoonoho la aku la oia ma Mokiha.ua, a oia l<;ona waln i hanana ai a nui. A i kona nui loa ana. ae a kau ka pua iluna o ke kanaka, ua hoihoi loa aku Ia kona mau kahu hanai iaia a hoonoho i ka uka o Kiheipua, o Waimea-uka, <• anau mau ai i ka wai Ulailialn oia kqahiwi, a ke hanaiia al« no -hoi ua-Kalama-Uiloa, m-i mu na gouu ai leliUa o ka v7aa.

ho !a> )nipele ana a nepunopu maikai ka oiwi kino o ke aln opio, mt keiu in.'i, ; lla hanana a luhe ma uhiniaka npen)i o Kod-i-fi, Kuoiono 1 ka leo lea o ke kahuli o ke kuluaunioe, Ka pua mohala u punohuuln 1 ka uka o Koa-ia, Ka iwaiwa hiu 1 ka. uka n:\helc, Aala paoa 1 kā pulu keh.au o Lanilon, Ko kanaka. kuhea manu o He.ilani, 11 naiia ana i !c? wahme, Au naulu o Kawailioa, Kau k.i Iw,i kaha makani, Mo.ie me he kapaki a ala, I ka hoohaehae u e ke Koolau e noho aku, Ka inu hoohalale i ka waihuna. a ka Panoo, I ka lawe mahe a ka o Lehua, H aha ana la ru kaikuahine ala o Aiwohikupua, Ke uu la no i na lei aala, A me ka Lau ie o Waikaee, Ahu mokaki aku la ke ala onaona īa Kalehuawehe, Ke kaj kapu o Kaihlauokekoa, Ma keia wain p,ilu la kou rnc\i kakau e olelo ste ai: He keu k.t honinanaw.inui a me ka pulama ana ta, na kahu mo na kupuiu o kal<t u iloko oia mau au kahiko oko kakoii noho'n.i lahui ana. I keia au hou mai nei hoi, loh ka. I.ihui, a loli i»u nomi' na hnna, o ka hele la a he kohu lahui 01v,).i loa ka hoi kakou no luna nei iho'o ko kakou .una a houu. kul.uwi j)onoi iJio. Aloha no na kupuna o kukou o ke au kahiko. l'elu iho a keia pule dc.