Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 40, 7 October 1910 — MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KUAIALII Ka Luole oke Kanaka Ui o ka Papa Lohi o Apua' i Puna Paia-ala i ka Hala me Ka Lehu [ARTICLE]

MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KUAIALII

Ka Luole oke Kanaka Ui o ka Papa Lohi o Apua' i Puna Paia-ala i ka Hala me Ka Lehu

Nona ka Nani Palī ke kua Mahina- ke alo—lmi i Kana Ipo ma na ale Kualoloa 0 ka Moana —Loaa o Luukia ka Ohia Noho I KA Malu 0 KA PtJA HAULNA I KA WAI 0 WAILUA KA H'IAPAIOLE 0 KA. ĪKAIKA —LUKUIA NA KUPUA 0 HaWAĪI NEī—HUEIA NA MKA POHIHIHI 0 KONA Hamauna MOKUNA I Ma fcsia e ike ai oe e"kamea iielabdu I ke kani ana a mor. : ka z lesn a nseP?tsrc e hoomaopoho ka- . ke fstri j>akch: au*. a ka eaoa, 3ss booko ana ia i ka ia rr"ja o kan: ana a ka 300* eiai;' i.-;': ra: ra ra"c, pela bcī ke ; a aea e -jK- r 1 Apaa aine Henaanau ie 3. prli ne : ike rr.a: z ; . a Apta i keia hoaiiena Vant mknk saaa ka moi ī nua o lakou' a pela oiai pane mai ai ī maa o Kihiloa ame Hoaaunau, i ko laua aeia Kaunialumalu i wahine na ke Ahi na Holualoa,o ka pilikia Y*ahi ana aole pafaa oia ma kona hale i keia wa. Ua īke oe e ka mea heluhelu ī ka lawe īa ana o Kaumalumalu ma ka eheu o na Manu, a ma ke Ana o Poliokeawe I ka wa ī kuu īho ai o na olelo a Apua no ka nele ana o Kaumalumalu ma koa Halau. Ua pane mai la o Honaunau i mua o Apua ma, e hooia aku ana au i mua o olua na makna i ka oiaio Q kau olelo a me ka hoailona i mua o ka i keia wa, aohe io no he wahine a kakou aia Ia i ka uka īuiu o ka waonahele y me ka hana nui kakou e imi ai a loaa ī wahine na kakou i keia mau la aku, ma ia hope īho ua kuka lakou e hele e hui pu ma ka hale o Kaumalumalu i na he oiaio na ouli o kakou i īke iho nei. Nolāila, ua ptfma īho Ia na mahhini me na kaniaaina pu a pau ka lakou pama ana,ua eleu aku la o Apua no ka Hale o Kaumalumalu, a kahea aku la ia keaka kilohi e like me ke ano maa mau, pakolu kona hea ana,aolie leo pane, nolaila wehe aku la oia 1 ke pam o ka Hale ai ka nana ana aku īa loko oia mau no ka nele, aohe mea o loko a k?bi no a maopopo lea iaia ua ko ka wanana a me ka hoailona.a lakou 1 īke ai no ke kam ana a ka moa, aole 10 no o Kaumalumalu ma ko lakou Hale, a na īamea i hooi ia ae ai ka manao kaumaha maluna o Apua no nele ana o kana lei i ka wahine ole, a ua kulu iho la kona waimaka no ke aloha. Ua huli hoi aku la oia no ka Hale me kela manao kaumaha a me ka luuluu, a hoike la ī ka polelei o lee kani ana o ka moa a me na hoailona e ae. I ua mohai a lakou i lawe mai ai mai Kona. I ka naloana aku o Kihiloa ma keia huli la Kaumalumalu ma, aia kona mau maka ke hulih pono ala ī uka o ka waonailele me kona manao e ioaa kake ana Ia hoi o K?iumali|malu ma īaia. Eia ka mea a piki, laia e uleu nei me kona mama nui. Ua paa mai la kona alahele me ka noe a me ka ehu e hiki ofe at ī ka mama holo o Kihiloa ke holo aku i ka waonahele. 0 ka lua o na mea nana i hoopilikia ia Kihiloa ka elele oia no kona komo kuhohonu ana aku i na hihi pea o kauka waokele nana e paku mai ī kona alanui hele huh wahine, a īaia i komo aku ai i loko o kauluhe, kaakoka ka īeie a me na laau hihi e ae e alalai mai ana ma mua o na, a na la mau mea I alai mai, hui hoi me ka ohu a me ka noe e hiln paa ana i ka uka īuiu, a ua kua pihkia maoli o Kihiloa ma keia ala hele ana e naku hele nei. Ua hele no hoi a luhi ua Kihiloa nei, ua hookuu iho la oia ī kahi puaa a me na mea mohai apau i lalo o ka Honua paa. a na ka luhi oia naku hele ana ī ka nahele ī hooi aku ī kona (ahi, a haule aku la oia a hooluolu, a na ke anu i hoopuoho ae i kona hiamoe, a i kona ala ana ae mai ta hiapaoe ana, ike aku„ la oia he wahi Manu e kau ana i luna o kekahi lala laau maloo, a noonoo iho la o Kiloa i loko ona me ka ninau heaha la hoi ka hana a keia wahi Manu e kunokunou nei kona poe 1 a na ia nalu olelo a Kihiloa ī hoike aku ī kahi Manu he manao nui kona nona, a kani aela kahi Manu me keia leo ī lohe ole īa e K ihiloa. Po-po-po. Ia Kihiloa ī lohe ai i keia mau kani a kahi Manu Ua hoopioo īa kona noonoo a pane ae la īaia īho He kupanaha keia wahi Manu a me kana kani ana, po-po-op, a olelo hou ae la oia īaia iho, ua po paha l keia wa, ua napoo ka la, o ko'u mea pilikia oia no kahi mea paina ole. Kam hou kahi Manu me ka leo nui. He-he-he. Ia lohe hou ana o Kihlloa i kela kam a ka Manu, ua noonoo iho la oia a hooholo ī loko ona e ku oia a hele no mua a ua hapai hou aela oia i kana haawe o na makana oia (hoi mohai) a hele aku la no mua, ua lele aku la kahi Manu pia mua o Kihiioa a ma kahi puha laau pifi aku la a puka

hO'u-ae la, ana ia tnea i kono aku ia Kihiloa e hele oia a ma ai, iai-a no a hooluolu o keoki aku la no īa o Niolopua. - laia e hiamoe nei, ua halawai mai la oia nie kekahi lok nui a ka launa ole i hke me ka Ilio ka nui, aua pane mai la oia me keia mau olelo, "A nui ko aho loaa ka wahine." Ua puoho ae la kona hiamoe a hoolono ae la, lohe a--ku la oia ī ke kani a ka leo o ka Moa, a na ia mea i hoopuiwa aeia Kihiloa, a ala loa ae la oia a noho ī luna, Johe hou no ī ke kani a ka Moa na īa mea ī hoike ae īaiaiiekanaka no ko la wahi, ua makaukau ae la oia no kona liuakai huli wahme, oiai ka Moa e kani mau mai.ana a me ka. leo ona Manu e ae, ua hookolo aku la kahi oka leo 'o ka Moa e kani mai ana ma laila no oia ī hookolo ai a hiki i ka loaa ana he mahinaai ua piha me ke kalo, ke ko, ka maia' a me ka ape ua hele ka maia a kapule, na ke kapule o ka maia ī kono īaia e pono oia e paina, lalau ais la oia i ka maia a paa ī kona lima lohe aku la qia i ka pane ana mai, īka mai, na īa leo ī hookaulua ia Kihiloa ī kona ai koke īka maia, a pane ihd la iho, u ma ko'u nahele aohe olelo ia o nei mea he maia ke ai ī keia nahele Eia ka he mea oleloia keia he uieuake ai, kupanaha no keia mau hana aj e lohe nei, Xa manawa lohe hou no oia i ka leo i ka pane ana rnai me ka maopopo ole īaia mai hea mai la ' "Ai i ka maia Aia !" na ka palua o keia mau olelo ana i lohe ai, na ia mea i kono aku īaia e hele hou aku no mua ma hahekanaka aku no o mua.