Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 41, 14 October 1910 — MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KUAIALII Ka Luole o Ke Kanaka Ui o Ka Papa Lohi o Apua i Puna Paia-ala i Ka Hala me Ka Lehu [ARTICLE]

MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO KUAIALII

Ka Luole o Ke Kanaka Ui o Ka Papa Lohi o Apua i Puna Paia-ala i Ka Hala me Ka Lehu

fONA KA NANĪ PALI KE KLTA MAHINA KE ALO—IMI i Kana Ipo ma na alē Kualoloa 0 KA Moana —LOAA O LUUKIA KA Or£lA. NOHO I KA MaLU 0 XA PUA HAULNA I KA WAI 0 WAILUA —KA H'IAPAK) 1 '5 o T :\ Ikaika— Lukuia na Kupua 0 Ha- \\ NSL -HIīEIA NA MEA POHIHIHI 0 K.ONA īī.ui iJNA MOKUNA I laia e nee aku nei no mua, ua wehe ae la ka uhi ana ho a ka ohu a me ka noe, a īa wa ua ike aleu la oia i ka īam oke kihapai mai-o-a-o a e palaku ana ka maia, a ua lele nohoi ka oha o ke kalo a kikn ī luna, pela no hoi ka iwa ua hele a lena, a me ka ape, a na keia mau nani ana 1 nana nei ī hooulu ae īaia i ka noonoo e hele aku no mua )iai ua moakaka maoli ke alanui kahi ona e hele aku ai a uki i ke a-na kahi a Kaumalumalu aia ī noho ai he la, a ie po, ma mua īho o ko Kihiloa hiki ana aku, Ua pn pololei aku la oia aku ana i mua o kekahi i-na nui, i hana la o loko a nani oke ano oia au kahiko b hiki ole ai la Kihiloa ke nema aku. Lohe aku \a oia ī ka leo o kekahi Luahme i ka pane ana mai laia nei e komo aku, a ua komo aku la kela, a ninau mai la ua Luahine nei "Mai hea mai nei oe?" a heaha kau huakai o ka hiki ana mai ? Ua pane aku la o Kihiloa, makai mai nei au, ai hele mai la au e huh īa Kaumalumalu ka hanai a Keakakilohi i wahine na ke alu Holualoa. Kulou iho la ke poo o ua Luahine nei i lalo a liuliu a ia ae Ia kona poo i luna a nana mai Ia me na maka makona oke ano aloha ole a pane mai la. "Aohe au wahine, aia la 1 Puaa i Keau-akahewahewa la i.ka ako pua." A na keia mau olelo a ka Luahwe ī hoopuiwa ae i ka noonoo o Kihiloa a nalu iho la oia i loko ona Heaha la ke ano nui o keia mau olelo a keia Luahme ī pane mai nei i a'u A noono j nui īho la oia a maopopo īaia ka manao a laila pane hou la oia He oiaia kau i olelo mai la īa'u, a ua maopopo ī a'u ua kipaku ja aku nej e oe o loaa mai j a'u pokole ka'u hana, a nui kou mana ame kou īke, loaa ole i a'u o Kaumalumalu ī keia mau la, aka hapa ka ike i loaa i a,u laki ka hoi oe, a na keia mau olelo a Kihiloa ī hoolio hou ae i ka Luahine, ua hele ae la na helehlena o ua Luahine nei a kunahihi, a pane hou mai Ia Aia Ia! aia la" ī uka ī kahua Pioi. Ua ulu puni hou o Kihiloa īka huhu akuae la oia i luna a heolo aku la me ka mama nuī no luna o ka welelau pali, a ku ae la oia i luna a nana aku la oia i kai o Apua. Huli ae la ia a nana j ka lae o Manianu a me Pahina, hu ae la kona aloha no na aln o Ehu ame kanakahuna o Honaunau a kulu iho la kona mau waimaka no ke aloha īna aln o kona ama E huli ae kakou a nana i hope no ka Honaunau mau hana ma ke ano kokua īa Kihiloa. Ia Kihiloa i hele mai ai huli la Kaumalumalu, oia no ko Honaunau wa i ku mai ai i ka pule mahope i ke ala huli wahine a kona elele. He mea oiaio e hke me ka kakou ike ae nei ma mua ka paa o ke alahele o Kihiloa i na keakea he nui wale, pela no ka nui o ka Honaunau hoomau ana i ka pule ma kona ario makaula. No Kaumalumalu hoi, a la oia ke kau la ma ka eheu ona Manu, ke iawe i,a ala no na Pah wai ole o Holei a hoonoho la uku ia malaiia e nolio ai, oia hoi keia wahi nei mawat na o Panau-nui a eie Panau-iki o lie kai o keia wahi, eaa uo Kaena, la Kihiloa eku nei maluna oka pah D Pohokea\.e, a la ke anuenue a me ka onehi heailona ahi ke pio la maluna pono o Holej, a halii īho la i luna o ka īli ake kai, ana ia mau meai Uoike mai īa Kihiloa e bolo me ka mama a nui no kahi a ka onohi e kau ana, Ua hoao oia e holo me kona mama a nui o ka mea a_ piki ke nana īho me he mea la a ia no oia ī kahi hookahi \ ku ai oia, ua h.>oao aku oia holo me ke ka o na lima ao!ie no he mahole aku o kana wahi e holo nei. Oiai o Kihiloa; e kupaka ana i kahi hookahi me kona manao no ke aolo nei no oia ma ke one laula o kahua-loa i ke ko eli o Halahi, oiai oia ī ku iki īho ai a nana aku la īa kai a me alo īho o kahi ana i hoolele aku ai, a kahi no oia a hoonaopopo, aole oia ī nee ma mua o kahi ana i haalele ai, a lui iho Ia kona hanu, a puana ae la me ka leo malie. A kahi no au a īke i kuū pilikia me kuu manao e la. lakila ana au ma ka'u alahele, eia ka, ke emi hope nei' i •>. a e kamaiho nei iaia īho nu-nu ae la kahi puaa i mua ona na īa nu-uu ana o kahi puaa, a kihi no oia a hoomanao s hookuu i kahi puaa ma raua o kona alahele, a hookuu a la oia ī kahi puaa i mua ona a holo aku la oia ma mua ina me ka mama nui, a no ka holo mama ana o ka puaa, *la oia i holo aku ai mahope me ka mama, nui.

E like mc kona mama a pau e holo at\a mahope o ka hi puaa, a pel«i ka mama o kahi puaa. e holo ala no ke alanui e hiki aku ai no Holei kdhi a ( na manu 1 huna ai ia Kaumalumalu' aoo ka ike ana o Makalei apua j keia kokoke ana o Kihiloa ma kahi 1 huna īa ai ka laua hanai Ua kapakapa ae la oia i na īnoa lole ona e pani ku īho 1 ke alahele a kahi puaa e kuu pau riei Ika holo a me Kihiloa oia hoi o Wawaeiole kela laau-lau-man9.ma e ulu nei 1 na kuahiw», ama kekahi aro moa na Hawan, he īole. Ana Ja kahea ana o Makaiole-i-apua i kona mau hoahanau nahele He mea oiaio, ua pani ku }a iho 1 a ke alanm hele e ioaa a"feu ai o-Kaumalunalu, e keia ulu nahele hihipea, a a na īa pani īa ana o ke hele i ku-hoaa iho ai kahi puaa a huli mai la a nana īa Kihiloa a moe iho la i lalo ke alo Ua lilo hou iho la ia inea he hana nui no Kihiloa e noonoo hou ai, a īaia e uoonoo nei, ua kani ae la ka moa ana no e hn hele nei, a ko'uko'u ī hola, a na ia hana a ka moa 1 noonoo hou o Kihiloa a hookuu aku la i ka moa ana e hn nei a no īa hookuu īa ana oka moa i komo aku ai īloko o ka nahelehele wawae-iole a kope ae Ia 1 ka nahele i hihipea ī ka wawae ī-o a ī anei, a holo pu aku la ka hi puaa no mua e hana ai 1 alanui no Kihiloa