Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 49, 9 December 1910 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

L

MOKUNA IV Hoomakaukau o Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele no ke Kii A|tfA IA LOHIAU—KA HKLE P n U ANA ME PAUPALAE HALAWAI WVH[NĒDM\O—PAU na Poo na Akua Panaewa ke Okiia e Hiiaka _ —- iHOOMAUIA-1 "E!" yvahi aka maiihmi ī pane aku ar 0 ko'u wahi keia la, ī hanau al, a po hoi ka'u pulehu ma'ia ia nei, wahi ana i pane mai ai, aole loa au i ike ame koo nei pae kamaaina he one kani koonei, e like me ke one kani 0 Nohili "Ka aina hoi au i hele aku la a hoi mai la' A 1 hele no hoi ahe oiaio kau mea ī hoike mai la, ea, he lua ole ke kamahao arne ke kupanaha, a he mea hou īa ia makou." "E homanawanui īho kauae ke aln," wahi a Hiiaka 1 pane mai ai īua wahine nei o Makua "Aia hoi a pau kakou paina ana' alaila, helēkakou e iiāna i ua one kam nei o ko oukou aina." A pau ke anama ī ka maona, o ko lakou hele aku la noia a hoea i ua-ahu one nei, o ko Hnaka pu aku lano īa iua wahi nei. laia i ku iho ai ma ua wahi nei, ua hoopuiwa ia ae la o Hiiaka ame na mea apau i ke kani nonolo a nunulu o na wahi a Huaka ī hele iho aimekona mau wawae, oia no oe o ka nakulu o ka leo o ke kai. "E kn mai oe ī ke alji," wahi a Huaka ī kahea mai ai i ke aiūwahme o Makua, a pn aku la nohoi keia, a oia like ani no ke kam oke one." Ikela ame keia hehi ana iho o kona mauwawae, e kani pohapoha ae Ia ke one oMakua A nakeia kani kamahao a ua one nei ī hoolapa-ku aku ī ka hoihoi īloko ona kamaaina o Makua e pii hoi lakou e hehi-ku i ke one kani a kamahao o ko lakou aina hanau. Ika hiki ana o Hiiaka iluna me ua aliiwahine nei o Mikua, o ka wa no īa o Hilaka 1 olelo mai at ī ua aluwa, hine nei. "E moe palaha iho ko alo, eke aluwahme ilalo," 0 ko poo iluna nei, a o na ilalo, alaila na ke aln o Kauai e kii mai a huki aku ia oe ma na wawae ou e ke alii, a e ike auanei oe, a he kai;i hou ia au e lohe ai. Ua like lea leo o ke one me ka leo o ke kai ka hane. "E hookuu iho paha oe eke alu e like me ka'u i olelo aku la ia oe e hana.'' 0 ka moe īho la no ia o ua aluwahme nei ilalo, fapio ke alo ilalo, ia wa ī kahea mai ai o Huaka ia Lohiau, "E Lohiauipo īna hala o Naue ike kar E kii mai h)i 03 1 n noia nei a huki aku ilalo i lohe hoi kei» j ke kani 9 ke one o Makua." Na Hiiaka hoi ka leo kahea, he uleu wale qo ka Lohiau a paa na wawae o uaahiwahine o Makua, lilo ana ilalo' Ia Lohiau eko nei iua u'i nei o ke one opiopio mi kona miu wawa?, o ka ne bon§ ae o ke I?ani a ka leo ok3 oaa ehke me ka hanehane, hui me naloko-ku o pa līma o Lohiau e lomi ana ma na 010010 wawae o uaalli wahme nei, aple j kana mai ka lalawe mahe oke alii ka.ne o Kauai ina wawaa o u'i nei o Makua. I£ia hoi o Maile-lulii, Koiahi, ppue o ke ku aku nei me kolākou mau ohu apau, a nana Ig Lohiau e kokohi 1 Jca huki īna wawae oka u'i o Makua, a hoolaau ae la ko jnau noonoo, he mea ->ono e la ke loaa na pomajkf io ka an,a jnai ona hma o ke aiii o Kauai, e hele mai hoi e huk} aku 13 makou ma na wawae e ljke hoi me kau i kena aku nei g ke aluwahine nei e huki i iī3 wawae o kela wahine." "Ua pono," wahi a Huakai pane mai aj, mp ka olek ana mii. «,0 oukou no ka kekahi hoohihi. j ke kpiki o Kauai. Heaba la hoi e huh iho na alo o oukou ilulo, $ e malama pono loa no nae ogkou." 0 ka moe iho la no ia oua poe v/ahine nei ilalō, e like me na ohiki moe one. A hoea Jce alji ke o Makua īlalo kahea mai la o Hnaka ia Lohiaue "Eia ala el Ua ike īho la na wahine au ika leo ha.on», eknpiaihoi oe j keia poe wahine au eko aku ilalo i ike hoi lakou pei a lohe hoi i ke kani o ke.o/ie." Miki mai la noh*ot o Lohiau a loaa ma na wawae o Maile-luhi lilo ana i lalo, aku nei wahine ilalo, ku mai ana i kekahi wahine, oia hoi o Koīahi a pela me ke kolu o na wahine, oia o Halakaipo.' A ua poe wahine nei ilalo, la wa olelo aku 1» o H,laka la "Ua pomaikai oukou, ua pa ko oukou mau ih i ka lima o ke keiki o Kauai, eia ka ole Ia i ha'i aku au ia oukou. O keia paha na hai e ai ai ika wai. Alaila, nmau aku la nohoi o ua wahine-poai-moku i ke ahiwahme o Waianae: "Pau iho I a paha kou kuhihewa ī ke kani o ke one o ko aina hanau?" Aemailakealuwahine: "Ae," a0 ke kumu nohoi 0 ko u manao ana pela, no ko'u ike no mai ko'u kupuna. mai ame na makua a hoea mai nei nohoi ia'u* Okamakou wahi no keia e holohokMi, e Jefele ai nohoi i ko makou wa kamal.i, aoie nohoj makou lohe' ik 1 ke kam o nei one, a he kahi wale no i nei la o ke hao nui wale

Ai na pela, wahi a Huaka i kamailio aku aj, "e *)i aka k%ko<> i » f* u li hoi aku la nei no kauhale a kpe iho la nohoi poe lehulehu e plnana anilniaokapuu on e , e hohehee ai a paipai nohoi na «ma i ke One, a he kani wale no<la Hnaka ma r hoea ai i ka hale, olelo rrai la ke aln vyahine o Makua; E moe paha oukor » nei a ktkt la Ike kilu, oja ho) k» p }<o makeu wahi tf .i ,na eo apau e hana nei hekilu. &e ike wale ala no o Huaka 1 iee kaona o na olelo aua alnwahine ia wa pane aku Ia o Hnaka iua wahinp He ae no a W i kau ka Q h, eke al„ f k e ae nae hoi ke ' alu nei 0 nelaila pp pi? np i P hookolo ae ai oe i W kou manao, e noho no hoi kakou ia ne( P°» 9 to*W»afsa ia ea, Jiof ana ika la okoa oukou, Me :;^n/r 1 r ieMeaa '' aheki,o " ofio ' k " k^ līull mal la na maka o lohiau a natja ma| ia Hliaka 3 no ko Huaka hoike aku i kekahi lielehelena ano-e, lluli' ae la o I,ot,iau s olelo aku Ia 1 ke al.iwahine o Makua I?eaenoai, enohoeleale» p, e o«, p kealii wahme, ma ke kilo i keia po, i na e holo l,ke 9 e k.i ioī ' " maU boa a ' ol>a ° "" " na " ei ' *< e Eaho nopaha n'aH,iakae hoikeponomai i ko aH?°°E n na, ™ k °" makem «^ e «e ain, nmau aku no oe īaia. iiA> ° Wa r ? shol la oua nei i huli ae ai a oe o aku hia Huaka: (< Auhea oe aka rnea iaahia ke P u ae la 113 kaa a, ika ounao oke ahi-kane " Ata -no la oe ko oukou hoiumoe la aei, ame ko oukou hookaulua ole ia nei, «ooukou Nolaila, ea, i* oe no au e hooKauiua aku ai , ka mnau ana, aole ane. hoi oee ae ma,, e hooaumoe kakou iwakalua ka nui o na wahine ko, mana koho b«. loka , Aoopaiia a he elua mahma hoopaahao paJtahko lakow wawahi ana ina puka aniani n S i u keena oihana Anpu-,, maioko okekulanakauhaiei^a"