Kuokoa Home Rula, Volume VIII, Number 52, 30 December 1910 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-Ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-Ka-Poli-o-Pele

kooponopono hou ēliJce me fta maawe Moole l ihi&kei a ko ffmocbii arri6 Miuii

MOKONA IV HOOMA.KA.UKAU 0 HH/IKA-I-KA-1 j OLI-O-PELE NO Kfi Klt j ana ia Lohiai;—ka Hble pU ana me Paupalae HALAWAI MS PAU NA POO NA Akua Panaewa ke Okiia e Hiiaka (hoomauia] "E auhea oe E noho paha kakou aka la apopo, a laila, hoi kakou apau no Kona?" c 'Aole," wahi a Kaulanaokala 1 pane aku ai, me ka aku nohoi "E hoi e au mamua a hoea 1 ke kaha 0 Nuuanu, kah mai au īa oukou a hoea ae., Aia hoi a pau ka oukou hana 0 lalo nei, alaila, hoi ae oukou a loaa ae au ia oukou i kahi a'u 1 olelo ae nei, 1 kahi o kahalekilu 0 ke alii wahme Peleula.i' oka ae mai la no ia 0 Hiiaka, a oka wa no ia 0 - Kaulanaokala i hoi mai ai. O Hnaka ma hoi, ua noho iho la lakou ehke me ka a ke alnwahme 0 Makua Ika po ana iho, ūa ku īho la ka Aha Kilu a ua alu wahine nei o Makua. A lilo ae la 0 Lohiau 1 hoa kilu no ke aluwahine. Ia hele ana iho o na ipu kilu mua, oia no ka Lohiau ~ me ka u'i 0 Makua, a i ua aliiwahine nei ka īpu mua. Ia hookaa ana aku i kana ipu ua hala ae ia, a o ka mua loa īho la īa oka ike'a ana eko Makua poe kamaama oka hala ana oka īpu a ua aluwahme nei, oiai o ka lealea la aīa wahme t hele a lehia, aka, 1 keia hana ana nae, ua hala iho la ka lehua mua o kana īpu, Alaila, kaa ke kilu ana īa Lohiau Ia hooniniu ana mai a Lohiau Ike kilu, ua holō pololei mai la no hoi a kikoke epa mai ka pahu laau, oka hala ae la no ia. A la wa 1 pane mai ai o Huaka me ka olelo ana mai: "E! A kau a kau olua ika nele. Hoi hou no paha a hooniniu hou!" "Ae, wahi a Hnaka i olglo hou mai ai Maliao ka hana ana aku 1& ia i nele, a i keia hoi hou ana, ea, ua hke no ka nele. A hlo hou ae la ike alnwahme o Makua ka spu mua. Ia hoolei ana ;aku 0 ka niniu aku la no ia o ua ifu nei aoka pa aku no hoi koe oka pahu laau, o ka hala honuawile ae la no la 0 ka īpu a ua aluwahine nei. "Ilala hou no ka ipu e'ke aluwahine," wahi a Hnaka \ paae mai ai, alaila, huh ae 01& a pane aku la īa Lohiau: "0 —ial Ia ōe ana hoi! Hanaia kau kilu a paa i ke kunui oka han» Aia ko Kalana alna 0 Puuohuiu." No nei mau olelo a Hnaka ua hu ka aka ana mea apau, a ninau hoomakeaka piai 'la pee Hiiaka. 0 Puuohulu ke Kalana ama 0 ke keiki o n» pali 0 Haena.? 0 kela Puuohulu 1-0 aku nej 0 "Waianae, o kapuu hea keia au e ljoOr»aoe mai nei «a kakou?" Aka iho la no hoi o Hiiaka a j?ane la. "0 ka puu no i hoomaoe -ae la, ka puu no hoi 1 kamaaina ia \Vaianae!" Ia hoolei ana mai 0 Lohiau 1 kana īpu, p ka he|£fio hoi ia be Uhihhi aku no koe apa aku i kapahulaau, 9 ka lalau ae ia no & 9 u« ipu nei a nee aku la mā kahi e ]oa " Hala no kau ipu eke keiki 0 Kauai la.'' Ea e aho owau ke hoao aku me ite keiki o Kauai," "Aha hoi i hookahi a maua fccpc Era 1 kee. A 1 hele iw *»ot a 'nele ea, alaila, o oe ke hoao mai," wahi a ke alu wahme i pane a.ku ai. Ia wa i kifu hou' aku ai ua aliiwahme nei, a e like pn me ka oele 0n« ipu an», pela no keia A olelo ae la ua aliiwahine nei o Makua; "He keu ka hoi keia a ka po aka paoa nui waJe p'u 0 ka'u hana keiam#ii ko'n wa kapaln paai a mo'a ka'u pulehu, aqje au i ike i kekahi po nele elike me keia po. Ia oe e Hiiaka ko kaua wahi" Alaila, hooniuiu /nai 0 Lohiau 1 kana ipju, a 0)3 h/e}e no ia oua īpu nei apa ana ika pahu laau. A uwa ae lana mea apau i ke kdki 0 Kauai. Ikawa a ke aliiwahine i iaawi aku ai 1 ]kona wahi ia Hiiaka, a 0 kona wa no ia j nee aku ai a nphp ma kahi 0 ke ahiwahine, a olelo mai la, "E! waiwai ipai la ka puniu e ke alu ?" A 0 ko Huaka lalau aku-Ja no j'a i fca,ipu, mamua ag o ,kona haolei ana t ka ipu, ia wa 1 hapai ae ai oia 1 keia kau< KAU 148 O KA MOOLELO O HIIAKA. 1 Lele ka huna kai, 2 Pi ae la 1 ka makalae, 3 Alaha \vale ka lae 0 Kaena 1 ka ehukai, 4 Kai 0 lalo 0 Wa^anae, 5 Ke hee nei i ka pu-e one, 6 Ua molia ia oe e ke aloha, 7 I ka leb o ka mea kuleana, 8 Aohe ou kuleana 0 laila, 9 Ua ikea Ika lohe ana ona mea apau i keia oh a Huaka, aole i kana mai ko lakou lealea a piha mahalo no hoi 1 ke oli ana a Hiiaka. A pau keia kau a Hiiaka, o kona wa no īa j hoolei aku ai i kana ipu, oia hele na ia apa ana i ka pahu laau I 1 waena, akakani ae la ka pihe uwa 0 na kanaka.

Hoi hou īho l a }aua n\e ke kane me Lohiau no ka lu» oka manawa, oia ana no ka pa oke kilu a laua. A ia wa 1 hapai ae ai o Hnaka i keia kau: KAU 149 O KA MOOLELO O HIIAKA 1 I?a hau o £^a}a ? % Qia ka}ih£)i aa)a jpapupenp, 3 Honi ai ke kupa o Puuo'hu]^ 4 He loa ka inaina e ke aloha —e, 5 Aole kaua e pono i ka wili wahme, g Qi§ one o Makua—e, 1 Mai hoo m akau a!o{ia o {īewa a fi Kou inoa ana ia p Puuahmn ' 9 E hi/i ai kaua i Kanehili, ' 10 'A lawa ka makemake, a kuu ka luhi, \ l $ paha auanei, au e ke hoa 12 ja e—ha—p—p| ' Q kda kau a Hiiaka i kanaenae ae nei e hoike aku Lo^iau - h >ki laia ke manao p,ar oia nTi ke! kw> «t « hqo(aay m \ ai ; 01 ai «a paa ka leo kauoha kona hanau mua' oia o Pele, np qia kopa malama ana iko Lohiau kapu, p taa ka mea B3T)a j lfaugh?i; aoa, a pa l.ke wale no ka laua mau k,h. p-,e j ka „; h )aau A>,wa , olelo aku ai o Hi.aka ik e .l,iw»(.ip e p Maku&, e }ioap hou oia me ke keiki o Kauai. Ae mal I» no b»i u* al„wah rae o Makua, a hoomaka hou aku la-e.hoole, j ka ipu, „ p ka Wp >ku n0 boj koc * )C4 ipu laau, o ka hala iho la no ia. Oi m oj ei ma na ano apau e loaa Wiahe a ] oaa >ki, nolai(a f ua hookuu ae la oia i i ea l ea mke kf> ale o makemake, A i kekahi kakahiaka ae o ko Hiiaka ma ai ana a maona, ua kau aku maluna o ka waa, a haalele iho la lakou ia Makua a holo aku Ia no Waianae. la Jakou i kau aku ai maluna oka waa ua kena mai la o Pauopala-a ja lakou e hoe MakaMaunakeaokaPoalua ne. . kau aku ai ka hui keaka i keaka iho nei ma Aala Paka, no ka Ua Kaniehua o Hilo, no ka hoikeike ana aku i ko lakou !ke a makaUkau «wa na hana kuwalawala īmUa o na kanaka o Hilo e komo ana iloko o ka hale keaka me haūalua da| a .