Kuokoa Home Rula, Volume IX, Number 2, 13 January 1911 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae

MOKUNA 11. HeNanea e Ēoovh,i> (1 ,f] n n no Ilauau Ia lakou nei no e noke nui ana i ke kamailio, īho ana keia mAu kuukuu elua mamua pono oke alo o Kapunohuulaame Maluikaha\iliko Hookahi kuukuu kecktc, a hookahi kuukuu pua lehua - I na kuukuu e kau mahe nei ma ke alo o Kapunohuula ame Maluikahauliko, ua huli mai la o Kapunohuula a olelo ae la* "Ea, auhea oukou e lal.ou nei, e koho kakou 1 ka hapa a keia mau kuukuu " Oiai no ua mau kuukuu la ke kau malie nei, aole hoi oka pīi hou ae iluna, aole no hoi ke kuu īho īlalo o ka nufi moena, No ka nmau nae a Kapunohuula, ua huli ae la ke kahuna ninau mai la Ina kanaka oua ahi nei "Pehea ko oukou manao no keia ninau a ke aliī Kapunohuula?" Pane mai la kekahi poe kanaka rua mau aln nei 1 ka olelo ana mai "0 na kanaka miki no ma ke kamail.o ea, he irau kanaka ia e hoi an.a me ka puolo waiwai Nolaila, o ka makou īke ea, he malihini keia" Ae mai la no hoi kekahi pee no keia mau olelo, he mahhini. Eka makamaka heluhelu e haalele iho kakou ma keia, wahi oka moolelo, a e huh ae kakoū nana se ī na hana a Kalamaluloa i kaulana ai kona īnea, a "puni o Kauai a hoea loa aku Ika aina lewa ī ke kai, aia o Nnshau' Ma keia noho ana a ua Kalanialnk a nei, o kar.a hana mau 1 na la apau oia no kona hele mau ana ī ka hee nalu e īke mau ia ana ua Kalamaliiloa nei ī ka laeo H)po, a e piha mau ana no hoi ua lae nei i na kanaka i kela a me keia la, no ka makaikai ana ika hee nalu ana o ua keikl ahi ala. Ika piha ana oka eha anahulu o kona hele ana ika heehilu ua makaukau maoli oia īka hee ana t ka nalu ——— — I kekahi la o kona iho ana ī ka hee nalu ua piha mua ka lae o Hipo 1 na kanaka oiai, mamuh oka akena o na kanaka 1 ike ī ke akamai o ua Kalanialnloa nei ī ka hee nalu, ua momoku mai na kanaka o Waimea no ke ake e ike kumaka ī ka ike io hoi o ua Kalanialnloa neu I keia hoea ana aku nae a ua Kalanialuloa nei no ka lae o Hipo., ua īke mai la na kanaka ika īho aku- o ua Kalanialnloa nei me kona mau kanaka aohe papa hee nalu, la wa ua komo īho la ka manao īloko o lakou me ka olelo nui ana ae "Ea, hee.nalu ole kekeiki aln i keia la, eia ae la ke iho nui mai nei me na kanaka ona nana e paa ka papa hee nalu ona, aole nae a lakou papa e paa mai nei " Ika hoea ana aku o ua Kalanialnloa nei t kahi o na kanaka e noho mai ana ī ka lae o Hipo, a la ka ui o ua Kalanialnloa nei ke haiamu ala iluna ena, ir,p he ehelo ula palamelemele la kona mau papalma, o ka īh o ua Kanei, me he leihene oiiia haama la Ku īho la oia nae konaoiwi kino kilakila e hiki ole ai ke paa iho ka puuwai uahoa o kekahi mea ola uhane L.Jte ku a ke kani; ka ui, aohe puu, aohe t3ohu, nialoeloe pono ke kulana o ua keiki nei a Kapunohuula a laua o Maluikahauliko. Ia Kalaniahiloa e ku a\a īke aku la oia ī kekahi poe keiki eau aūa ī kulana nalu, a o kona, īho aku la no ia mai ka lae aku a kuho ana iloko oke kai, a au aku la oja no kulana nalu, laia nae e au ala, eia na kanaka ke nune nili nei Ikaau o ua keiki ahi nei aole ona papa, o kela pae kamalii hoi 'la heike ;a aku ka papa i ka okuku mai lhlna o ka nalu. Aole i huiiu ia au ana aku a ua Kalaoiahiloa nei ike aka la oia i ka pae ana mai o kekahi mau keiki i ka naiu maluna oko lakou mau papa, ike aku la oia īka hooiho wa ae o ua poe keiki" nei i ko lakou mau papa i ka lala o k-a-.aalu,. a hoi no hoi ī ka Maku. I keia ike ana aku oua Kalanialnloa nei i ua poe keiki nei ehana anapela, ia wa oiaiolele ae ainekeano kaena "O ike a oukou e hee mai la maluna o kp mau papa, he īke ia e hiki ole ai ia oukou ke uhai mai ī ko'u īke hee nalu maluna o kapapa.ake o kuu īke a u e au aku la no kulana nalu e hiki ole ai ia ou,|pou kp hee mai, ua hlo oukou i mea ole loa i kuu ,ke hee nalu, he i loaa ole la oukou a kahi no a a'o lan-ea he hee ana ī ke kakal& e ka nalu. Oia au ko ua Kalanialnloa nei me ka huh o le m al a niina ia uka o ka ama, a ke ike mai nei ko uka pee kena Q kane ame ka wahine, ame keia poe kamaln e he nel lka au loa ° ua Kalnniahiloa nei ī waho lilo o ka moana, la wa t hookani ae ai ko ka ama .ka P ,he ok a Uwa haalele wale, me ko lakou olelo ana ae, el hele ke aln piao i ke au a ka hehewa, heaha la keia o ua aln opio ne, aloha ° n ° haale,e<wale P aha aua nei j p una ke' - ° kamahl hoi e > hee nalu ua īke mai lano lakou ia Kalamaluloa ika hoea ana aku i kulana nalu a manao la hoi lakou e hee ana la ua o Kaianialnio'a t ka

nalu a lakou e hee nalu la, eia tiae, 1 īke pkn ko lakew r-ei hana eau 103. ana ua Kalapi&hiloa nei i waho, a haalēle mai 1 kahi o kulana nalu e loaa ai 0 knna nalu I ka wa i olelo āe ai ua poe keiki nei 1 keia piuu olelo aohe kela he au maoli 0 Kalanialnka rv e kcr't rn 11 e kanaka, ua uluahewa inaoli īa kela e a\i ala, me he_ piea ala ea, ua kikomkoni wahi hua mai nei ime ka lau-i pala ana e noho ala 1 ka haie oia īa e naauaua ala, a kakou e īke ala. "Nolaila, ea," wahi a kahi keiki 0 lakou i ōlelo aku ai, oia 0 Kahauohaahki. "A pae kakou Iko kakou nalu hope loa, apa na,ili o kakou 1 ka wai- 0 Wailua, alaila, pololei no auanei kakou ana u-ha oua lau-i pala rei a Kalanialiiloa, lomi malie no hoi ko kakou tnau hp &, a o ka lima no hoi 0 kakou la e hele ana a pili pono 1 koia ala makemake, nana no hoi ua lau~i pala nei„ Pehea la keia manao.o'u īmua 0 oukou,?" Oho like mai la ka leo ona keiki a pau, \ ka olelo ana mau "He hewa anei hoi kahi oia. Aja no hoi paha 1 ka kakou hana ana," Oiai hoi 0 Kalaniainloa e au ala ai a hke a like 0 ka moana, a huh aiai la oia i uka 0 ka aina a ike mai la, ua nalowale ka aina, ona kuahiwi wale ne ke au *>ku ap? 1 ke kai me he kaupu ala Ika ohuku ale, ia manawa oia } uhau iho ai i keia pule: Ku mai ka nalu e kahiki He nalu ku'i 1 kaiuli I kejt»i kapu n<FKalehuawehe I ka lulu o Hauola He kai np KaliUlauokekoa > E noa ia Kalamaliiloa £ noa ia Uli Ia Uli komo hewa Ia Uli nana pono No Kaililauokekoa I ka pau ana o keia miu hua pule a ua Kalanialnloa nei, oke ku'i iho lano īa oka hekili, olapa ka uwila, iho īho la ke anuenue i kahi ana e laqa ana,' a paa ae la ka moana Ika noe, la wa 1 ala mai ai kekahi oh'u ale nuj, e hke me ka nalu qhele ana a haki kakala, 1 "hele no hoia pah kahako ika ia nei ike ae, o ko īa nei hee mai Ia no ia īluna oua ohuku ale nei, a o kona pae mai la ,no ia me he pae ana'la a ki naiu'i hele a ha'ei ka welelau o una, Aole i pau.