Kuokoa Home Rula, Volume IX, Number 18, 5 May 1911 — UA HOONOHOIA AE NEI I KUMU A'O KUMU NO HOHOLULU NEI [ARTICLE]

UA HOONOHOIA AE NEI I KUMU A'O KUMU NO HOHOLULU NEI

O na hana a na Komisina o ka Papa Hoonaauao o ko kakou Terttore nPi l hana īho nei i keia mau ia ī haia ae nei, e pili ana i ke Kumu Poo o ke Kula Kiekie o Hilo, me kekahi o kona kokua kumu, oia kekahi o na hana ekaeka loa i ikeia ma Hawau nei iloko o keia nunaauao"e nee nei, oi loa aku hoi ua hueia ae i ke akea Ke nana aku ī keia mau hana a ka papa hoonaauao mahope o ka maopopo loa ana ae nei o na mea i hana mioli ia e ke kumupoo, mamuh o na olelo tke I hoike īa ae imua o na komisma, a me ka Peridena oka Papa Hoonauao, ua hiki loa ke olelo ae me ke kanalua ole, ua hehena maoli ia keia poe apau o Peresidena ana Kom,sina Ua hooiaioia mai ka hehena o keia poe mamuh o ka onou ana ae nei o ka Peresidena I keia haole kumu poo o Hilo a noho i kumu *no ke Kula A'oKumu no Honolulu nei Me keia mau olelo ike maopopo lea loaia, a mamuh nohoi kekahi o kona pane ole i mau ninau i waiho īa aku iaia, ua moakaka loa kona hewa ma na ano apau, e hiki ole ai ika eepa o'Waolani ke ike aku ī keia mau mea a pau me ka hoohewahewa ole He punahele ae nei na ke alii kfe kumu oka hoopau ole ia ana? A O Je Ua pupule maoh io no keia poe oka Papa Hoonnauao. He mea pono e hoopau loa ia keia poe oka Papa Hoonaauao mai ko lakou mau kulana pekahi ae Ke nana aku i keia> nie he ala e ao aku ana ina kumukula a pau ua hiki no la lakou e hana īna hana o -keia ano, oiai lakou maluna o ka oihana.

Ua olelo ae o Napoliona, ke koa ame ka wwo ole, ka Emepera o Palani, laia e hele ana ma ke alanui, ua ninau niai la k©kaht o kona tnau hoaloha iafa Pehea. la. oe 1 wehe aku nei i kou papale 1 kela poe kamalu 1 aloha maj nei īa oe? O lakou na pouhana oke aupuni o Palani nei akeia mua aku. O keia ka pane naauao loa a Napohoaa i kona mau hoaloha. Pela no na keiki opiopio o keia mau la, e hoonaauaoia nei no ka pono o kona noho ana, e loaa ka naauao me ka maikai, ka maemae, ka holomua aaie ka hoopono, kahi hoi kau aku nei ka manaolana o na makua mea keiki apau e a'o mai ana na kuniu 1 na keIki, he mea ino ka paka, ka rama, a pela wale=aku. Eia naeTka mea e ikeia net ma o keia hana ala a ka Papa Hoonaauao, ua hiki no Ina kumu ke hana i keia maū hana j kumu alakai 1 na ketki ke hoomahui aku ma ia meheu iookahi Lulu aku nei keia ha 0 )e i kana anoano aku ka hoho--110 'i uka p Hale Maumau, ao ka huhu o Pele, ka luahine oka Iua r ujuaoa o kal o Hilo, lawe ia mai nei 1 Honolulu īiei e ninanlnau īa ai Ika wa nae 1 maopopo se nei, hoonoho hou ia ae nei no i kumu kula. Aole anei o ka hana pololeiloa e hana ai o ka hooloa ae iaia mai ka oihana kumu kula ae iloko o keia TeritofeP Ae, oia wale no ke alahele no keia kumu kula i iaia iho. Ina he malama keia kumu poo i ke kalam-wama ilo--0 °kona rumi, a no kona ona loa, ua kaili )a maike ka-iam-waiaa, ehke ms na oielo ike i hoolahaia ee tra keK; hi nupepa namu o ke taona nei, he mea pono ]oa i na makaainina eku ae īluaa a ku-e aka i keia ano haole ame ka Papa Hoonaauao, ina he tnakee oukou ika oukou aiau keikL He mea hiki ba ke ikeia āku, aole e I ol hi » e lulu ia mai ana na anoano o keia ano ma Honoluiu nei. Me keia mau olelo ike apau, heaha iho la ia iat kanoonoo ana o na komisina o ka Papa Hoonaauao ame ka Perestdena o ka hoonoho hou ae nei i keia kaeaea oke kalani-waina. Pololei io, ua hehena a pupule hou 10 n.o ka moa la lakou nei tna ae. Aok keta he mea luiu, aka, o keia. kekahi o na nmau 4 aa makua mea keiki e hoonaauaola nei maloko o na kula hke oie o keia Terrtori, e pono e noonoo me ke aka--6 !oa > aole e p°p°pulu wale ia ae no me ka aa aku no nraka o ka lehulehu, hana mat no nae i keia mau nana Ua nele a e nei kakou i na kanaka i loaa na hoonaauao kiekie ia ana i*a na Aina-e, no ka hoonoho ana ae ma kekahi o keia m au kulana no ka makaala ana , Ttt poao ona keiki e hooaaauao la nei maloko ona kuk? Aole kakoo 1 nele. Ua hanaia ne] ka pololei ame ke kaaliie aou eka makua mea keiki? ,Aole, *de loa, aua nfele loa no m a ua ano apau, a o ka mea ,ot i oa aku Q ka lapuwale, aia keia kula malalo oke aupum. "Lapu ona lapu wale, pau loana mea ika lapuwale'' wa ht bka Buke nui, ke kukm malamalama oke kino ame ka uhane.