Kuokoa Home Rula, Volume IX, Number 31, 4 August 1911 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae

Ka h.ale kapu o Kawelowai Ha'lnnui pani wai 0 Hookau aloha Na alu hauau pohaku, AU tuea keiipuhaaluni ka ala, O Moanaliha ke aht kapu ea, Moekapuna ahi hanau pohakn, O holo i ka laui, o holo t ke au o Halulu, kua k.ipu oha ka moku, 0 oe ka u, e ka wai kapu aln nui, Ka ea alo poowai 1-11 o mano, He lau, he maui na aln ra Kukaniloko, Mai Kuhihewa ka ua wa ka lani He aln ka pua 1 uhi īa Kauai o mano, Oahu nui a ka Na mano i ala, na mano i ka lanipo, 1 kau i ka l?ni, a pala a heielei, I-pua īka lam, i -ka po kinikmi, I bua i ka lam, m ke Akua lawe lepo, 100 ika laLii, i kini i lau 1

maao, Alohaia na pua aln 3 puka, 1 ke ao, He alu no ke kit hohonu,

Maala ka tfahine kuau hoe, i Ka wahme di kanaka o Ka | welonuhamahaia, Lulwelawe Pueo 1 Ke anu 3 a na ui noho ala i He anu hookele na ka mo 1 ka lani, He ;no na ka manao kanaka ua haahia o Wailua, Ē hai iho ana i kona inoa-o-Kahauohalae-Kauakahi a PnI»ni i nan§ huxja. I Jaua nei mawaho ae o ke kai heenalu o Makaiwa. ua tke ae la o ka nui o na kanaka a me na wahme e heenalu ana i Makaiwa Ahulimai la o Kaukahi a nmau ia Kahaleohai, e, ua p>ha maoh kela kat ina kanaka, ae, ake kanaka kaenaaina, o kela piha au e īke ala la ea, aia a kupono ae ko kaua waa makai pono ae, alaila, ike aku oe e ke aln j ka moe mai o na kasaka t ka mauu kalukalu. "A qjauu ka]ukalu ( " wahi a jce opio, ae Jka hiki ana aku o laua nei mawaho pono o Makaivsrß, ua tke §ku la oia 1 ka iliui o na e heenalu ana, jSoleloakuua alu opio aer E : 'P a § ka waa o kaua i uka no ka|Oana ana i ka poe heenalu, a roa ia wahi o Kahaleohai i hoole aku ai t tne ka olelo ana aku \ if £ auhea oe eke ahi, e hoi a ka nale, a hemo ka malo kat, aahu ke kuina kapa, aai a m*&oaa, a moe a oluolu o ka lilo ana mai oka ino a me ka makani. Ake mau ala no o K.ahaleohat j ka hoe ika waa a laua a hala aku la o Makaiwa, a hala no hoi o Waimahanalua* ā kaalo ae la laua nei i ke one o Kanaloa a hoea i Ulakiu. O ka hoe no ia o Kahaleohai nana aku la noia ika nalu ko-

MOKUNA 111 HbNi.inm e HoonluHiahUhu «< na

pono Ika nalu u»ua no, oko laua nei pae aku la no ia no uka oka aina O kahi ia o Kahaleohai, ke keiki a Moanalih? i ho-ao at ia Kahaleohulan», ke kaikamahme a Hoanoinukalani Malukuikui o Kahoiwai, ua ohu vm kunaka ala i na hala i'oh hinano o Namahana. Ia laua i hapai aku at ī ka wua a waiho īloko oka halau, ua olelo aku la o Kahaleohai 1 ke ahi opio: "Auhea oe e ke aln, e hoi kava no ko\i hale " "Aohe, e noho pu 110 wau me kuu waa," wahi a ke aln t f ai e aku ai. l< Aohe pihkia o ka waa ke waiho nuuueu" "Aole au e hoi meoe, ma kahi au 1 waiho ai i kuu waa, malaila no au e uolio pu ai me kuu hoi au kai. A ma u wahi i ike iho ai o Kahaleohaiaohe e hoi ana ke keikt aln me īa no kona hale, nolaila, noonoo iho la o Kahaleoha; e kti ī ke kaikamahine e hele mat e hoauau 1 ke aln i ka wai pum o Waiohuh. He wai iea kela i ka huewai īhiloa ke ukuhi la, apenei ka lea o kela huewai ke ukuhna Olaol«l olal! olalala!'!

Ko oukou mau hale «e no kela, i ninau mai ai ke keiki E auhea la-ke kanaka. a maua i holo pu mai neu "Aia ke kalua la i puaa nau e ke alii, a oia kana 1 oieio mai net eku mai nei e kii mai au īa oe."

A kahi au a hol nie oe." Ae, e hoi kaua,, a o ka hoi aku la no īa o laua nei A ke naukt loa nei o Kahkopu&kea i. ka hele loihi loa o Kawaiopua, a o ka hoi aku Ia no īa o ua kaikamahme jtet mamua, a o ua kejkt nei no mahope me ka hoe no ana, Ika hiki ana q laua nei i ka hale, ua ike mai o Kahkopuakea iua keiki nei a m« ka ike ana mai i ka ula. ma na papali* na a me no onohi uhuli hpolipo ame ka lauoho, pali ke kua mahine ke alo, okekua ke kanaka ui, A oia ka ka meakakau e hooheno nei: Loaa iho la ka hoka, Ka mole uU t ka wai, Na to Uu ki momona, Hiu keke ka waha o mama, I tupu \ ka, laau a Kuhihewa; Kupa i ke qne lau ohia, Ka awa o ka manu i abai at, Ua kupu Uuna p k§ }ehua/ * P§e ka o ka wahi{}§ i uka-o Kahu, tva wao ohia t Kamahiku, Memeieuia j ka nahele, Ke hah' ku ii mai la'Q ka manu walaau, Hokukule ka noho ana o na k\hu o'e, A lele la.

Ua olelo mai ]a o liahakohai la Kawawpua e lawe koke ika hanai e hoauau. Ua ae mai o Kawainpua. O ko laua nei p'i akula no ia iuka o WaihuJi kahi o ke kiowai, a 1 ko laua nei hiki aku 1 kahi o fe e kiowai, ua huli mai la o. Kawaiopu£i a olelo mai lai ke alu apfo: "Auhea oe e ke alii, wai auau la." <r E hele o§ eke alu e auau ahoi aku kaua. Aole au e auau, aia no a auau like me kamaaina, alaiia, au auau i 4<eta ahi a ua alii opio nei i pane aku ai.