Kuokoa Home Rula, Volume IX, Number 35, 1 September 1911 — KA MOOLELO NO KA MAKUIKA O ke kakela Mauna KE ALAKAI WIWO OLE O NA POWA O KA WAOAKUA O AUKEKULIA A I OLE KA PAIO ANA NO KE ALOHA [ARTICLE]

KA MOOLELO NO KA MAKUIKA O ke kakela Mauna

KE ALAKAI WIWO OLE O NA POWA O KA WAOAKUA O AUKEKULIA

A I OLE KA PAIO ANA NO KE ALOHA

1 MOKUNAIX I

• Na powa, i hoomau mai al o Mr He idrick. 0 ka'u ia e hoomanao ae nei ia Dick a me Di-' vals, na kaeaea oia mau ululaau aka, mai ka'tt rjiea 1 lohe mai ai, oni au e noho ana ma keka-' hi pupupuhale ma Houi Slen ma ka ululiau, ua hai mai ko'u lomaaini u'u, 0 keta poe powa,' he poe |akou qo na |i|se ole, ?l;a; he poe |ooa nae roa ke lenu ho ahiu He iO kq ldjsou nut a 01; me ko lakou alakai 1 nuopop'i ole jd Ukoukoia W4III a me lfoudrinoa Ua hoomaloeloe ae |a ka Makuikinaia, a Jrēte~irrai la oia mār kekahi aoao mai 0 ka ruml a noho īho la )liMa o ka noho f huh po io aku ana imua o Lei, nani, me he ala, ua ilm lor oi 1 e lohe ika mo )lelo a Mi. Hen* dnck e hahai ana. ,Ua nana mai la 0 Leinani i ka Makuika, me he rrea ala aia ko k& Makuika inau noonoa a pau no kekahi . mea okoa loa, mai kona maijawa 1 kon}o mai Sl o ka funn a hiki la i?ia : nawa. O keia ppe kanaka, ua 1033. ko lakou 013. ana rtja ka pakaha waie ana aku i)ai, 1 hoomau mai ai oMf tJen4nok, rr)e ka hoaqoe ana ae t kq |akqu leo. "Heq.ha ia?" 1 nmau koke aku a) o A{-01, 0 ka'u : kali īho la.)a apau ka aka-ika 403. a ke t£aunawabtne ame Led.e Luka, alaila, olelo aku la „oia, oka hana a keu poe, oia no ko lakou komo ana ma na a hao walemai rko lakou mau pono, dala a pela wale aku, ka paa ana i na poe kaahele a lawe ae 1 ko lakou mau mea makamae' gula a me na daimana, ma e leaa aku keu mau mea, alaila, hookuu Jae}ae la lako'i), a ipa aole pela, paa ia teeka|)i pog q |ako)i a hiki 1 ka loaa aku o kekahf huii)a 4ala nqi 0 kq. (hookuu ia W Q ke piq. u Alaila ? ua me na bana a na powa Italia, aoJe angī me u e ka Makuika? 1 ninau aku ai o Haku Elliot. Ua kunou mai la ka Makuika, me ka miaoaka ana īho. O keia ka hana 1 hoomau īa ae na kekah) manawa loihi e lepia poe powa ? me ka holomua, piai aqle poe aanj 1 akeakea aku no ka maka'u i hoomai) ' mai ai o -Mf. Q na hana. hakihak) kaniw n' a keja poe, ua 01 aku ja ipamua oka kupqno, a hoopilihua mai hoi 1 ka woha aqa a 03. po§ haneri hploholona wahl a me kekahi pog ) noho ae makula no ka eli gula ana, He mau makahiki mamua ae n&i, i ka wa o Hoo{ a ipe Duyal3, ua hopu ja ae laua me hookahi hana» kanaka malalo o e kp aupun) o Pelekane, a pau loa ) ka make me ka hookplokolo ole īa. Mai īa wa mai, ua pat) ka ike ia ana, ak.a, 1 keia mau makahiki īho nei, ua ike hou ia ae

kou hana i ka poe nm nua 1 "Aia ihea keia poe powa?" i nniau aku %\ o Atol. (< Aia ma Aukekuha," i pane_ ~maī ai o Mi, Hendt ick. O poe • ki ia ai 1 ka pu a make, i aole lakou i hookolokoloia? Pe-| hea hoi keia ppe powa he 20 au ! i olelo m<ii nei, i ninau nuu ai o Arol No lakou s aia lakou maloko | o iu np ki po e j jcoipo ae .11 ihk) q tu a Uvvfj ae la i ka takou mau e maker-Utke ai, a nuniua a ke al-i {tna ae (- ko j< i hale joe, ua lKi|o\v«tlp eiku !a pee. O " kn liana al\v:iTwa loa a ¥ēia"pōe me ko lakou alakai, oia no ko ljkou paa ana i ke kaa lawe leta o ke 3upunJ ( a lawe ae la| he nuliona eī iU o ke aupuni i manuo ia no Melebourrte. No kem aihue ia ana, ua hiki ole i ke aupuni ke kali hou. "Heaha ka ke" aupuni 1 hana . ai? Ud hoao ae nei Ukou e , hopu i keia poe?" i mnau aku ai o \rol. Ua |ioao |ce aupuni ma na ano apau e Arol, aka, aolp īue 1 paa keia pop uuku, oiai he alak ' hou ko~Ukou, ti ua olelo īa ap he naauao oia, 1 hui pms m§ kona niaka'u ole ? aolp ana w|wp i |ca wa o ka pjl|kia I Ua hanu hoomaha ae la o' Afol, p) hai mai {joi oe po ke|a o ppe 3I&" wa}ij a Arol. Kunoil aku la o Mr Hen4ri(rk, iplnoaka ana. Ke hopohopo nei au r aole he nm a'u e hai aku ai e pili ana no ke alakai 0 keia poe, koe wale no he kanaka Pelekane oia, -he kanaka opio i piha 1 ka uw.la a me ka wiwo ole, i manao waleia he kanaka oia no ke kulana kis kie, mai kekahi aln kahiko o Enelani, i kupono ole hoi īaia ka laupa ana me kela poe ka ans e aoa. "Ife maoh ka! p wdhi a Lefle Luka. "Aolp mea 1 lo{ie hoij ja nona j keia wa'" 1 pane akq ai q ijendriqk. ,f Qja, me kekahi mau"boa o"ua auna ala, he uhi maka mau ko lakou 1 na wa.a pau e puka ai iwaho, a o ka inoa maoli o ke alakai o keia poe—aole loa i maopopo iki 1. kona mau hoa. Ua kapaia aku' nae oia e kona mau kanaka —o Keomqnana Keaka. e Mr. Hendri,ck, 1 hooho mai aj o Haku Eii:pt, me hp aja' ke hahai mailiei qe j na kaap ipai kpkahi mai o na Bukp Moolelo i kakauia na Arol, aole, he mea hoohauoli wale no 1 i na kfiki liiln. I Huli malie as la ke kanaka kaahele a nana akn la ia Hakq KUiot me ka minoaka maluna o kona helehelena. Hg ano kupanaha 10, no paha keip. kaao 1 kou noonoo ana, aka ke hooia aku nei au ia o»kou a pau, he kaao oiaio keiajT>akona mau aoap apau, Ua hiki loa ia'u e hojkpike aku ia oukoq i ~ka~ mooieio 0 na powa opiopio sl

pau, n e k'i' lakou na j hana aii hana ai 1 kela a me keia kenekuha 5 > UIo ai kalakou m, U hana wiwo ol£ i mea kaulana, kekahi hoi oia poe kaeaea e moe alaj ko mau kino puanuanu ma ka Aukeki-lia, a 0 kekahi hoi maloko o ka ilina o' ka halepaahao o Enelani nei. Maluna nae 0 keia poe kaeaeii apau 1 hana i na-hana wiwo ole' ma Aukekulia, 0 keia koa opid 1 kapaia aku e kona paalalo kakaikahi.wale no—o Keonimana Keaka, 1 kekahi wa 0 ke Koa Kawalia o na Ululaau, a i ike mn ia hoi e na nukaainaua o lUiia, ka Weh ame ke Kaeaea 0 na owawawa a me UloUau o ka aina panoa 0 Aukekuha. 0 j keia koa opio ae la, ka mea nana 1 hoopiha ae 1 na nupepa a pau ma ke Kulanakauhale o Melbourne, Aukekulia. i kana nrau hana aiwaiwa me ka wiwo j ole apuni ka aina holookoa, a 1 kau hoi ka lia a me ka maeele 1 I ke Aupuni Pelekane, a me kona mau panalaau. Ua hlo i mea kamaiho nui na papa-aina ma na home apau kana maii haua. "Aiwaiwa io hoi kena kaao| A o Jsa {lopena keu o ke kenekulia umi-kunieimaiwa!" wahl a J-ede Luka, Kunou mai la o Mr. Hend+Ylc\<>< 1 aka, o ke au naauao . keia, a ke pahoU aku aei īa loko o Aukekulia, e hoomanao o v i i keia la," i pane aku ai ke ka--1 naka kaahele. O ka mea hiki ke nanaia maloko 0 ka ululau, he mea kanalua loa ia ke hiki e hanaia ma Enelani nei, me keia i heluna kanaka a ka nui launa 1 o!e, na makai a me ka lawelawe ana 0 ka nnkai kiu. A heaha hoi ka 1 loa«j . i keia—Keoniqana Keaka, . uo hoj kgia inqa," i mnau m|i , āi o Haku EUiot. 1 A, e hoolohe hoi kakou ia ; Mr. wahi a ka Ma=me |eo koikpij Hiiinai aku la ua Makuik* , iei 1 hope o kona noho, me ke? kalu hma īioko 0 ka pakeke q leona lo{ewawae, a o keka|j| hoi aialuna o kona kuh, mp kona helehelena mohala, qie ka hoolonp pono ana mat no ka hai ia aku 0 ke kaao, "Aole paha e maikai loa an* ka'u hai ana aku 1 ka moolelo." "No ke kahamaha ia aku," wahi a Lede Luka 1 olelo aku ai. Oiai au ma Aukekuiia, ua kaulana loa ae na hai>a a keia poe hakihaki kanawai, ma na hana wiwo ole_ a lakou 1 hanj ai. Qia hoi, ua paaia i{io e Ja r tf°u k§ Jcaa a Jawgia 99 U m}liona buhona dala Pe» lpkane, ipe ko lakou īkp no u& hoopuni ia kg kaa me ka puaji lioJooltoa o na makai kauho 0 ke Kulanakauhale p Melehourne, eia nae, ua hlo Jakou \ [ffea ole, a iloko oia paio ana, he hoo kaht makai eha E olelo ae paha au, he poe puni keko keia i poe powa, a ma na wahi apau a kkou e komo'ae aj, ua hoike maoli mai ka lakou mau hana aolp he mea nui īa Ukou ke |ola o kp kanajca. Oia hoi ? 1 jca .wa o kpta Keonimapa Kpa}jgi \ jsomo pu ai } a lilo i pp keia poe kakai{£ahi. M? kpka» hi mau moolelo 1 hai ?a mat ia f U e kekahi kamaaina o Aukekuhi raa kekahi fftau hana aiwa}wa g wa poe ala, ua oleloia ae, ua paleia ae na hana lnpakoko % kekahi o ua auna ala e ko Ukou alakai —Kepmmana Keaka 1 ka wa 1 hoao ai kekahi o kona poe e lawe 1 kg ola 0 kekahi poe makaikai honua maioko pna uluiaau' a lehulehu na a ke Keonunana Keaka i hoopakele ai 1 ke ola 0 ka po@ malihini kiui.ele honua.