Kuokoa Home Rula, Volume IX, Number 43, 27 October 1911 — MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO Kuaialii Ka lua ole o kanaka Ui o ka Papa Lohi o Apua i Puna Paia-ala i ka Hala me ka Lehua [ARTICLE]

MOOLELO HOONAUE PUUWAI NO Kuaialii

Ka lua ole o kanaka Ui o ka Papa Lohi o Apua i Puna Paia-ala i ka Hala me ka Lehua

NoN\ k\N\v, TV ik' Ki \ k l - mo IviiK\n\ lroM\wA Ki'imnnoia MO\N\-- lo\\o 1 i i w M\irow ]\ \ ]i\tM>\; k\ \\ \1 o\\ UU' \ k\ Hl'\rw\l 0v \ IK Mk \ ll •M'UMKI !V\oHu\\!tNW HiH\ fc\ V.K\ l\nu HIUI Ō \o\ \ Ii

t 3 ai>o lum p" I' h o Ka mialn m.ilu uiHM ō n>i 'u nlo hh' ki olelo »uui mai "Av>K n o\i m i kemake nalowale aku Kom i nuiu nuKi ma', ui'u ako, no ka n ea, ue hele au a ulnpnm nona, 'i malu ln> heenalu k,i he'e an u 'Viak,i, O'a 1 ka nuiku i rae k ) ilt e hee m u ne., he >- k mikani a pihe, aohe hookinkini a p'he m k heenaH a tui m.ikaainana, aki, o iu alu w.i'e no ka poe pih o keh mau leo i'w.mw.l 'a e na makaamam A iiolaih, e ku aku oukou i k ui kme, oiat, ke elui mu nei kim oau, a l<*lele pu knu hauli no kuu kane ī ka iohe an > o n \ poe k.ai i keu nuui olelo a Kaumalumalu Nolaila, u.i eleu aku la eluu mau kiai, e ku ui Holnaloa I ka li<Va ,iii.i aku o na ki.u i kai o ke awa pae o Kuio, va ninau a' u Ki tn kiat i na poe e nonoho ana "Auhea ke aln a kikou?" Ua pane mai la na kanaka r nonoho mai ana "Ua hala lo aku nei no Keauhou Ua pat ae. nei ī ka nalu, a he wahme kona hoa o ka pae ana ae ,nei ī ka nalu. 0 kahi o laua ī ka lala a o kekahi o Kuia ī ka muku, a ī ka huihui ana ae nei ī kahi hookahi, aohe hnlakui a koe aku, a oia ka mea 1 010 ae nei ka pihe uwa a na makaunana n oukou ī lohe mai nei "Heaha ka olua makemake i ke alu," wahi a kekahilopa kin kea i ninau mai ai?" "Ka' Ua makemake mana laia e hoi i kauhale, no ka mea, aia ke alnwahine ke lelele ma' U oili, r ke ehaeha mai la kr opu " "Ina pela e holo ae au." wahi a ua kanaka nei i pane njai ai He-u ana, he kimo ana a kt poo no iiim.i, aia hoi,kn ana 01 i Keauhou l'a pae aku ke alu īuka o ka īln h a e makaukau ana e komo iho i ka wai auau, a pau īa hoi aku no kahale e hume a) 1 malo maloo hou, akiila, paina a huh hoi no kauhale lai i e makaukau ana e auau, ku ana ka lopa kua kea, a kahea an i i ke ahi "E ke aln o ka malo wai nc ou' Aia ke ahi la, ua eha ka opu, a ke lelele ala ka oili, nclaila, e hoi ka pono, ua pa pone aku la ka leo o ka lopa i na pspeiao o ke alu, a huli ae la oia a ninau keia ? " "He ma'i ko ke aluwahine," wahi a ua kanaka nei i pant mai ai Ua lohe aku la ke alu jio keia mau olelo a ka lopa, aka, 9ta ka nni o Holualoa ma'una o ka wahine heenalu pu me ia, no ka mea, o kon„. hoa heenaU aka, aoie oia ī hoopae mai iuk£ o ka aina, aka, ua hoohu aki oia 1 kona papa i kahi o kone waa e lana ana, oiai kona mai waa e hekau ana no ma ke awe o Keauhou, a ua kau aku īa ne oia maluna o kona mau waa e Kuli hoi aku la no kona wahi C na ihu no nae oluna kai hui, oia laua e hee hke ana ī ka nalu, <

K ikou hoi i iko ae nei oia ke kit . mu o kola i'\\ uiw i ,ma i Kau malu nuilu ' lohe a l , a hoouua a ī n.i ai-alo, ehke nie k \ kakou > 'iko ae nei maluiu, a aia ka nnj nao o Holualoa mahina o keu wahme heenalu, aki, ' kona aKi wa ana aku nae, aole kon iliu , luenalu, aole pu na w\a , Ua ulu ae la ka manao īloko iona, a nmau wale iho li no oia uia iho. Kupanaha Kia akr nei la hoi i hea la kuu hoa heenalu Minanuni maoli au iaia no ka mea, o kekahi wihme nia l kai a ui keia a'u i ike ai ma kuu aun hanau Me keia mau olelo a lloluaKia uua iho, pa hou ,uu no la leo o ka lopa. "E ke alu H hoi le.uu, a ia Kuu no e papa leo nei, ku anu o Kihiloa iniua o Holualoa Pane aku la o Kihiloa "K kuu alu, e kuu haku. He ira'i pilikia loa ko ke alnwahine F loaa aku ana paln īa kaun, aole p< ha Na keia mau olelo a ka elele, ua ae aku la o Ilolua'oa e hoi Ia wa i lalau īho u n Kihiloa ī ke aln, a ki'i ae U ma ke Kua, a holo āku la me k\ mana nm He hu ana na ka makam, he ku ana na ka e'a o ka lepo, ku ana laua imua o ka nale o ke alnwahinp, a lohe aku la o Holualoa i ka leo kaukau o kana walnne e helu ana no na waln a lana i hele ai, ai a ī pili ai, mamuli o ki iohe maopopo ana aku o Ho lualoa no keia mau leo kaukau i kana wahme Ua lele aku la oia a puili ae la ma ka a-i o ka wahine, a neke ae la i ke kuwo Akahi no p oluolu kahi manao o Kaumalu malu, no ka hoi ana mai o ke kane, a pau ae la no hoi ka eh? o ka opu, a pau pu no hoi me ka lelele ana o ka oili, a akakue mai la ka noonoo, a na ka waimaka no e hiolo, he manawa la o ua mau aln nei e pukui pu ai \ hala he manawa loihi Ua ninau koke mai la o Kau malumalu i ke kane "Ihea iku nei oe e kuu kane aloha?" "Ua pane aku h no hoi ke kane "Ka' I ka heenalu aku nei au, a no ko'u īke ana iho nei hoi, ua nanea kou hiamoe, nolaila, hoi J|ko'u kumu o ko'u hele i ka heenalu, a r ala ae kou hiamoe alaila, hoi mai au, eia ua hala loa aku nei ka pae ana o ko'u papa no leko o Keauhou, a loaa ae nei au ī ka elele, a oia ko'u kumu ī hoi mai la Ua nmau hou mai la o Kaumalumalu - "Heaha la hoi ka mea ī uwauwa mai nei o kai ? " Ua pu koke ae la ka lia maule īloko o Holualoa no keu mnau a kana wahine īaia, a pane hoolalau ae Ia oia. "Heaha mai hoi auanei kau O ko'u hele aku nei no īa a waho ae o Ka makahonu, au ae ana au malaila, he nui hoi na alu, na makaainana a me na wahine e hee nalu ana, a ī ko'u hee ana i ka anlu, ua pae pu maua me keia wahi wahine kuapuu, aohe no hoi he ohu a koe aku ke kua o

, aKuwale il'iii.i K i papa a ota jke kn;.. l ! " k"!.> 'iv,a a.- i loho | ae nei. Nn kei.i nu>M o'.eio nu-kai īl Hohu lon imii k.im wahuu , a !u* i > n'O' 1 ! ,',•>» ai i n.»M «Kv ~ 1 li v\o .. K l;;t'.t 'Ki: ' \U" ( i i' ' [; o"a, he e k« tl - . . '"lu. on-, , M 1> * t X '• 1 . 1 V, a lio i v ,N. mv-\i'i ' •; . - U M a o u lai i. ,i u' Ko- i u : > i U,>u m 'K \ >\ ik \ , v 'i o 'ko 'ho r 0 koi \ lio i h<\"' \l' ' Holua|loi, iolo :a ho v, il.a, o | K,tu i'huok i:u:1 > \> • > i t j.,. ,vini"no i m p, i!t • i ona aa ;k,oih'\ ■ i'km »', u. ina kona nuie w.' a nu h k i!>t a 1. enalu 0 K ,iv k ibo"p 1 )]' n .\u ana roktnvt,.k a Hi jekol" la i'i . 1 1. •] re 1,0 kau uia ok>p . > , , i tn il ula a hiki iKi:r,\ m i . o HoKia loami.h'h \ la.:\ i'i jui laua a hui n : 'iuki'i a k. lawau i "\\ ail', . ' nle I<u\ i hu k'ho, 'k i, <1 na .hu o ! 111,1 kai hookui 1 k i'v 'io'k-h', a on k\ ai mui'i ui'u i Kiwamuokiuw la, a ua huh h >'. Ko'ii mau w ta a p,o 3 K nhkn, \ ma'aila m m o' i o iio. o i', ai k 'la 'a a i»c keia oia o hoo> m.u ,u no ke kaluuhieu'hi ni Kimakahonn, \ oia ka Kakou ī iko ae nei 1 ko 1 u.a helni ;ui mi kahilne ualu 1 k.\ wa ī huik.ui ,n n\ mea heenalu .nawaho pono o ke awa pae o Kauo i kalu hookahi, a nwauv.a ae ..i na nuk.uimna Oia ka w,< inia loa a Kaw.uhuok.uiwila ī hene a-ka iho ai īloko ona, a akiaki wile īlio la no oia uua īho, nie ken mau olelo "Akihino ī ko kiui nukemake, i rie kuu uni, ua hookui i mau, mi ika mau, he ouio ta mau olelo a Kaw aihuokauw īla, a i'.\ lilo l*el ī hni ana o hua ma Holu.iloi ī tm n nui ni luia pakalu īho, a a. ī m koikoi o ka makemake hke i;s lun ke loki. 'h, a oia paha ka kilnko i olelo u, "ka eha lieu ole a ke ploha" nolaila, e huh hon \e kiua a na na la Kaumalumalu nia, pehe a laua I ke knu na iho o na olelo a Hohnloa iiiiua o kmi ī'uwihi ne, u \ olela mn 11 o, i i k\ na walnne me ka n.ii'ii an i nia' "Ua ai iho oe i ko ono?" Hoole n.ai la o Kuimahimalu " \(>le ni i a'i ih i ne', im ka mea, e ake no iu a iW> mau akn la 6e, ahih, ono ka'u ai ana Nohila, e l\'ve ma\ hoi ha or ī kun onn, o) noho m u oe, i ai hku au, oi.u, ke pu m?u nei ka nui o kua opu Ua laweia mai la ka maia Ua ai īho h o Kau nnlumih, ap ei kana ai ana, ua olelo aku la o Holualoa ī ka wahme "Apopo paha holo au i ka lawau Aku Akahi hoi ka ono o ka i'a Pehea kou hnrao eke aluwahme? No keu mnau a Holualoa i kana waline Ua kulou iho h V poo o Kau jmalumaJu ilalo a hul u pane mai la„ "Aohe no keia he hana au e ke kine, "he wa'akua maoh no" Kai no ua oleh aku'nei au in oe, aole o'u makemake e kaawale aku oo mai a'u aku, e ake no au e īke mau aku {ia oe A no ke -ih.i kau uilani e Ihele Ika law. t\, i ī'a aha ia? lAohe o'u ono i'a, a i na 1k rino Aku kou, e olelo aku ī na lawaia p hele 1 'kou, a loaa mai ne hoi ko ono ī'a Pehea oe e 1 ipaku nei no kn hele/ Ke manao nei au, he liana okoa lc.ui <. makemake ne, e kuu kane, a oia Kau e hoonale

alo e hana mai nei u'u, a ma oe e hana ana īa'u pela, alaila, aole e ike i ka'u mea e hana ai ao kuu opu nei, a ko'u kino, i e lolie oe nunina o kou hele via ka 1) /ui, au e makemake nei e hele llelelei iho la kona mau waimaki no ki nui o na hana ep. - j p i a ke kane, a puana ae la 11 mau olelo me ka noho nie'i nio ke kane "Waiakua no hoi ka hana a ke aloha." Na keia mau olelo a Kaumalumalu ī lele aku ai o Holualoi, a puili aku la ma ka a-i o kma wahine a peine aku Ia "0 na mea 1 haia, ua hala U', a e nana aku kiua no mua, a na keia mua aku e nana no keua e kuu wahine. Ma keia mau olelo a Holualoa, akahi no a d.ka.kuu īho Ia ka manao o Kau m ilumalu Aole ī hooko kokeia keia helo lawaia o Holualoa a hala he wa loitn O ke ake wale no o Holualoa, o ka īke hou aku ij na maka o kela wahine ui hee-, nalu me na maka nohenohea a' me kona paukukino nepunepu,' ud hele a nepue Ina "paha oia , ui a 1 keia wa, ua lelelnhi ī ko ! makou malamamoku, ka ■ heleuma mau E kdJa mai e > ka mea heluhelu no keia mau olelo hoohalahu L Aole i pau , E kuai ī kd Nupea Home Ruld