Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 20, 17 May 1912 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae

MOKUNA 111 I i //. >on!u»)t i hiohii' (ii »11 ( I

i Ike komo ,uia iloko, ua ,mo i.hou o K.ninkanialii, la waj - he manu anelemrle iloko o naj - mami apau o Hinaueleele, a u\ t wa i lalau aku at o\a a haawij j mai la Ina kaikamahme, a la | • jwa i hele aku ai oia ma kekahi i o ka hale nani alialia a īke] i mai la o Hmaiaeleele ī ke ko-' . mo ana aku o ka moopuna j Ika i komo aku ai loko o ka hale, ua haawi mai la ' o Hinaueleele 1 kekahi noho na ni, a īa wa i noho īho ai ua kai kamahine nei iluna" Ua like u me kekahi jakaapg - ka nono lau a he mea paa a he mea paani no huleilua ka noho kuia nam o Hinaiaeleele a me ka lei elaimana o na pua kulua 0 ke aupuni o Kulanihakoi Oka leo i pae mai ī na aheahe oihih anapanapao na hekili "E ua lilo ke kino' ua lilo ke kmo, a he a-ka kela a olua e hit poi ala no na aupuni ehiku o ka po, aohe hoa e nke ai, a e ki! aku olua īa Hinaiaeleele e lawe aku ī ka mmu kapaiulu Ua piha t ke ona na manu o kd honua, hu'i aku olu» nana ike anuenue eku mai, o na hoohiki la o ke keiki 1 ka makua Aole e loihi tna; keia wa aku a hiki mai no ua ui ala no ka aina manu elma manawa, he kmo lau ko keia keiki no kona noho ana mi keia mua aku e paio no oia me na poe o ka lewa a no ka wa pau ole 0 kona īnoa e mau aku no u 1 kona hanauna ma ka papa ko nane oke kupunaleane o ken leo e lohe net, no ka lewa no la 0 Kealaikeaheahe, ka mua loa o Hmaiaeleele maka opua hoonee 1 na ao kaalelewa He poe lewa ko lona a me ka ke ka) a me ka wai ī puoloia ka mea mana, a o na ea ua haawi ia ia tio ka poe o ka honua aina i nohoīa e na kanaka, aia no nae he mau mea i oi aku i ko luna a mekolokoona lipohpo o ka moana a me ka wai Ue oleloia he kmi a he lau keia poe a ke akua nui 1 hana ai( aia īna anela ke ola a me ka make. Pehea la na ui e noho ala o ka lewa Ika haie lewa o Hmaiaeleele lna hima hoepa ī na ui o lewa, a hoano ei ke aln e noho ala me ka ohana, a ke loli ala na ano hke ole o ua ku' wai īli ula a iia kaikamahme eepa o ka lewa 1 ka biki hou ana mai o Hinaiaeleele ua olelo mai la oia "Auhea olua e mih nei 1 kena j mea he mea nanea hoi keia e loli mau ana na ano apau." 1 I ka makaukau ana o Kaua- j - kahiain e hoi, o ka puka aku U no ia o lakou apau no waho a ,ia wa ī ike mai at o Hinaiaelee--le no ka hoi o ua keiki aln ala,| ' ia kau ana no, o ka wa ia ī īku-i ! wa mai ai ka leo o na manu hke ole , Ika hiki ana aku o Kauaka- ' hialn no kahi o Hmju&eleele ua hui kamailio iho la laua, a oka wa U l ike mai ai ua mau kaika > mahine nei ī ke__aln opio i ka helea-pulelo ka nla oke kan-i-

ka vn, a olelo mai la ua mau u 1 nei i,iia I "E hopu ae oe i kena mea e' kau ala maluna ou, o maua ke' kahi e k-au pu aku." j Aoleehiki, he huakai hoi i' kona aina. j I Ia oau ana no ona olelo, uaf pu ae la ua aln opio nei no lu-' na no kona alanui huli hoi no' Mawaelualam o kona ala hele moana a hoea i Pihanaiealani Aia no ua mau ui ala ke noi hoohua ala īa Hinaiae/ee/e na | laua ua uj ala, a olelo mai la ke kupunakane* 1 "E noho olua a pau keia ku pulau pau ka haumia o na keiki a kanaka, alaila, hui mai me ou ' kou" 1 "Aia īhea kona wahi e noho nei?" i mnau mai ai ua mau ui nei i ke kupunakane He keiki Ui loa kela me he ahi a!a kona ano a maua ī ike aku nei. "Mai noho me olua, no ko olua īke ole ina hana 010 kaa hua. Ia Kauakahialu i hiki aku aj no uka o Pihanakalam, he neo īa Ja aohe kanaka, o Kalapueo a me kana wahine wale no ko kauhale Ika hiki ana aku o ke aln opio no ka haleo Kalapueo ma ua nmau aku la oia īa laua* "Ahea o Kahulupueo ame Pueonui hoanoano " "Ua hala pu aku net no me na knnaka, 1 ' wahi a Kalapueo "Ae uahiki no, a no olua e hoi mai olua no ka Halauaola o ko kakou hale no keia aohe pilikia ai a me ka ī'a, a no'u iho ea, mai manao olua īa'u, he ai ko ka lewa a kakou e noho nei Aohe mea nana e keakea , mai u olua, koe wale atu no ka t heiau, a uanke no oe la mea, a i o ia ka'u e kauleo nei la olua, ua noa la olua na wahi apau a . koe aku kahi o ke kapu ĪJa īke mai no maua i ke kau ■ iluna e noke aku ana oe i ka olelo a e nana mai ana no la maua he keiki ui kela. A ke pau keia kupulau a ko mo īke ahunaln a o ko maua hele no īa īka makaikai honua i. koe no ko maua kaikuaana "Aole pono pela o na kaikuaana o olua ke noho, a o olua ke liele, no ka mea, ua moa k«na pulehu, a no olua aole e hiki hele i ke aupuni honua." Ia lakou e noho nei i jka Halauaola, kani ana o Pueomaka- • lenalena ke kiai o ka hale lei hu lu aahu kapa hulu like ole o Mo amkeala i Pihanakalani ka hone ! ae no o na leo aheahe o Kanika ■ wi ame Kamkawa, jna niaupio ! imua o ko heiau, o ke kani ahe- j ahe hone i ke ku o ka pahu ka-, ■ m o na pepeiao o ua keiki nei no ka huli kane ana. , A hoomanao ae la ou ī kona ■ mau Ia keiki, oiai he nui na kei ! k\ ui o Puna a o Hawan no ai ipani a hoea 1 Kauai, eia no ho ( ' ke hoonuniau moe ipo ala o Hi 1 laaniani me kona ui 'halapio no--1 ho i ka uka. i <A n >MK ROĪA KA Lii£KE 0 NA POA