Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 26, 28 June 1912 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae

MOKUNA 111

imi i /lonulu ii,th u-Lii ot ih)

I I lu lana aru o k.i waa i kc kai, aū ke alu A\woh\k\piii )luna o ka pola o ka w«a kahi ī noho ai ma kona ano alu a keikt alu no Kauai |ke hoohi ala ma ke ano kapu o kulana aln hanau o Pueo I A no ke keiki o Puna, m no la ke nuh ala la Kauak ihialu ' ma ke ano minannna no ke ko ole o kona nukemike i au mai ai ī ke k.ii loa, ī na kukii olelo ane a ua keiki me Kauak.ihialn a me Kalanialuloa, a eia au ke hoi ne>, a i ko ole kou n»dkema* ke, alaila, hik> hou mai no au i Mawaelualam nei "E lohe mua nae oe a me ka makui alu nei o J£anai ī ka'u mau olelo kauoha i keu kahakai o Wailua'nei <l E anoai ke aln opio a me ka makua aln opio o Mawaelualani nei " | Huli ae la ua keiki nei o ka noho mai o Aiwohikipua īluna o ka ahamaka o ka pola o ka waa a a-ka īho la ua keiki, o ka hele <iku la no oia a kokoke i kahi o ka waa e lana mai la iloko o ke kai O ke ku ae la no la a lele aku la mahnpe o k i nioamoa 0 ka waa Ke piha nei ke one m<> kanaka a, pela no hoi ke one a me ka muhwai o Wailua, ai ke ku pono ana īho o ua keiki nei o Pu-na, a hopu aku la ī ka hoe nui o ka umoki iho la no īa o ua keikl nei o Puna i kana hoe no loko o ke kai I ke kope ana no ka hoe a ī ka huai ana no o la mapuna ka' o ka hoe a ua keiki nei o ka pulu mai la no ia o na kanaka a me Kalamalnloa i ke kai o ka mapuna hoe a ua keiki nei o Puna, a he keiki ikaika oia 1 ka hoe, aole t napoo ka la ua nalo ua waa ala, a ma la wahl l hoopaapaa ai na kahuna o loko o ka heiau "E, he ekolu la o lakou ī ka moana a pae aku no " Olelo mai la kekahi kahuna poo nui o ta o Kahikihauanaka "Wehe ke ala ula o keiapo aole e puka ka la 1 lee kakahiakanui nohd ke keiki a me ke aln ī ka hale pohai lehua " O na olelo a ua keiki ala i ke alo o Kauakahialn "E minamma nm au ī na olelo a ko'u ku punawahme " Ua olelo mal oia ia'u aole he mea e loaa ai o ka hanai a PHnauluaea me Waka o ke alu opio a moopuna o na ahi o ka aina kaih la e noho mai Ia i ke pulu kehau waiopua makani o Wailuanuihoanokalani. He loaa 1 ka ut o ua keiki ala a he loaa 1 na mea kani a ua kei ki ala, loaa 1 ka leo lea o ua kei ki ala, a he keiki lele i ka lewa, a he ui poīno ole kona mau hele helena au e īke aku ai. He keiki oluolu oia a he malama t na kanaka, a. o keta keiki o Halaaniani, o ka īhu kana e honi, a o ka huelo aia no ī kona kaikuahine ia Maho kahi e paa ala, o ka lewa nae ka īala i kai uli e hee ai laua. Aole nae i hoopili īa ka nuku o ka uwi polena o uka, au a piha elua lau, a ua keiki ala, alaila, hoopili aku, o ka olelo īa

o ko'u kiipunawahme īa'u, a u* īke no ua keiki ala hepalaha pu waleia no ke alo o na pah a o ka loaa ia īaiala ka ume lewa ! kai lilo loa, ahe mau mea lele hke no, a ma o kela keiki aln a he lele 1 na Kona a 1 ole 1 Hilo a pum la o Hāwau nei, penei ua pulehu mua īa ke ana kn o ka hakai lau lele a lau pohopoho a pela wale aku. I na he makemake iho ko ua kaikamahine nei i ka eheu o na manu a kauoha mua no i kana wahi kiu no ka auau ale o ka moana kaiuli o luna o ka hokua a o na ale ko laua wahi e nanea 1 ka hamu i na lau limu o ka inoana, o īa ko'u ike e kuu moo , puna a e ku oe 1 ka moopuna a Kawelo Maki, e pala auanei ka hala o kai o Keaau, a lu īho ī ka polohinano apau ilalo O ia ke kumu i paa loa ai ka manao o keia keiki o Kauluwe[hilam, a no keia keiki nei ka mi |Io holu a me ka wai koohhilihi ame ka wai kapala alaea īhu ula a ka mahu wahi a ka poe makaikai A mahope iho ua maopopo loa 1 na keiki kamaaina o Puna ka moolelo pohihihi loa o ka ama o kakou e nee nei imua, a 0 la īhokeia* Pela iho kaua e ka mu wai, A huh hoi mai ka puulena, Makani uahi aala o Kilauea, Kohu ipo ke kaomi ī ka īwi hilo, E loku ana i ka puuwai i na kau a kau Ia lakou ī hiki aku ai ua makaukau no kauhale ua wanana no ke kupunawahine ī kana īke 1 ko lakou ohana, ma ka manawa i Kauai no ka moopuna, ua hoike no oia i kana ike a penei nc la "E, eia ae ka moopuna ke hoi mai nei me ke aln o Pueo o ke aln opio a kakou e lohe nei i ka nani'' "E' pehea oe 1 ike ai e keia luahine, eia no oe i Puna nei a ke hoomahui mai nei oe ī ka mea aole i holo īa ama au e hou puupu mai nei," 1 olelo maī ai kekahi o lakou. "Ae, i keia w.maao e pa* mai ai ka waa, a he nui lakou e hoi mal nei" E makaukau oukou e na kiai ame na aialo o Malama, e ka- j lua ka puaa, ekuu ka ī'a, e kial ka manu he hiialo pum manu ī keia pili o ka hekau o Kanelelelaka e poha mai ai ka waa o ke aln o Puna me ke aln o Mawae lualani | Aole i loihi ih noho ana aku ( a lakou nei o ke kepakepa mai, la no īa o ua luahine nei, a olelo' īa Pualeihiao; j "E, na kanaka o ke aln, e hele kekahi poe o oukou i ka lawai'a, e wiki mai lohi he poha mai koe o ka hoe a ka moopuna ī lohe oukou, aole 1 wehe ke ala' | ula o ka malamalama, o ka a'e aku la no ia o ua luahine nei no luna o ka paepae kapu o waho loa, a o ke kanaenae aku la no ia t ke ke mele o ua aln opio nei o Malama. !