Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 28, 12 July 1912 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae

MOKUNA 111. HeNanea e Honulumahiehie ai » a Haiuaii

"A maua i lawe mai ai, aia a pau ke aupuni o ka lewa īa oe, 0 kou kupanakane o Hinaiaeleele o ka makou hanai no ia, a ma īa wahi, i hoopau loa ai o Kauakahialn, o ko kupunawahw ne mano-o ko makou ohana la, e- ua loaa mai paha kana ia oe?*' "Aole 1 loaa mai, ae, o na aln noia o ka moana, a he makaukau no lakou i ko lakou wahi, aia no nae paha 1 ko makuakane kana mau mea apau, o kana hanai noia." "E noho oe iluna o ko'u mana, o ka maua haloa no ia oe, aole a maua mea e ae e haawi aku ai īa oe, o keia mea wale no ka maua mea e mohai aku ai la oe, oiai, ua kipa mai oe 1-0 maua nei. u "E hamama ko waha, a ma ko waha ka olelo mana; ma ko waha ke ola ame ka make, ma ko waha loa ame ka poko, a ma ko waha ka hemo am« ka paa, a oia la ka maua mana ai e haawi aku nei." — "Ia oe e ka maua hanau kahi 1 kipa mai la i-o-maua nei. E hoomanao oe 1 na wahi apau au e hek ai ī kuu mōa, a oia īnoa kai ke kupukane o olua me ka manao e kipa mai ana ka makuakane o olua ī-o maua nei ala| aole nae, ua hoi lakou apau ī ka aina loaa wale mai no na mea apau \rahi a ua uhane nei, e noke nei i ke kaa&iho ia Kauakahialii, oia ko waha e Kauakahiahi i hamama ae ai o ka waha o ua moopuna nei, a komo ana ua mana nei, i ke poholo ana iloko aole i li'uli'u, o ka lilo ae la no īa o Kauakahiahi iloko o ka punohu aauenue no ka aina o Hinaiaeleeiemao ka īke mai la no

ia o Ikiikikalam ī ke ku aku ma waho o ka hale aniani o Hinaiaeleele, e noho aku ana keia keiki ui loa iloko o ka punohu, a ma ka leo mele o na manu i olelo ae ai o Ikiikikalam-e- he kupua keia i komo hewa ma 1 nei, wahi aka poe apau ke noke nei i ka mele no ua aln opiō nei" "0 ka manu kai īke ī ke alu opio, o Kahaleohai, o Kahauohalawa, o lakou apau īa e kahea nei ia Hinaiaeleeie-e- komo hewa la ka ama eka powa, aole i nee aku keia punohu anuenue ma kahi e- oia teau no ke ku i kaupoka o ka hale o Eanaiaeleele; o ka hale, aole e hiki i ka manu ame ka na{o a i#e na mea | j }eie ke piji dku i ua hale ala a j Ime na ano holuholona ona ano I apau, aole e pih ī ka haje o Hl-j naiaeleele, a ī ka wehe ana o na ,ao panopano a īke ua alu ala a Kahekili i ke kau o kela punohu īluna o ka hale alii:" I "A ninau mai la ua kaikamaI hine nei oluna,-e- malihini olalo oka hale oke aln? Oka olelo a Hinaiaeleele, aole, o na mea nani no la oloko o ka hale alii, a na manu e pohai mai la, e aiualu ana i ka anapa o na mea kula ame ke daimana, oia īa a kakou e nana aku la īlalo; pa

īho h ka La, huUli keU wahi & Htnaueleete} ia wa no olapa ana ka uwiU mai loko aku o ka puuohu ua koko net me ka hoo- ' 0 k e -ikahi ao a īke o Hinataeleele, he kupua, a lele i mai la ua alii nei a pili ma ka ■ aoao o ua punohu ua koko nei." A 1 ka ike ana mai o Hmaiaeleele o ka moopuna ua kaia e ' ka hiamoe, a hoala maoh ia no 1 o Kauakahialu, e ke kupunakane, «- e ala e moe nei, i ke ali •ai).t īke mai la ī ka moopuna ua hele a ula kona mau helehelen.i, ua like me ka puakai ka ula o i ka moopuna me ka manao o 1 Amuiaeleele ue make ka mou- * puna, a he mea hou ia i lee ku~ 1 punakane." I ka ike ana o ke kupuna > kane ī ka nani o ka moopuna-e--1 iho kaua i lalo o kauhale e noho ' ai; ke ike aku nei au i kou ano 1 -e, i keia wa hoole mai la ua 1 ahi nei, ke mau nei no ka wa t o na manu e pohai ai mawaho o alaoiuku anmnue punohu ula nei, a i ka mao ana ae ua ike ae i la o ua ui nei o Pihanakalani."

"Eia oia {ka ama o Hmaiaeleele, kupanaha maoli *u eia -ka 'au i ka ama o na manuf olelo mai la ua Kauakahialii nei' i koaa hiki ana mai 1 ka aina o manu i kou aina."

"A olelo mai la o Hinaiaeleele, ua loaa paha oe īna. Kepoio a Leimakam ma, ka poe hookuu īa ina ,makni inoino o kou alanui lele moana mai nei au, aole au i lele mai nei me kuu kapa hulu manu ano hou ae 1 keia wa:

"Malu paha, ua halawai oe ma kou alahele mai nei au e hoole nei no ua keiki nei, e kuu kupuaakane, ke ike aku nei au i ko'u aiahele maalahi lod., aole he kupua mana nana e pani mai ai i ko'u aiahele, ua paa ko'u alahele, a ma ia wahi aoie īke īki ke kupunakane 1 ka mana kupua a 01 eku mamua o keia wa a na e kamaiho nei, me Kauakahiain, a he mea hou no u i We kupunakane."

A ma īa wahi, e komo kaua a hoi no loko o ka- haie, aole, e haawi aloha no kaua a hoi au no Pihauakalani 1 ke»a wa, ae, wahi a Hinaiaeieele; oia ko laua wa i kaawale ae ai o ka oleio ae la no la o Kauakahiaiu. Kapunohuulaikalani-e i Pihanaakaianil I alawa ae ka haqa 9 Hinaiaeleele, aia ua mqopqqa nei ana i ka lewa me ka punohq ua, koko e iawe ana 1 kana ukana no iuna. ioa, (Jia ka ike ona ote 1 qa keikl aln neio Pihanaakaiani, ka irjea moe ole aj o ka qjaka g ua «iaq kaikamahine nei a hui hou aku no ka wa kowa loa. 0 kona noho ana o keia mua i mea e ma■opopo ai ī ua mau kaikamahine nei ka īke, o Kaijakahialn kela, ka hoa paam o kakou. "E kii oe īa Hipaiaeleele i ka aina ona manu,' 1 oka wa noia o ua manu nui nei i kani ai, a ku an'a i ka hale pohai o na ma-