Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 37, 12 September 1912 — MOOLELO HOONANEA no MANU HULUGULA [Illegible] ka Mua, [Illegible] Lua, a o Ivan ka Muli Me ke Kumulaau Hoi Ohia Gula. [ARTICLE]

MOOLELO HOONANEA no MANU HULUGULA

[Illegible] ka Mua, [Illegible] Lua, a o Ivan ka Muli Me ke Kumulaau Hoi Ohia Gula.

M.xi Li p,n> >,>,» o !,„ <),>p„ Vahi P,{ t ,i "Ka-hi-hi, he ken hoi ke kupanaha o nei niau mana alan\ii, owai la ka mea nana ī kakau i keia mau huaolelo maluna okeia pipa pohakn, he kupua anei?" i namunnmu iho ai ua lvan nei laia īho no A liuliu kana noonoo ani, la wn i h.iopuka loa ae ai oia i k,-;na olelo. "Aole loa dii e hele aku ana

ma ka mina alamn e moe ana 1 ka hena, no ka men, ua m o„ popo loa he alahele m no'u e poino ai Aole nohoi ma lea nnm al.uiui e moe pololei nei mimua o'n, oiai, he alahele ke-ia no'u e make ,\\ i ke ann ame ka pololi aka ai Aka, ehi lo aku ana au ma ke alamu e nioe ner ma akau, a no ka men, o ka pilikia w,ile no a'n e īke nei, oia no k i make āna o kuii lio, a pakfle no ko'u ola; oiai, he mea loaa wale no ia 1 ka huii ak« o ,ki I i', aka, no kuu ola aole loa

la e loa* hou ana i rn au e in,-ke ana." Nolaila, hoohuli ae la oia i kona Lo 1 ka aknu a hoom.ika aku la e holo Ka la mua, ka iui, ke koiu a 1 ka ha o ka la, ualeleiho la oia il,slo, a ka'i aku la Ika lio me ka paa ana make~kaulawaha,?olo i 'o.ln iku kam wahi oka hele ani ine ka manao e loaa kahi e hoo-

luo'u ai : aia hoi, ua puiwa āe la ota meka hikilele nui nnmuli o ka aili ana ae o kekahi Iliohae nui mailokoaku o ka nahelehele e ulupo īa ana malaila, a kamaīlio mai la elike me ke kanaka. "He keu maoli- oe a ke keiki

koa ame ka wiwoole'e Ivan r ua heluhelu anei oe i ka mea i pala pala ia maluna o kela kia pohakn au 1 ike mai nei?" pau no ka olelo a ua Iliohae nei, o kona lele la no ia maluna oka lio o Ivan a haehae ae la a hiln, ai jho la a o kona nalowale aku la no la iloko oka manawa pokole Joa. I'oko o kela manawa ua nui Joa ke kaumaha ame ka minamina o Ivan no kona lio, anoho iho la oia uwe me ka walania nui, ua lilo ia Ia holookoa i la luuluu nona, me ka hoonana hele ?na ma o a maanei 1 kahi e maha di, aia hoi, ua oih hou mai la ua Iliohae nei me ka hele o kona hulu a-i aok ikala a keke nohoi na niho me he mea ala e anea'ne ana e lele mai a haehae ae ia Ivan a lnlu; aka, aole nae pela, ua ku aku la ka Iliohae ma kahi e% pane aku la- { "He keiki koa maoh no oe e Ivan, ahe keu aku nohoi o ka wlwoole, a no kekahi kumu kupono loa ma ko'u aoao a'u e

panai aku ai ia oe, ua kaumaha { loa au nou me ka nui pu o ko'u , ! aloha; no ka mea, ua pau ka lio la'u i ka ai ia, a 1 uku panai hoi na'u ma ko'u aoao Ke hoohiki aku tiei au īmua ou, e haawi no au 1 ka'u mau kokua ana apau' īa oe, 1 wahi e īa ai ko'u aie la oe no ka'u mea i hanaino ( aku ai maluna o kou lio nani,' oiai, ua ue no au 1 ke ano o kau' huakai e hele nei; nofa]]a, e kau nanioe maluna o kuu kus, a hoike mai, īhea kau wahi i makemalee 1 ai e hele a'u e lawe aku ai?"

J Aka, ua unuhi ae la o Ivan \ jkan.i piln iw.iho a pane aku h k\ h\) k.ik i-na: "K ka il i k.uvau ilt pakalua huelo kapulu, e in.uiao ana anoi oe e maliu akn an.i ,ni i k.nimau 01010 hoonialmiali o pelo mai noil No, no, aolo loa ,ui e punihoi ana i Uan mau olelo a Inki i ki s kapahilu ana o k.\ uiak> o k\ni p.\lu* kaua punahele iloko o kou puuwai, ka holoholona l\oi a'n'i hoo paihia loa ai, a 0 ka nun hoi jnana i pepehl hoom.nnoino īho (iioi i kun lio punahele knn hov liole hoi o keia alahole loihi a ninia i alo mai ne\ me ka hoonnnawanni. Ano ka wa non e pale ai no kou ola iho mai ka mak\ aku o ka* pahi ,\ Ivan ke ( ke\k\alu opio puuwa\ hopo ole \' ika make ame ke ola a ka Moi | Waseh "

1 Aka, mamua oka loaa ana o ka manawa kupono ro Ivan e lele aku ai imua a paio me ka Il.ohae, aia hoi, me ka palamimo loa, ua lele mua aku la ka 'īliohae a kauwale loa mai īa Ivan aku, me ka huli hou ana imai a kamaiho īa Ivan. I "Ina au e make ana la oe e Ivna ke keikiahi opio uuku puuwai wiwoole a ka Moi Waseh, alaila, ehia ka hoi mea aloha o oe, ī ka hooluhi makehewa wale ia no o kou wahi pauku kino uuku e kuu hoaloha, a ma oe e mahu mai ana ī ka'u mau leo uwalo e nonoi ak i nei ia oe e hlo au ī kauwa a ī hoaloha pih paa nou ma kau mau wahi apau e hele ai; alaila, aole kau hua-

kai e hoonele la ana me na pomaikai he nui, no ka mea, o ka| mea au e īmi nei ua īke aua maopopo la'u ko lakou mau ano pakahi, nolaila, e hoolohe mai oe 1 ka'u leo noi e uwalo aku nei imua ou, e hoopau ae » kou mau manao kue ana no'u, a e 110 kaua 1 mau hoaloha; oiai, eia kou mau hanau mua la ke hoolilo nei īa oe 1 enemi no laua, a ua hamama ka waha o ka iua mimilo o ka manawa pau ole ī mua o ko laua alo no ke ale ana aleu i kou wahi pauku kino halaole e kuu hoaloha. Eae mai ana anei oe la kaua e hoolilo ia kaua 1 hookahi'?"

"He keu maoh kou wahi waha a ka poweke nui wale Ike kamailio e hke me ka makou ano oielo oiai he holoholona oe i hele kou nuku ame kou lehelehe a papaaku 1 ke koko o kuu lio ame kekahi mau ano holoholona e ae, loi loa aku hoi ko lakou maemae ame ka hewa ole mamua o kou; nolaila, ke paa oe ia'u 1 ka hopu ia, aole e nele ka moku o ko alelo 1 kuu pahi; no ka -mea, he alelo kolohe he akamai 1 ka pelo," wahi a Ivan, me kona hooneenee pu ana aku i ano kokoke aku i ka Iliohae, eia nae e hoomamao -mau ana no'ka Ihohae iaia iho mai ka. hookokoke ana mai īa Ivan. Mamuli o ka nui maoh o na olelo maikai a ka IKohae e luai mau aku ana imua o Ivan, nolaila, ua ike koke īho Ia ua wahi eueu hoopapa nei i ka pololei o ka ka Iliohae mea e kamailio aku nei īaia, oiai, he mahhmi a māopopj ole loa laia ke alahele e hiki ai laia ke loaa kahi'o ka jManu Hulu Gula 1 noho ai, a no īa kumu, ua pane aku la o Ivan.

"Ina. he oiaio, a o Jca pololei wale no kau mau mea e hoike mai nei īmua o'u, e hana a e kokua mai ana oe ia'u rto ka po-! maikai ame ka holo mua o ka'u huakai hele e imi nei ī ka me.i a kq 'makou makuakane i ake ioa ' ai e loaa, alaila, ke haawi pio aku nei au ia'u īho malalo o kou hanohano, a e huikala pu mai hoi oe u'u no ka'u mau oleloku 1 ke ano hoaloha ole i kamailio mua iho nei ia oe, a e'hlo hoi

i kan-i i mau hoaloha i keia wa a 1 111 U! I'" 11 aku," me kona hooko--1 !•> i pu uu iho i ktua pahi iloko , o ka 4 w,t-hi e lowalewa an.i ma i kon,\ aoao hema, ' v "Ae, tu hmkala la oc, a i nii i nunawA he mau ho.Uolu kauae kokua ana kekalu i kekahi a hiki i ko kaua hopenaoka noho ■ mauliawa ana ma keta aoeha. • elu i ptha \ ka luuluu ame ke kaunuha. Ano, e luu mai oe i tnalun.\ o kuu kua, ana'uelawe > aku ia kaua no knht o v kau mea ■ e imi nei, Ihea ka huakai e kuu luku, a'u eahai aku ai ia kaua ■ me ka hakaha ole?" i "No kahi o ka Manu Hului Gula aihue hua ohia gulaokaj i ( m hinaai punahele o kuu ma- ■ me kona elekei pu' ara aku a hikiku ana iluna o ke kua oka Iliohae. E like me ka

anapu ana a ka uwila, pela laua ī palamimo aku ai a hele ana īloko o ka uluwehi hihipe'a o ka waonahele, aole nohoi i emo īho la alu hou ana aku a ua Iliohae alr, ha-lo ana laua nei mawaho o kekahi pa pohaku kiekie e holopuni ana i ike ole ia aku ka palena o kona pau a™a, a o ka hapalua hke nohoi la o ka po. Ma keia wahi i ku iho ai ka Ihohae me ka pane pu ana ae la Ivan e lele iho īlalo mailunaaku 0 kona kua a pu aku maluna o ka pa pohaku a komo iloko, me ke kamailio pu ana mai la Ivan 1 kona alahele e hele ai, me ka hoolohe "pono loa ana ī kana mau mea apau e kuhikuhi aku ai: "E kuu hoaloha opio, e hoolohe pono mai oe i ka'u mau mea apau e kamaiho aku net ia oe, a mai hana aku oe a oi wale aku mamua o kau mea i makemake ai, no ka mea, ona wahi apau oloko o keia pa, ua paa wale no i ka hoonoho ia īke kiai, a ī hoolohe ole oe ī ka'u olelo, alaila, e poino ana oe, a o kau-mea e huh nei, at>le ka hoi e loaa ana, nolaila, e hoolōhe pono loa mat oe i ka'u mau" mea apau e kuhikuhi aku nei ia oe. "Aia ma kekahi aoao o keia pa he mahinaainani e ulu īa anal e na pua like ole o kela ame keia!

ano, a no lakou ke ala e kupaoa net ma na wahi apau o keia kula ihnhi wao kanaka ole a kaua e ike pu ae nei, a aia hoi maloko aku o keia mahinaai, he pa hao hou aku no i 01 papalua aku ka uahoa oka paa o kona hana īa ana ame kona niau kiai.

"Am maloko o keia pa he ekolu hale manu e lewalewa ana no lakou na kulana hke ole pakahi penei. He hookahi hale manu keleawe, a o ka manu olo[ko oia hale he Crow, he hooikahi he hale manu da!a, a o ka |manu oloko oiaila, he Jack~daw, ia he hookahi hale manu gula, a aia iloko olaila ka manu hulu |gula nam au e huli nei. I "E wehe nae oe 1 ka puka o | ka hale o ka manu hulu gula a lawe mai i ka manu hulu gula l me ka palamimo loa, e hke me ,ka hikiwawe au e hana ai me ke kapalulu ole o ua manu hulu 'gula ala, o puiwa anei na kiai a pau nui i a o kou paa no īa 1 na kiai 1 ka hopupio la a hoopaa iloko o ka hale paehao uwea makalnkui wakawaka 0 Paukeola ? kahi e hiki ole ai i la'u ke kn aku a hoopakele ae īa oe, a aoie nohoi he kupua e! ae e noho ana ma ke ao holookoa nei i hiki ke hookokoke aku mawaho o kona mau palena no ka mea, he nidke waleno, «ika, o na kiai naue oie wale no oloko nei o keia mau pa mahiJ naai a ī elua, apela me ka hale J o ka manu hulu gula, mai lawe pu roai oe ī ka hale; no ka mea, 1 he pouio no aia ilaila. Aka, o ka manu wale no kau e lawe ai me kou owili ana a paa iloko o

|ka hauuka, a 1 hoolohe ole oe i •|ka'u tmu olela a'o c kuhikuhi »l«ku tv i u k* ho.ilo!n; ala- ■ ila, e poiiio atu cx\ aehiaka |hot mea aloha owau, o ko'u kokna hpwa ana mahope ou a kue aku hoi i ka olelo kauoha ako makou poo aui maluna ae o'u, no ke kue ana aku i tt& f»e a pau o khmo kuleana ole wale m,\i ana no maloko nei oko makou mau pilena, ae nui pu : ana nohoi me ka kaua hana. A nolaila, maanei pau ko'u kuleana, oiai, o ka palena keia o ko'u wahi i hoonoho ia mai ai\ a maanei kaua e kaawale ai. "I ka e holopono ai o kau huakai; mai hoohakalia hou aku oe, no ka mea, i kou wa e ho-u--lolohi hou aku ai, he pomo no aia īlaila. o hele.'' Aole i pau.