Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 39, 26 September 1912 — MOOLELO HOONANEA no MANU HULU GULA Demiteri ka Mua, Wasili ka Lua, a o Ivan ka Muli. Me ke Kumulaau Hua Ohia Gula. [ARTICLE]

MOOLELO HOONANEA no MANU HULU GULA

Demiteri ka Mua, Wasili ka Lua, a o Ivan ka Muli. Me ke Kumulaau Hua Ohia Gula.

.V(»j hī peni mai a k(t (hpu U<d<i /VAe o lianalnpmi

Nolaila, lele iho la oia ilalo a wehe aku la ika puka oka hale lio, i ka hemo ana aku o ka puka, Auwe! He mea e kona puiwa i ka ike ana aku ī keia lio nam i ke ku mai, a nona hoi ka hulu a-i he gula wale no, ka mea nana i hoomalamalama aku la loko oka hale holookoa, a me na wahi kokoke mai Tiialajla.

Nolaila, lalau aku la ua Ivan nei 1 ka lio a ka'i mai la īwaho; aka, īaia i kekoke mai a) j ka puka oka halelio e hui mai ai me ka Iliohae, aia hoi, ua /ke koke ae la keta ika lewalewa īho o keia kaulawaha gula, a ua oi aku hoi ka nani ame ka u'i mamua o na kaulawaha eae a pau a kona mau maka ponoi ī īke ai. I kela manawa, ua ku koke iho la oia. malaila a kilohi ae la ma na aoao apau o ua kaulawaha gula net, mekona olelo pu wale ana iho no iaia iho. "He keu maoh keia" a ke kaulawaha nani a'u e ike nei, ina au e lawe pu aku ana ia oe e keia kaulawaha nani ame keia lio hulu gula a mua oka mea nana ka olelo kauoha ī waiho mai nei īa'u, manao au e oi papalua aku ana ka nui o kona I mahalo e papahi mai ana malunā o'u, aka, he hookahiwale no a'u mea e kanalua nei, oka

olelo papa a kuu hoaloha Iliohae. Manao no nae hoi au, aole no au e pomo ana ke paa pu aku me keia kaulawaha." Nolaila, ua anehe koke ae la inokona mau limakolohe elalau a o ka pa aku nohoi koe oke kaulawaha, kapalulu ana owaho o ka puka o ua halelio nei Huli ino ae la ua Ivana nei a pane ae la i ka lio hulu a-i gula "Heaha la hoi ka keia lio e hoo palalu nei ī kona ihu, a i ole, eia ka paha kekahi mea ke hoohalua mai nei mawahō. Hele nohoi a he kanaka ko waho; alaila, he keu aku nohoi kuu hoaloha a ka lapuwale; oiai, he mau papamho wakawaka oi loa kona e nele ole-ai ka weluwelu o ka īli o kona hoapaīO uia, a

he nuku miomio pu nohoi e hiki ole ai ke hala ae kana nahu ana A hele loa mai la oia īwaho, eia nae kana mea kupanaha loa i īke mai ai, ma kahi o ka Iliohae ana i haalele iho aj, e ku ana he keiki opiopio me ke kapa ili-laau e kakua ana ma kona puhaka, e noke mai ana ī ka peahi 1 ua Ivana nei e hoi aku. O' ina o oe e kena keiki e ku mai la a peahi īa'u he kiai no nei walu, e akahele a malama loa oe i kou ola o apahupu ia aku e a'u me kuu wahi pahipomaka. A kaha hou aku la eia hoi noloko; eia nse, ua poha hou mai Ia no ka leo hokio o ka Iliohae, e kahea mai ana no 1 kona hoaloha e huh hoi aku, aka, awihi wale mai la no ka ua Ivana nei nana ana ī hope a 1 kaha aku la no hele imua. i A la wa i kulou īho ai ke poo i o ka Oiohae ilalo a kulu iho Ia ! ka waimaka, me ka loli pu hou 1 }ana ae o kona kino, mai kekino 'kaiiaka a ke kino Ilio. "Paa-

ki,kj nohoi hoi oe eka boaloha x he keu 'a hoi e hoolohe mai analaoe i ka'u mau eia ka ao!? > no ka'n hoomanawanui ana mahope o U> palua 00 kou ana ta kaua," wahi aka Iliohae. Ahuhaela oia a lele aku k no waho o ka pa me ka huli.hou ole ae an^ana 1 hope. No Ivana hoi, i kona hikl ( an.i aku no kahi oka lio ame ke kautA\vahA e lewalewa ana; aia hoi, ua īke aku la o Ivana i ka li<> hulu a-i gulaaole ma kana wahi i haalele iho aij aka, ua hoi hou aku no oia a kona wahi mua i loaa aku ai la Ivina, a oke kaulawaha gula pu nohoi aole ma kona wah< i kau ai. Ea! he keu maoli keia a ka ho hooU»hi ia'u, e makemake ana paha oe e kau-o pupuahulu ia aku e a'u. Ao konahele aku la no ia me ke kalah a hopu i ke kaula me ka hukihuki-anuu nuu pu ana mai, a ka-i aku la ne waho, a iaia 1 kokoke mai ai 1 ka p.ika, ua ike hou mai la no oia 1 ke kaulawaha i ka lewa-

lewa aku l£ Nalo nohoi oe e keia kaulawaha t ko'u wa 1 hoi mai nei," wahi a ua Xvana nei. 0 kou wa hope ioa kena e lewalewa maī aī ma kena wahi, a na kuuiima opiopio nei oe e mihmili aku ana. A o kona kikoo ae la no ia a hoao mai la e huki 1 ke kaulawaha; eia nae, he ole ka hemo mai, a o kana mea o ka lohe ana aku o ke kakani o n J papaahao keleawe, a hikilele ae la oia 1 ka paa ana o kona mau hma ame kona mau wawae i ke kupee hao.

laia 1 hoao ai e kupaka, aole he hiki, no ka mea, ua nanali 'ho la kumao a na kupee keleawe, he ole ka makih ae: "Kahihi, owai la hoi nei kanaka pu(pule nana i hoopaa ae nei i kuu lima ame kuu mau wawae m< keia kupee hulalali, heikeok hoopaa īho nei owau o Ivana ke keiki muli loa a ka Moi Waseli ka mea nona ka mahinaai hua ohia gula."

Eia nae, o ka Ivana mau mea apau e kamailio nei me ke kupaka pu ana 1 o a ianei, aohe he mea nana 1 kokua iho iaia, a i o)e la hoi kamailio īk», be oki loa. Aka, e like me ka malu ana iho o ka La maluna o kekahi kula panoa i ulu ole ia e ka ululaau; pela ka Ivana mea 0 ka īke ana ae, lewa ana kona kino īluna, a aole nohoi 1 liuhu aku kona wahi o ka lawe ia ana aku, lohe aku Ia oia ika poha ana mai o ka leo o kekahi mea me na huaolelo moakaka: "E ke kiai, owai ke kupua, a nohea ke kupueu? Ao ka hua Ika umauma e o'u mau kiai la hoike la mai," wahi aka Moi A£arona. "Ho! ho" ho!!l He kipi, ie kipi, he eu, he kolohe a he aihue 1 ka waiwai makamae Joa oluna 0 kou aina e ko makou haku." 1 hooho leo kup<nai mai ai na kiai. "Maanei mat e Lapi, ke kiai makahia-a o ka īpuka pa o kuu halelio • nani?" w,ahi a'uaMoi Afirona nei me kona lalau pu ana aku i kona kookoo kupua, ka laau 1 ole'o la ai, aia-iloko ona ka luaahi o ke alahele o ka make mau ame ka luawai mimilo weliweli o ke ola mau loa. "Heaha ke kulana o keia mea a'u e ike nei," me ka puiwa pu ana ae o ua Moi nei a pa . lulu ae la. i kona mau maka me kona aahu gula weleveta i omau i īame na pohaku momi, a ua , ■ Moi ala i kahea hou »nai ai i 1 kona kiai punahele īa Lapi me >' ka leo nui. .! (Aoleipau.)