Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 40, 3 October 1912 — Ke Kulana o na Aoao Kalaianina o Hawaii Nei. [ARTICLE]

Ke Kulana o na Aoao Kalaiaina o Hawaii Nei.

Mamuli o na hana e ike ia nei iloko o keia mau la, ma o ka hoonee hana ana la a na aoao kalaiaina, ua īke a ua hoomaopopo ia ka ikaika hoonee mua o kekahi mau aoao -kalaiaina. O ke kumu nui oia holomua a me ia nee mua ana oia mau aoao e ike ia nei, mamuli no ia o ka ikaika hoohana o ka mikini e noho mana ana iloko o ka aoao, a na ka mana o ka mikini i hooholomua ia mau aoao, a emi ka ikaika o kekahi mau aoao. O ka aoao Repubalika ka aoao i ike ia he mikini uwila kona, a e hoonee ana i kona mokuahi kalaiaina no mua me ka ikaika, a no ka mea, ua piha ka ipu uwila me ka mahu e hiki ai ke hoonee i kona mau enegini imua, me ka nana ole ae he ino a he makani mai paha ko mamua o kona alahele, aia no ka palena a he pae i ka aina, lu ko laila ukana, a hooili hou mai la ko ka aina ukana, a holo hou aku ana he awa, pela iho la ka helehelena i holomua ai ka aoao Repubalika e ike ia nei kona nee mua ame ka holomua ma kana mau hana; no ka mea, ua nui ke dala i hoahuia ma ka waihona oia aoao e ka poe waiwai. Aole oia wale ae la no, aka, aia ka mana laula o ka aina malalo o na mahiko, a oia kekahi ipu uwila nana i hoonee na hana kalaiaina ma ia aoao imua, a loaa iho la ka olelo keha a ia aoao ame na poe mahope oia aoao, ka ikaika ame ka mana o ka aoao Repubalika, a oia ke kumu i po'ipu ia ai na alakai Hawaii a hulipu wale na manao walaau wahanui wale iho no o na la mamua aku; no ka mea, ua piha aku la ka lakou mau ipu uwila me ka mahu, a ua paa ia ke ki ka ipu enegeni e hiki ai i ka huila ke kakaa, apela iho la i paa pio ai ka ikaika kupaa a walaau o na la i hala o kekahi mau alakai o na Hawaii. Ua maopopo loa keia ma na hana i hala aia aoao I ka wa i kukulu ia ae ai ke keena poo o Kuhio ma ke alanui Alakea, Kapiolani Hale. Ua hoonee ia na hana kalaiaina oia aoao mamuli o na koho Elele ana, a ua ike ia he mau Elele Hawaii ka hapanui o ka Ahaelele, ma na halawai apana, na halawai mahele, ua ike ia ka oni ana a ka uwila iloko o na ipu mahu o kela ame keia Elele Hawaii. He koho malu ka wae ana i na moho Ahaolelo ame na Luna Aupuni Kalana, o ka mea kupanaha nae i ike ia ma ka la i wehe ia ai ka halawai a na Elele. Ua ike ia ma ia la ka hooholoia ana o ka ninau he koho akea ka wae ana i uwila i ke kiia a kakaa aku na huila imua no ke kupaa ma ka olelo mua koho malu. O ke kumu nui oia holokee ana o na alakai kupaa o na Hawaii mai ke koho malu a i ke koho akea. O ka ipu uwila ua piha ka ipu-uwila i ka uwila, ua paa nae i ke kiia, a oia ka mea i oleloia ai: "Aia ka paa, aia ka laka," a o ka kekahi poe hol, "hemo ka puka, paa ka puka." Oia ka mea e ike ia nei ka ikaika oia aoao kalaiaina, a lilo no na hale kaukanawai ia lakou la, a kani no ka lakou ala aka, o ka poino nae maluna iho no o ka poe koho, aole hoi i hoopololei ia ae ia poino maluna wale no o ka poe nana i koho i na moho a ka aoao Repubalika a kau mai i na kanawai ino, aka, kau pu ae la maluna o ka lahui holookoa, ka poe e kue mau nei i keia mau hana poholalo a na poe kaukanawai kapakahi o ka aoao Repubalika. A eia mai na moho a ia aoao ke hele hou aku nei, mai na moho kaukanawai a na Lunakiai, he mea pono loa i ka lahui e nana pono mai ia lakou. Na moho Senatoa ame na Lunamakaainana o ka aoao Repubalika, na na mahiko ka hapanui o lakou, a o ko oukou kuleana ka nana mai ia lakou, no ka mea, o lakou no kai kela kau aku nei, a oia no keia e oili hou aku nei, a na oukou no ia e noonoo. O ka aoao Demokalaka hoi, he ipu uwila no kana i piha i ka mahu, aole nae paha i ikaika loa na degere o ka uwila iloko o kana ipu mahu ma na mokupuni e ae; aka, ma Oahu nei he ipu uwila io no a ke kakaa nei kona huila, a he nee koe imua, a na ka la koho balota nae e hoike ma! ka hopena o ka pae ana o ia moknahi kalaiaina i ka aina. O ka aoao Home Rula hoi, aia kona mau ipu mahu i piha i ka mahu i hiki ke hoonee i kona moku imua ma kahi o ka 150 degere kona a-na wela, a o ka hoonee koe o kona mau enegini, a o ka hopena ke Iokahi na'lii moku me na sela, e pae ana lakou ma ka aina la'i o ka maha ma ka la 5 o Novemaba e hiki mai ana; no ka mea o kona mau moho ponoi ame na moho i kakoo ia, ua like Iakpu me he mau liona hae ala, ka wiwoole ame ka hopohopo ole iho, a he poe koa-noi i hiki ke ku a paio imua o na hoa o ka Hale Kaukanawai, he poe hoopilimeaai ole, a kupaa no oukou e ka lahui. a i hiki ole hoi ke hukiia ko lakou mau kuka e noho iho ilalo, no ka mea, aole ia poe moho he poe piliwale, aka, he poe kuokoa lakou, a oia poe moho ka oukou e koho mai ai Aole e nele ana ka hoi mai oia poe moho imua o oukou ka lahui me na pomaikai ma o ka lakou mau kanawai ala, a i kulike hoi me ka lakou Kahuahana A nolaila, e koho e ka poe koho balota o ka mokupuni Oahu nei i na moho a ka aoao Home Rula, mai ka lakou mau moho ponoi a na moho i kakooia. A mai poina ia Kahiliaulani oia ka Elele Lahui. Ola Hawaii Lahui ame Ha waii aina i ke Akua.