Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 40, 3 October 1912 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae

MOKUNA IH. l!cNanea, e Hoonlumahhhi? ai nn īinwaii

' "Ua manao no au e iho aku, aia no nae hoi a auwi ae ka la ka manawa oluolu," wahi a ke'lii opio, u a o hoi e hoomakaukau ia loko o ko kaua wahi." ' "Ua pau na mea. apau ta'u i ka hoomakaukau la, a o kou manao wale no koe e kuu haku lam ahi e kali aku nei, malia he manao hou ae no kekahi o kuu haku," wahi a ke kiai. ''Ea' he mau wahi manu kiu [ a i oie, he mau wahi manu eiele paha keia ī hoouna ia mai nei, he keu ka lealea ame ka maikai o ke kani ana a ko laua teo," i hoomaoe ae ai ke kiaī "Ae nohoi, owau kekahi e hoo nanea ae la," wahi a Kauakahiahi. Aole 1 lotht aku ke kam ana īho a ua mau w«ihi manu nei, ua tke aku la o Kauakahialii ame kona kiat i ke kahuli ana ae o ke ktno o ua mau wahi manu la a kohu Aukuu koleekahi, aua kohu kmo Pueo hoi ko kekahi A īa wa pu nohoi ke'lii opio a me kona ktat pihkino eku pu ana Kike aku ai i ka lele ana ae o Pueonuihoanoano, ke kiai o ka ipuka hale hulumanu o ke'lii opio Kauakahiahi a kau ae la' ma kekahi iala laau t kokoke ana i kahi a ua mau wahi manu nei e kau ana. I kela wa, ua loh hou ae la no ke kmo o ua mau wahi manu ala a he hulu loiole ko kahi, a he hulu Alae ko kekahi. Pau la ano o laua, loii hou ae la no ia o ko laua hulu a he melemele tko kahi, a he lenalena ko kekahi.

lua mau wahi manu ala e hoololiioh ana laa iiulu o laua, he malu ana kd laua mea o ka ;hoomaopopo ana ae, aia hoj, o ko laua paa koke ae la no ja i ka utmi ia e na maiuu wakawaka ona wawae o Pueonuihoanoano, a nui ae la ka waha 0 ua mau wahi manu ata Ika lalala, a lele mailaoPueono ikahi o kona haku e ku ana. Oia ka Kauakahiahi i huli ae ai a ninau mai la ia Pueo i ke[kāhi o leona mau kiii me kana |m3u lawehala: "Auwe' heaha 1 ko laua nei kala?" "Ae, e kuu h,aku ke'lii. He I mau wahi manu makiio keia, a |tto kou pono e kuu-haku, o ko'u Ikuieana keia, nolaila, e ae mai [ ana anei oe e ke'ln e make nei i mau wahi manu komohewa ma [na palena o Pihanakalani nei? i Aia īa oe mai ko laua nei ola « 'me ko laualmake; oiai, ua ma- ' kaukau loa na maiuu o Pueonui 1 nei kou kui no ka haehae liilu 'ana ae t ko laua mau kmo." I "Aohe hoi a laua nei hala ī koopomo mai ai ia Pihanakalani, a 1 ole la hoi, la'u i kou 'haku nei, aohe hala- anoka mea, ua lealea a ua piha hauoli loa au me -ka hoonanea no ka 1 maikai o ka laua kani ana," wahi a Kauakahialu j *'E kuu haku! Kuu ahi, e make laua nei, no ka mea f he kiu laua nei, he mau manu kmo wahine laua nei mai ka uluwehi mai o Paliuli, ka aina aia Ia i ka mika ana'mai a ka La ma Ku-

'»ukahi; nolaila, a ku.eaiake laua nei o ko'u kuleana keia," wahi a ua Pueonui nei me ke ano okalakala no ka hoopakele ia ana o ke ola o nei mau wahi man». (< Pela aoei, he kmo wahine k° keia mau wahi manu," wahi a Kauakahialn, ua ae Ia nohoi ke kiai e ku pu ana me īa; aka, o Pueonui, oia no ka mea 1 ku kaehu mai. "E kuu haku, e kuu haku, e make laua nei la'u ia Pueonui-maka-hoanoano, no ka mea, o |k Ai kuleana keia, o ke kipi, ke kupua, ke kupuei l ame ka ene- | mi e koma kuleana ole mai ana maloko o na palena o Pihanakalani nei, he make wale no ia'u ia Pueonui, a pehea laua nei e [ hoopakele ia nei; no ka mea he komohewa? He keu maol e kuu h-iku, a o ko'u wahi W alaala ka hoi t oiai, ua hele keia a houpo lewalewa, eta ka auanei e hoopakele la ana. Ea e ke'i», e make laua nei i wah koalaala no'u no Pueonui e hau le iho ai pama?" "E ola, aohe make, no k, ,mea eia imua o kuu alo, a ma | hope o kuu kua noake, nolaila* [hookuū aku ia laua e hoi iaiua ko laua haku, malia he huale paa e aku nei hoi ta oe e Pueo t ka hopu ia. Hookuu ia. aku laua ala." Ika hemo ana ae oua mau wahi manu ala, ua lele haupakaki ae la ua mau waht manu ala a kau iluna o kekahi lala lehua me ke ku-e-kuehu pu ana ae-i ko laua mau wahi hulu i Hele a kuhulupn i na maiuu o Pueonui. A mamua o ka haalele ana iho o ua mau wahi manu ala tka ulunahele o Pihanakalani, ua kani kapalili hou ae la-ko laua | mau leo rae ka hiehie nui, ioi papalua aku hoi ka nani ame ka maikai i ko ka wa mua, a nalowale aku la iloko oka ulunahele hihipe'a i ka īeie ame ka palai o Pihanak^lani,

0 keia miu wahi miau 1 pakele jho la ma ka apua ki ola. ona kino iau no ia okt kahu hanai q Laieikawai, a t ka laua huakai ī hoouna la ma ai, no ke kaaheie ame ka hoe makakiu ana no īa ia Kauakahi alii, no ke kilo ana ina be keiki kanaka u'i 10 oia i kupono 1 hoapili no ka Ukou hanai. 1 ko laua hoea ana aku 1 Paliuli, aole he mea e ae i haiawai mai _aka, o kaiakou hanai ihikapu wale u'i hoi iluna o ka eheu ona [manu; a ua Laieikawai ala i ! puana mai ai me ka leo mahamaha o ka mea i piha ī ka hauoh i kona wa ī īke mai ai i kona mau wahi kahu kino manu: "O olua mai la ia, mama wale ka olua o ka hele ana aku la o nei mau la loihi. Pehea aku nei ka olua huakai, a heaha hoi ka mea hou o kela ame wahi a olua i kipa aku huai ia mai hoi ī lohe aku au a pau ae nei naluea," Aole ī pau