Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 42, 17 October 1912 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae

MOKUNA 111.

HeX<ineo e Hooulumnhieh\r (1 i nu Hawan

Ho niuau nui kela no kou hoi ana iluna 0 hiki aku ī ka p\i,\ ana o ka lai ame iia mea ulu n j pau o lnlo Honuamea He nui na ninau, aohe i.t he mea e nelo ai, a koe aku no na mea htki ole ke ninau la O īa ka mea i hoo lei ia mai ai ko kupunakanei ka amionamanu A pau keia, a hui oe hui me ko 10 ī ka 10, alaila, hoonoa n waho, oia ka'u olelo la oe, a no ka mea, ua walaau no ko 10 no luna oe, a papalu wa!e no ka makou m a Inki 1 ko wa e ku ta 0 kou lele no īa no ka lewa nuu 1 ka lant, la Lo īomuku. , I ka pau ana o ka olelo a ke kahu kupunakane makani, o ka j wa no ia o ua alu nei T ih° aku i .ii no lalo o Pihanakalani me na ; poe nana e kia» aaa ka heiau. | ka hoea ana aku o ke alu i ka lieinu, ua lilo ae la ia i po no lakou, a hui ae la ma īa po, a hoo maka na h .na c>ia po, o ka hele la o ni hana o ia po a pau, o ka erJii aku no ia o mea a pau, a hookuu na hana. I ka wa i hoo kuu ai o na hana o īa po, ua olelo aku la ke ahi E kaapuni ka , kou a puni «a puni o Hawaii, a hala aku 1 kukulu o Kahiki, alaila, pale kakou hoi jko lalo, hoi ko ka akau, a hoi ko hema, hoi kokerkomoh:irra; ——*■- I ka pau ana o ka ke alu mau olelo, o kona kaha iho la no ia hele no kat o Wailua |no ka hui ana me kona makua alu me Kalanialuloa, i kona hoea ana a hui me Kalanialnloa, ua pa mai Ia ka leo kahea a ka makua ī ke keiki e komo maloeo, o ke komo aku la no hoi īa o ua aln opio nei, a hui a kuka pu me ka makua alii. I ka hui ana ae o ke keiki me ka makua, ua olelo aku la ua alu opio nei i kona makua ahi' "O ko'u manao i hiki mai la imua ou e kuu makua, oia keia. E ae mai oe i umi-kumamaha la o'u e lealea ai i ko'u wahi, e noa hoi ī na mea apau ke hiki aku i na po kau o na ku makai. A 1 ehiku po ame ehiku la a'u e lealea ai, a pau ia mau la a lele ke akua a hoi no Kahiki, ilaila ke akua kaa makahiki e ku ai ka pahu hooulu kanaka, 1 lohe oe e kuu haku makua alii" I ka lohe aka o Kalamaliiloa t ka manao o ke alii opio, na olelo mai la oia- "Alaila, e hoi ana ni akua hooulu ai a hooulu i'a ea?" "Ae," wahi a ke ahi opio." "Aiaila, e pau" ana ka noho ana ia Pihanakalaw nei ea?" wahi a Kalanialiiloa. "Ak," wahi no a ke alu opio. "A pehea, ua lawa no ka noho ana? A owai ke kahuna o lea helau o ke alu?"' Pane aku la ua alii opio nei: "Aohe kahuna, aphe kiai/' - "A i na pela ua pono," wahi a Kalanialuioa, me ka hooniau ana aku i kana olelo ana. "Aia I hoi a hiki i ko wa e hele J ai ea, me ke akua, na'u hoi ia e hoono ho i ke kahuna no ka heiau ame ka poe hula e ke ahi. "Mai manao ee e kuu makua alii i ko'u hele ana, e koe iho ana he nnn mea niaikai'mahO"

pt* nei 1 kolv pa ,i'o ehmlele iho !ii ia Pi.ih.ikalani nei, un maalo ae īa mau mea an e ike ala mai ko\i nuu maka a nalo aku.' "Auwe no ka hoi ka mei ttunamina, o ka nani r> na uki ona ona al.i mimui, aohekanaka, a īa oe ae nei hii e k? alu, lau ka naka la uka," wahi a Kilanialn! loa. Pane akn la ke alii opio Auhea oe e ka makua aln, mai roo koo mn oe no la mei, he opala n he mea puhi u e ki makim " Pane aku la no hoi ki makua aln ika olelo ana akn "O ka nani ae nei kefa a lohe mai i k,i maka ke ike aku e kuu lei aln, o ko« hii keia a noho aku i na ao lewa o luna, aole hookahi kupulau e noho aha i""ka mni nei I tia pela ea, e hele pu no re me ke kauwa oko kai'kuahine, i loaa kou kokoolua e heleKpu ai " "He ae no kou," wahi a ke -ilu epio, me ka hooman ana aku 1 kana o'elo. "Ke hoolohe mai nae oia i ka'u mau olelo, aole hoi o kona hoopakikj maluna iho o kona manao huhu, alaila, e īke ana ua kaikamahme alii ala ī na kukulu o Kahiki a puni ka honua. Ina hoi p oluo'u ma, ana kona manao no ki i ke ao honua aina, alaila, ua hiki ia'u kē~|awe a holkeike iaia āTca ainal manu o Hinaiaeleele, a īke no! hon na makua ahi a hul» hoi | mai no ka ama nei." I ka pau ana o keia mau lo a ke alii opio, la wa o aliiloa: | oe e kuu haku aln, ua hoohiki au ī ko ka'kuahine e noho mai no īa i hope no'u, no ka noho alii ana no Mawaelualani nei, oia kela mau pohaku e ku mai lai ka hale hooulu ai a ī'a, a o ke ahu la o Waiono-o-Kapahi, ke kalo o Kaualehu, ka awa hanai akua kuuh, ala na hoi Haila ka pupu awa o na heīau. "A, auhea mai no taoi oe e kuu lei alu, aole au eae aku i ko kaikuahine e hele kaapuni i ka honua lau Eae aku au i ko leaikuahlne mai ka la poo a ka la puka, e hoi mai no oia, a noho no i ka lulu o Kalaiohauola, 1 ke kai maka opio o Kalehuawehe, ika wai hoene pua hau o Maluaka, i lana ae no a Hauola, ī pae max no īa o na waa malihini, īke no ī ka memele o ka ih o ko kaikuahine a o ka pae q|ai la no īa ona waa holo moana o na malihini ī ke awa o Wailua-nui-hoano-ka-: lani, o ka lulu ae no a Waimahanalu o ka makani Waiopua o ka ama, nana aku īa la ne ke kai kumulipo lau-a-lau o Ilonokawailani, a ola i ka uka o Moanaliha, kah' ī kupu ai a lala kapapa ke akua, a ka papa aln hanau o luaipo E Jce alii ī hemo omua o Kalanialiloa o o lawalawa puoa 1 ke Kalukalu-o-kewa, mailaila mai ka Punohuula la'a ula oke ak'" hele moana i lohe oe e kuu alii opio, a mai lawe aku oe i ko 10 ame ko 1 iwi no waho loa, no ka mea; «a 1 maopopo mai ka la puka no a ka la komo, a hoi ae no he lani i iluna he honua no la Kalaiohau- » ola, a neho no t Kauai i ka la o ke aloha i hiki ae ai a po iho