Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 43, 24 October 1912 — NA MANAO HOOLAHA He Leta i ke Kuokoa Home Rula, Kahi i ku ai o ka Moho Senatoa Kuokoa J. C. Cohen. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NA MANAO HOOLAHA

He Leta i ke Kuokoa Home Rula, Kahi i ku ai o ka Moho Senatoa Kuokoa J. C. Cohen.

O NA OIHANA MIKIALA HOU he mea lakou i pili loa 1 ka holomua o kekahi puulu kanaka He mea maamau nae i ka MA ALUNU ka hoopohala ana 1 na hana mikiala hou, Uoko ae nei o na wa 1 hala NO KEAHA MAI? He moakaka loa ka hama. O ke ku ana mai o kekahi oihama hou ma ke ano he hoopaomoni ana aku īa 1 ka MANA ALUNU. O ka loaa ana o kekahi oihana hou ma ke ano paonioni, he mea auanei īa e loaa mai ai ka hoomahuahuaia o ka UKUHANA. Aole he makemake o ka MANA ALUNU e hooma_ huahuaia ae ka ukuhana, aka, o ka mahuahua ae o na dala paka, ka lakou 1 makemake ioa ai Iloko o ka lakou mau loina aiunu o' ka makee no na mahele a lakou ame na puka kaulele, ua kiolaia ae la ka noonoo kanaka a hoopoma loaia ka hmahana" kahi 1 loaa ai na pomaikai e pono ai e panana aku ka uku kupono Ua hoike ae o Kuhina Fisher, ma kana mau haiolelo hoakaka, ua lupea wale ka MANA ALUNU e noho hoomalu nei me ko lakou mana He powehiwehi loa ka īke aku 1 ka oiaio o keia hoakaka, no ka mea, ke ike maka nei kakou 1 na mea e hanaia mai nei īloko o kela a me keia la Uapili loa keia īloko o na hana kalaiama ' O ka noho manaia ana o ka Ahaoleio e lakou īloko o_ na wa ī hala a hui pu me ko iakou hoolkaika ana ehoomau aku īa noho mana ,ana ma na ano apau, ka mea nana i hooiaio mai ī ka pololei o keia manao. Aole o'u manaoio e hīki ana ī ka mea koho baloka noo noo akahele a kuokoa e nana wale aku a īke i ka hoomauia o ke ano elike me keia Aole loa kekahi kanaka noonoo akahele, ma paha he mea koho baloka oia aole paha, e ma naio aku, mamuli o ka lilo ana o ke Kopaa i oihana ano nui no kakou, pela īho la e pono ai ke noho manaia mai ka Aha olelo o Hawah, e kela oihana hookahi. NO NA KANAKA KA AHAOLELO, AOLE NO KA MANA ALUNU E PILI ANA I KA AUHAU. Ua īke īho au i kekam manao hoakaka, ī manaoia mai ka Hale "Mana Hooko mai, e koi ana e hoemna mai ka huma e pili ana ī ka Auhau Loaa Makah.iki e Hookuuia ai Ke poloai aku nei au īa oe e nana ae ! ka pauku e pili ana ī ka auhau maloko o ka'u kahuahana, maloko olaila i hoopaa ai au īa'u īho e ku-e loa keia manao Iloko o ke kau Ahaoleio o 1909, ua hookomo aku la au he bila, no ka hoomahuahua ana ae ī ka loaa makahiki e hookuuia mai ka auhau mai, mai ka $1,000 a hiki i ka $2,000 I wahi e hooholoia ai keia bila, ua konoia mai au e lokahi aku me kekahi mea ī hooholoia ma kekalii aoao mai no ka hmna o $1500, a ma kela huaheiu i hooholoia ai ka bila, a lilo ī k^nawai Ina au e kohoia ana no ka Hale Senate, alaila, e hookomo koke no aiLi bila hou ma ka manawa e noho ma, ai kela aha, no ka hoomahuahua ana ae i ka huma o ka auhau loaa makahiki e hookuuia mai ka auhau ae a hiki ī ka $2,000. O ka'u mau kumu, oia no keia O ka manao maofi o na auhau loaa makahiki no ke kau ana aku no la i ka auhau maluna o na loaa makahiki ma o kekahi huina dala kupono la ī loaa aku ī kekahi kanaka no ka malama maikai ana īaia ame kona ohana iho. Eiike me ke kanawai e ku nei i keia manawa, e auhau ia ana ke kanaka nona ka uku o $150 o ka mahina, ma ka hi o $300, a o ke kanaka e loaa ana ka uku o $200 o ka mahina, e auhauia ana oia no ka huina o $900. Ma ke ano o ka pn o na mea kuai i keaa manawa ua hiki ole i kekahi kanaka e ake ana i na mea maikai a 'kupono, ke lawa mai malalo mai o ka huma o $2000 o ka ma kahiki, uku ana aku i keia auhau loaa makahik) a e malama aku hoi i konaohana i kulike ai me kona kulalia kupono nei Aole loa he mea pono e kona aku kekaiu kanaka e uku mai ī ka auhau maluna o kona ioaa ukuhana, oiai nei loaa i makemakaa ai no ka malama ana aku i konaohana He mea pono e kauia aku ka auhau maluna o na loaa makaiiki nunui he mau huma hoi i 0 i wale aku maluna ae o ka huina i makemakeia ai e hoohlo aka no keia ola ana a he mau dala kaulele hoi i manaoia no ka hoopukapuka

No ka pane ana aku Ina hoakaka ma. kekahi aoao •mai; he mea e hoemiia mai ai oka loaa auhau ma e hoo_ mahuahuaia ae ka huma e hookuuia ai mai ka auhau a{cu, ke olelo nei au. Ina oka mea oiaio īho la īa, alaila E HOOMAHUAHIM AKU KAKOU I KE ANA AUHAU MALUNA O NA LOAA MAKAHIKI NUNUI MAOLI. Ke makemake nei anei oe e hoopauia na. hoohmahma pelapela qme kana mau hana hoohaumia? Ke makemake nei anei oe e kokua aku 1 na limahana Hawan ame na Pukiki, ka mea 1 aneane e hiki ole ke uku aku 1 ka hoohmahma no kekahi hale? Ke makemake nei anei oe e haawi aku 1 kau mau kokua ana laia, \ wahi e loaa ai i home nona, me ka hoopuni īa me na mea e oluolu ai ka manao? Ke makemake nei anei oe e kokua aku īaia ma ka hapai ana ae 1 kana mau keiki a loihke me na ano e loaa mai ai ke ola kino maikai, a e loaa pu ai ka noho'-oa hauoh ana Ina pela ea, alaila, e mahu iki m>u 1 keia mau ulono ana He hana hiki wale no ke kuai ana 1 kekahi watwai, ma na wahi maikai o ke ola kino, e kukulu aku ai 1 kekahi mau hale nam a maemae, me ke komo pu mai o na mea a pau e maemae ai ka noho ana, ka hale auau, maluna o na apana o 60x40 kapuai, no ka £700 oka haie hookahi me ka apana aina E loaa auanei he pa maikai mamua aku o ke aio o ka hale, me ka nui o kahi kaawale ma na aoao a mahope o ka haJe Ina paha e kukulu ana kekahi kanaka akeakamai, a ī ole o ke aupum paha, ina hoi he mea hiki īa ke hanaia a ku Ike kanawai, no na mea hoakaka waie no, ī 1,000 mau hale, no ke kumuhlo o $700,000 Ma keia ano iho la, e loaa ana mai ka hale hookahi mai he $105 no ka makahiki hookahi, a i ole, ua emi mai paha ī ka $9 no ka mahma hookah', e hiki ai ke ukuia kona mau kumuhlo nona īho īloko o na makahiki he umi E olelo ae kakou, īna e hoopukaia ana na bona ma ka 5 pakeneta no na makahiki he umi e hoahu ai \ keia mau dala. No ka uku ana aku ī keia hmna īloko o na makahiki unn, e konoia ana e loaa he waihona hoemi aie o $70, 000_o ka makahiki hookahi, a i $35,000 no ka uku panee! E noonoo akahele mai oukou ī ka mea e loaa aku ana Ika l.mahana īhhune ina ona dala ana e uku ana no na keena hoohmaiima haiki, e huikau pu ana iwaena ona Poto Riko, na Pilipme, na Korea ame kekahi poe e ae, a e ukuia no kekahl hale maikai, me kekahi mala huaai'mamua aku o ke alo, a i lanai oluolu e noho hoola'i īho ai no ka hoonanea ana ma ke ahiahi, ī ka manawa e pau ai ka hana ana o ka la, he keu a ka mea hauoli o ka manao O ka mea oi -loa aku, i ka pau ana o na makahiki he umi, e noho ona maoli ana oia maluna o kona home, mamuh o kona uku ana he $9 a i ole $10 paha o ka mahma. E nana mai ī ka hapana ana ae o kela kanaka mai ke anuu mai ilalo a anuu īluna loa. Aole anei ou manao he mea ia e hapai pu ae ana 1 leona kulana īkaika ma ke kino, ma ka noonoo, pela loaa pu mai al ka naho'na holomua ana \ kona ohana? He hana kekahi mau aupum i kela mea. Na-keaha ka mea hiki ole ke hana iama H awau nei? Ina ua kuhke na-mea apau, alaila, e koho ika paa haloka o kou aoao kalaiama, aka nae, ma ua hapai mai ka aoao i na kanaka kupono ole no kekahi kulana, mamuli paha oka makaukau ole, a i ole, mamuh paha ona mea 1 pih ī ka lakou oihana, alaila, e KOHO MAHAE O ke kalahea ana a ka aoao e koho pololei, oia no ke kalahea a ka boki o ka aoao kalaiama Ua hookumu mua ui keia mea e Tammany ma Nu loka O keia ka huka kilou nana 1 hoolilo aku īka hapanui ona kuianakauhale nunm malalo oka noho mana ana a na boki Ma īa ano īho la ī loaa ai ka noho mana ana i ka Boki I'weed, Croker ame Murphy. O ka hapanui ona hana ALUNU, KA EPA, apela wale aku, a kakou ī lohe wale ai xna na kulanakauhale 1 noho mana īa ena boki, apela ka noho mana mau ana o keia mau boki, mamuh no īa oko lakou noho mana ana maluna oka aoao kalanuna I mea e mau aku mo ka noho mana ana, ke kalahea nei na boki ī ke kahea oka aoao kalaiama ake ku nei ka e'a īluna E KOHO POLOLEII KA PAA BALOKA O oukou ponoi no ia e kue nei, no ka lawelawe pono oleia ana o na hana o ko lakou hooponopano aupum ana o ke kalana ī keia manawa O oukou ponoi no kai īke īho ka haulehm ana ona hooponopono ahaolelo maikai ana ma o lea noho manaia ana o ka ahaolelo, eia nae ua hoohui hui ae no NA BOKI KA.LAIAINA la lakou iho, a kukulu mai la < kekahi paa haloka 1 wahi e heomauia aku ai keia ano hana Ua kukulu maj net lakou t na kanaka naaupo e oiki wale ai no ke noho manaia aku Ua kukulu mai lakou j na kanaka i īkeia ko lakou apakee e hikl ai ke kuan a aku Ua kawa ae kekahi poe kanaka maikai maluna o ka paa ba Joka, no ka uhiuhi laumamane ana, alaila ua kom mai la oe e M.ONI MAII NA MEA APAU LOA Iha no oe e noonoo pono iho ana nou īho, Pole oe ī noonooia mai, ma ke ano he kanaka maikai iloko oka aono ao ka POE WAHA NUI E UKUIA NEI, o lakou iho la ka poe MAIKAI, no ka mea, ua ukuia aku iakou e na hoki kalaiama, e lilo m*i ai oe i mea hoowahawahaia Ina oe e hoike akea ae ana i kou manao e kue ana ī ke koho pololei ana, o ka hoi aku la no la o ka poe hooikaika haloka ī ukuia a waiho aku la ī ka hoike imua o ke komite ka poe he mau MEA PAAHANA PUNIWALE na na BOKI, a o ka poe hoi- e ku ana no na MANA NUI A X KEKAHI MANAWA NO NA MANA ALUNU He huaolelo wale no ka mea e hoikeia ae mai kekahi a i kekahi, o ka nmiu aku la no u a ke ku ko-lu HE EHIA LA O OUKOU lIKE I KO HUKOU PILIKIA E KA MANA UME 0 KEiA. KO-LU^ Ua hoea mai ī ka manawa e hoolol'ia ae ji keia mau ano, ao ke alahele wale no nae e hiki ai ke han-ua oia no ka HANA KUOKOA ANA