Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 44, 31 October 1912 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae

MOKUNA 111. HfX<inr« t Ihmihmūh'elm ai m Hawau

! u Ae, e kuu kupuna, kuu īwu kuu 10 anie kuu koko, Ua ai au i na niea o ko kai, ka wai, ke > kuahiwi, ke ku!a, a ī ka Ikuwai! oloko o ka hale, aua kani hano, kani ka ohe, kani ka pahu,' kani ka īpu hula, ke uliuli, ka' laau, ke kiekeeke, ka hula īli, ka' pn-lau ī, ka alaapapa, ke kilelei a pa'i umauma, ka hūla ohelo a hula puaa, kaha'iha'i a pelupelu, a kohli a hula haano'uno'u, ke oh a 2 ka u, a o ke oholi hoaeae a me ka hula pele, a o ka pa\i nohoi īa o na mea a kau moo-

Ipuna nei i a'o a ailolo ai mā m wahi apau a'u 1 kaapuni ai, a o keaha aku ka mea 1 koe," wahi d Kauakahialu. "Alaiia, ua pau ea," wahi a Hinaiaeleele, u ke olelo aku nei au uoe e kuu moopuna lalau, aohe 1 pau," wahi ake kupuna [ kane. "Ae, o keaha aku koe," wahi a ke'ln opio. "Aia no la leo hula la eka ! moopuna, o ka leo o na manu, I aia no la leo hula Ia oka leo o kuu Iho ioa, aia no īa leo hula la o ka leo o ka wai, aia no ia leo hula o ka halulu kaikoa o l-na. nali aia no īa leo hula la Apololei o kahuli-aku 6~-kahuli-mai, kaiuli-lei-akole-ko-. lea, aia no ia ieo hula la, o ka leo o ka hanehane, aia no īa leo hula la o ka leo halulu-a-wawa, a nehe koloho ana ī ka pih o ke ao, a oia ae ia, ua pau īa mau hula īa oe la e ka moopuna?" "Ua pau," wahi a ke'ln opio, "a oia mau ula leo apau la, ua hoi mai lakou apau a eia īloko o kuu pepeiao kahi i noho ai," a oia la ī lohe oe s kuu kupunakane "L T a hauoli ioa au ī kou kahea ana anei īa'u, a e kani aku ana ka pupu a Kauakahiahi ka moopuna a Hmaiaeleele ame Punohuula i Uluoma, ī piha hoi i ke ala o na la.'nahele o ke kuahiwi a me na lauhmu o na lae kahakai "

"Ae," wahi a Hmai leleele "Ina pela e hoi aku <iu c puholo holo wa)u laupalula o ka aina nau e kuu moo, i paa aku ka houpo lewalewa Oi kau ke kahaea iluna o Kawaihoa. "E kuu kupunakane, o ka'u ia e kali hoomanawanui aku nei o ke poha mai o kou leo e hoi j aku au e ai i na mea kanu a'u 11 hanai ai a laukoa-a momona, a ua ola nohoi ka ama ameke

kai aloha o ka noho'na," ame keia mau leo kahoahoa a ua aln opio nei, 1 hooho makawalu ae ) ai ka leo kumakena o na kupu- . na ame na makua, pau pu me na manu, ame ua alu opio ala 1 ka lupea like me ka waimaka i keia mau olelo a ua aln opio ala | e pi'i ana no ka aina hanau, no kona hoi aku a kaapuni Ina ■ ama mai Hawan aNihoa. Ta lakou e noho ana rae ka manao e hoi ana ua keiki ahi la, īa wa i olelo mai ai o Hinaiai eleele. "E kuu moopuna, kuu lei, a o ka milimili hoi a makou ; a kou mau kupuna He hui • nui ana ka kakou 1 ke kupulau . hope a hoi aku kaua no ka lewa," wahi a ke kupunakane I "A noho- aku oe; alaila, nee

|ae makou no kukulu o Kahik i "' c ka oi,ana oia. ama o kakou. ! A mai hana '"o WAk aku nohoi 1 1 na mea apau o Pihanakalani. I No na kiai ia kuleana, heaha ( 01 ka u mcd e hanaino wale ( aku ai no," wak a m a I„ o pi o nei ! <E kuu moopuna, hehale | ™la aku ana i a no na akua a , me na kanaka me na'hi oWai-lua-nui-hoano, a aole hoi e wehe ha Niau."

"Auwe, alw o na Niau i ka pili poh ka'u e wehe ai, a koe aku na holohoiona a Pikoiakaalala, e ai ala Ina ko ume na mea kanu e oia ai ka noho ana 0 k,i lahiu."

| iho o keia mau kamaiho ana mawaena o ka-. imoopuna ame ke ka wa koke no k I poha mai ai okaleo o Kahalelehua me he hanehane ala o ka po la'i o ' Mahealani, i ke kuu ana īho o ka leo o ua kaikamahine nei, ua poha mai la ka leo o ua aluopio kaikunane nei, a aohe waimaka paa o ka ohana, a ua kipmai pu mai Ia me ka leo o na manu.

0 keia leo o Kauakahialu e hoaeae nei, ua lele aku la ja no ka lewa, a eia fioi ko ka lewa ke hone aheahe ala ilalo i kahi a lakou nei e akoakoa ana, a he malu ana hoi na ka manu ( hulu gula ame kana mau mahhini, aole e hiki iki īa Hmaiaeleele ke kipaku ?Jcu, nokamea, ua loaa pono aku ke'hi opio ua noa, aole nae ī kakoo ia e ke'iii opjo ma na huamele ake kaikuahme

Ina maiihmi i hookuene pono īho ai, e mele ana no o Kauakah'ahi, a me he mea ala 1 ka hoolohe aku ana kupuna, aohe he hanu i koe o ka moopuna, a aole nohoi he hiki īki i ka ohana ke noho paa īho 1 kahi hookahi, i ka ua mea he le'a oke aln opio i ke oh, i hookahi no la hele ana oke me!c, o ka olapa no ja o na u'i o ka Jewa

Oia ka Hmaiaeleele ī olelo ae ai "E haku oka lewa, he hoo lohe wale ae no keia la a kakou ī kaia nei iealea, no ka mea, e hoi aku ana oia no luna oka lewa nuu o Haulani a Ku kane ike ao Polohiwa. Ua makaukau mua ae nei no ko ia nei hoi aku, o ko ke kaikuahme hooulu e ana ae nei hoi īka waimiki ala o ka lehua o Pihanakalaui, a huli ae Ia ua alu opio ala a lulu lima pu īho la me na u'i e ka lewa, oia o Manu Hulu Gulā ma me kana mau malihim He nui ko lakou mahaio no ka u'i a jme ke kanaka maikai oke alii I opio. I ka makaukau ana o ke alii | opio no ka hoi ana, me kona ike pu ana aku no 1 ka īho ana īho 0 Manu Hulu Gula, eia nae ua huh mua ae la oia a kamaiho ae Ia īa Kahalelehua menahuaolelo kaukau ku īke aloha e hiki ole ai īka waimaka ke paa iho, no ka raea, ua loaa ae li hoi ke ki o ka waimaka e hamni ai, oka olelo kaukau a ke aln opio 1 kc k l ukuahire, a kaua pah i Id e oit lo jc si. 1 (Aole i pau.)