Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 47, 21 November 1912 — E Kinaiia Anei ka Olelo Hawaii? [ARTICLE]

E Kinaiia Anei ka Olelo Hawaii?

He nū'i ka ooa noonoo o ka lehulehu keia mou la e nee uei uo na wa olelo hke ole mn na pjpa alanui, e pih aua 1 ka hoqgau ia o ka lawelawe ia ana o ka maheleolela ma kā ahaolelo a noho mai ana po ka unuhi ana i ka olelo a na Lunamakaainaaa Hawa» makaukau ole ī ka olek) BeFitania, oiai, he heluna uUku wale no lakou 1 hoo«ūaopopoia ma kahi o ka «kolu a ehma paha, elike me Hon H. M Kamho, J K Paele me D K Kaupiko ame k&hi e aku 1 manao wale la, oiai. aia he hehmn nui o na hoohlo a ka Ahaolelo o uku nei no ka mah&leolelo ī na kau ī hala aku, a he hana hoemi lilo kakapae ana ī ka unulnoleLo a maheleolelo hoi Kfl puhi hele ja nei na olelo makani ma o a maauei e'hooko mai ana na moho lanakila a ka ao ao RepupaJika i keia manao kula'i 1 na moho Demo kalaka, ma ke ano aia ia lakou ka hapanui o k.i Ahaolelo, a ua lilo koia mau olelo i n>ea hoopili oiku aku i oa poe ike'* ole i ka olelo Bentanitf īloko o ka Ahaololo. Amano ka hooholoia oka hoopau īka maheleololo ehke me ko kc Senate ī keia wa, alaila, ha mpa maopoj)o loa ma keia hope aku.heliana p.iakiki (oa ka hiki ana e lawe hou īa uiai i inaiiek'olelo Aawan iloko o ka Almolelo, a o lilo ana hoi la ī moa hoopilikia. niu i na Hawan īke ole 1 ka olelo Beritama ma ke alualu ana aka ī kekahi kulann īloko o ka Ahaolelo ma ke ano Senatoa a Lunamakaainana paha No naakon īho, ke hilinai nei makou ehnnn miu ana DO na Kepupulika i ka hana kauhke olike nu' m i kohoia ai ho unuhi 01010 ī ua wa ī haia ae, a makou lioi e nei ī na mahalo kiekie ta Lunahoo malu Holstein o ka HaLe o na Lunaunakaainana, no kona kakoo mau ana e kohoia ī uiaheleolelo no ka pono o kona mau hoa Hawan īke aamu ole Ake nmau nei makou ī na hoa Kepupalika makee kauīke apau, u» hiki mai aneikawae kapaeia ai ka mea unuhiolelo a e lohe hou ole īa ai ka olelo Hn wau ma na paia o ko kakou mau Hale Ua hiki mai anei ke au e hiki ole ai ī na Hawau īke namu ole e lawelawe i ko kakou mau hana Ahaolel»- 1 Ke pa e mai nei ka leo o ke kupmai ame ka leo hanehane o ka hinihini kam kua-mauna—Ao^e E hoouaanaoia, ua ae ke Kana-wai Kumu i na makaamana Amenka apau 1 hiki ke heiuhelu a kakau i ka olelo Hawau ame ka olelo Beritania me ba maopopo. a i lawa na'makahiki ma ke Kana'nai, dD ka holo ana ma kekahi kulana no ka Ahaolelo ma ke ano Seuatoa a Lunamakaamana paba, me ke kaukai ola ana a ī poe ike olelo Bentania wale no Mamuli o keia, ua hiki a ua loaa ka mana ī ka Ahaolelo e l&we ai 1 maheleolelo nona ina no e ikeia ana aia he hookahi wale no hoa hanohano īke ole i ka namu i kohoia, a ma īa tyio auanei e hiki ai ke hoop»aia ka inooielo o na hana o ka Ahaolelo ma ka olelo Beritania elike me ke kauoha a ke Kanawai A e nkuia elike me ka hooholo ana a ka Ahaolelo i uku kupono nona elike me ke koikoi o kana hana Da kulike nohoi keia me ko kakou man ahahooko lokolo e lawelaweia nei me na maheleolele i keia mau la. He kakaikahi loa iwaena o na hoa hanohano ī kohoia a hlo i poe kan kanawai ī īkeia kolakou makiukau maoli ika olelo Beritania. oka tnea mau i na kau ahaolelo i hala, oia ka namn pakake ana o kekahi poe a pau, alaila olelo Hawaii maoli aku la Pela no o Senatoa Baraunu o Hilo, he kamailio olelo Hawaii no kana īloko o ka Aha Senate Aohe mau knmu kupono e manaoia alu ai e hana mai ana na hoa hanohano Repupalika ī koho ia 1 ka hana paonioni ī na Demokalaka ma ianinau, oiai aia la lakou ka hapanui oka Ahaoleio Aohe hopoliopo no ka holomua o ka lakou mau hana e ha pw ai f Aole oia wale, akai e manaoia aole o na poe Demokalaka wale no ka poe īke namu ole, a koe na poe Eapupahka Ua like wale no mai ka Lae o Kaena a ka ihona o Waialua, ka huikau o na ma kau aka lawai'a, A ua pinepine loa ka ikexa ana o ke kohoia mai o na īke ole ī ka namu v kela ame keia kau Ano keaha īho la..i manaoia ai e hoonele aku i Jkeia pono nui īa lakou? Ea, oka njea nui, e imi ia ke kauhke ame ka lokahi no ka hana ana i ka pono o ka lehulehu, a e kapaeia na han» waiwai ole v Ma ko makou manajp, ua ili aku ke koikoi o ka hoomauia ana-o*ka maheleolelo ilokp o ka Ahaolelo 1 ke Komile o na Buls, ma o ko lakou ae ana e lawe īa noai na Rula o na Kau i hala ī Rula no keia liau ae, a maloko o laila he maheleolelo kekahi Ina oia ke alahele, alaila, aohe poe waiakua e kue akn i ka mea maikai, mai na Repupalika a na Oemokalaka,