Kuokoa Home Rula, Volume X, Number 49, 5 December 1912 — NA HOOKAAU OLELO MAWAENA O KEKAHI MAU HOA ALOHA PILI I NA HANA KALAIAINA. [ARTICLE]

NA HOOKAAU OLELO MAWAENA O KEKAHI MAU HOA ALOHA PILI I NA HANA KALAIAINA.

[Mai Wa Nupepa Avaltitais'i mai]

Ano i»i Ua pn\t a n* hala aku 1« na la hakoko kulainuin, nolnihil Heaha iho la kou manao ma īa j ntf,a, ekuu hoalohu? llp nui na noonoo Uoko o'u noj kem mea 4 ua huh hoomanamuiui au na» ka pnuaho ole i n» knmu maopopo, a ua loan k<fei\hi, walu kona kokoolun "Heah* ua kumn nln ī nianpopo ia oe?" ! Peneit Ua hooinaonopo pono nu he uuu kumu maopopo i holoai'.! ai ka aoao Repubalika ( F oluolu ant*i ot» e hmke miti i Ua mau kunui blh, maliiH o kmki»lu no kiuiii nil' lu\u ntavi kumu, \t manao nai Kal o hoika itku ai\a no au ui oe." Ka Mo», 1 ka wn i hookomo m ka Elulo Kuhio 1 kuna hoopu o kue «iia i ke Kiaaiua Fri»\r nmia. 0 ku Per<*B ilena oii Wakinekona. Ua ae aku no oui i ka Pereaulena o Aeuenkn Huipuin e hoouua mai ij jb«kauolelo Rt-piihahka nn k.i ni— naninau pnno ana i.keia JCmaina Repubahtca, i ka w& e kokoke aku aua 1 k* mmniwa noho liou mai ai he Pereaidena hou ī koho m "Eal be kaiaiaina kapnhi maoli keia " Nolaila, intvowau ma kahi o ka £lel&, a onrau ka mea nana ks hoopii kue i ka Kinaina, hm AkU ls Oe, e ku ana au malumi o k'ou kalana hanohauo m» ke ano ba "Ēlale ī koho ia e ka lahui, a ho ike akea aku, "o ka'u kue keia," » b«vaba aua kau Ua-oa me ta? \ tna he makemike koaa no ka nou po tunm> aku healia la J\al. ehana. lleu W n#na A i ka wa o hoea iuai ai kona inoa inma okeSi>nate, ho lee apono ia »tu, alaila p ku «knanaaua kue īkaika nona » hiki \ ka 4it»pena O kew ke kuiuu mua nana i hoo aku i ka aoao, a no ka ioe», ua eha na niea apau mnmuli 0 ninamniui ia nna, nolmla, o Jte "kniuu ekahi ia"—Kc iko mai la oe> Ka ohiK, I ka manawa ī noho ai ka Aha Elele T<ritore Itppubnli> ka, B« kapae ia ae niawaho o ko Kihuahana ka huaolelo "Me ke AponO ana o na l'oo o kn Oihana Anpuni R,Bputmhka o keia Terilo ri/' * he mea ukoa wale no na mea 1 hookomo ia, a koe no kela ae la NoUlia, Ua eha h«u no ka no 10, a ua eiia pu nie nn mea apau 110 keia kuaiu hookahi mai no. Nolaiia. i ka hoea an.i mui i ka la Koho Ba-

lokn tun, ua hiwolawe lnl»ou mo na ' pnlu no ke oki aku, <\ oki mai, a e ( i'mnopnpo no i n o<"< ma nfl [luahelu' Baloka i hoiko m, ponei _ ' No elua in.iknhiki i hala, o ka' luuna B'i|ok t i loaa «ku īa Kuhio mn k»>r» aiokupnni u'nle no, hehu | 'inn o •'V)f>o }>nlokii, no L\ka |nahe —— '2880 noke* k#«, hoi, he l.W)b balnkti i»KuWio, i [Likiuia «S7S Ualok*. Eel pe-' hea ni.u koia t Eia no, na ke apono #nip ke w,\le ana aku no n Fi-p»r, *' <1 kem fh« !a ka kuniu E'na" )\ l »' m,ui]>npo iniu la u\ oe Mol.uln, o l k \ UK(s ole \valp noilokol oln>> mnk<ibiki i U« niu ur! |Munu Kolio Hepuhihka i lilo aku ,i oMiu Ut*mokvlal a ī fe«ia iuakahi-1 ki, a no kt' kninu ua elui lnkou a' pll u I ka w,i i miho mai .n kn Aha Klole Kalnnii Ilemilnlika, ua koniol aku na 1i« elnw»> hana ana apaul īloko o kn onna o ke ' kotinitn hoo- 1 kpli'," un haohao an, a nin«u aku ij ki)'» l\<nilnlio hoahn ka manao o' keia kon>it( 0 llr- k<>tni(6 ann ke(a j hooiimah i< '11 ikn o ka ho<> kple" ana ī k.i mao/ Fola ko'u maiiao, a no ka mea i ko'o wt i lohe ai ī na walaau a pnu makai o Knknoko, ue mnau akū au. Ēal Heaha ka manao o keia mauhana? l'a aiaila ko'u rasu hoaioha. O Ue Keena Poo o ke ''Komiia Hoo kelp," e hoonte īa mai »na la \ kai noi, a o ka ahaelelo kalana, ma lai Ui l>u ana no paha Ika la nae 0 kn wehe ana o ka Alia 151 ele Kala n.i no ko Jakou .ikonleoa »na,a īa'u f> kn in t n a kahi I.imhi nuku o ka f)ulo U> . <m, a īko ana ī n* helehelen.i pihoihoi o ua moho elele, ī iimkauknu e hooko nku ika hana o ko iakoli aoao, ni main\wa 1 pii, ae ii ka wol.\ o ko'u umaueaa nie ka manno hanheo, arae kuu naakeniake pu e haawi aku i kekahi hai olelo elike me Flenry Patrick ī hoīkeaeai "Iloniai no'o ka aoao kalaiainn " a i ole "e haawi mai i ka mako,' aka, ua kaohi hou iho la au ia mnnao o'n, a kaknii aku o i, ka ho|irnn Aika wa i hoea tnai ona pualihuu» ua&i Kakaako «ifti, ua pau :ve U keia mau manao pihoihoi Aia ka.ha oaau elele ma ka aoao akavi o l.ikou, he mau eleie ma ka heaia o lakou, he mau eleio ma ke nlo, n a ekiaki pololei ann lakoi; no mua, no ka umoki, aine ka hoohamau loa ana aku ī ke kani ku'ilua ana o ka leo o na pukunmhi nunui

A mnhopo o ka pau #na o kekana amo ka wno ia aea o na moho, ua nvu ioa na elele i eha, a ua hoopuka ao lakou be eaau manao luhulehu, a o koia iho la ko Eumu Kko lu—A e nuna ma» 00. Nolaiia, o kuu hoaloha, o ko Ku mu JSha. He kumu ano nui a ko\ keu loa ia, a «o ka.naea, mr maloko o ke kahaahaaa o ka Aoao pupalikia, ua hana īho lakon ho "Pauku MaaoiinoA,"' o ia hoi, o lon» i» kakou ho k\ilana mokuiunft fSt»tohootJ]. a poioloi Inkou mahula. aka, o ka'n hoi l loho ai mai na uwea moe honna tuai, 0 ke Kumukannwai o ko kakou Mokuaina i m(vnao is v o hoohnlike i» aua ia me ko Waioimna, oia hoi. 0 na Senotoa apau i koho in a puka mnanoi o kakou, he mea pono e lona īa lakou ho uiau hooinio ku pono, ho kama hanau oia no"WmI ka hoomaha a.na a na hann. ka laiain», ua wae mai la ka aoao Repuhalika he puiili o nn luna hooīkaika, r ua koho pu mai la he poo | "kukmi," a no la, e īke mai oo e knu hioaloha, o ke liulana o kna poo ' kukini" ī hoooaaopopo in, he |poe aholoa lakou. », ma po apau e iko mau va ana lakou ma ke koena poo o ka <vo&o, me ka lakow papa hoike loloa no na nuhou i loaa aku ia Inkou ma ka iakou huakai holo kaapuni, ame na papa hoike lana kila mai Kavmuki mai, ame na •n&hi ivpau mnwaho aku o k& apa na o HonoluUi, ame ka B\aamaka 0 Hawau, me kS™"hoikc maopopo mai ,v m»i noonoo nui aku kakou no na poe 1 koe,'* e lnnaki'ā ana no kakou mai ke poo a ka hi.'a" No iaila, e hoopa» iho oe—o ko Kumu Kliraa ia E kuu hoaioha uhaiahoio, ke nonoi nui nei au īa oe, ehooiuaopopo pono oe ma na kumu a p«u a'u o hoikeike nev la oe, oiai, he mau ku mn ano nm,loa e kaĒk aku ai i ka aoao Oemokalaka ka hului pau ana t n& kulaeo apau. I ka wa o ke Aupuni o Amenka Huipuia i hana ī kekahi Olelo Hooholo fio ka helu apa i ka huina Lahui o Hawaii nei, ua hoouna toai la ke aupuni ī kekahi kanaka maanei no ks hana ana va havja, he ūiea oi&io no ua hoea io mai no ia kanak'a, a 1 ka pau an» o ua Laua ala, wa kemake īho la oia e loaa ona haua nana maanw, & no kef kumu, he aina olaolu ame ka nam pu Nolaila, ua hoik« a"ku la oia ī kona hoaloha o ke Ca]abu Aniva»ite ao keia naanao ona, a ua apono mai la oia, ame ka ninau pu ana. Heaha kau oihana i makemake ai, ua pane aku 1& oia. He manaolana kona, he nwa pono loa ka hoomahuahuā hou aoa ae i ka huina lahui, a e hookomo hou ia mai ī lahuj ho* iloko o ka aioa, a *& apono ia īa man»o, a pa koho koko ia aku oia he "Konoiaiua o na Lima hana,''nofaifa, «a hoouna ia afeu| oia no Kuaia, a, aia oia maiaila i j kei» la, a ke Joaa mae mai nei na j hoike mai a ia mai ma ke tel»gara j pa, e la oia ke nana pgno mai nei 11 A n q, e ka hoaloha. He-! aha la kaha ano pou e nanj» ne, i he p'o& aoei no nnui 0 ka hale kahi umiumi? he pou teleg»rapa; anei? he pou ahi la? (J 8 nui ea, poe e ninau tn«i nei, aka, aoha huin&loaa, a e hoomanao oe—o keia ke Kumu Eono. Kumu Ehiku.—He kuniu pohihihi loa aku keia, alike ao toe ka pohvhihv a ka. huah&lu Hiku—e ole lo ana, auhea ka bar a la puaa? B hooman*o, ina tnife«make kekahi mea i hanii aupuni kana, he mea pouo e lilo mua pia i l&la "no ke Calabu Aniva«ita, & i o le e toa& iau he lioalolia mai Waiomina mai. kahi o na kanaka k&ulana i ka hoohei kipuka īli o ke ao, me ka loaa pu mai he noau palapala [hoolauna i ke ifomiko Hookele. E hooaianao iho 00 0 ka Holu Ewa!q ia. j A uo la, 8 kuu hoa uh&wholo. I kawaona hoonee kalaiaina, ua lohe nui an 1 u a nmau tnai na poe ihhune a koJana h aa . haa mat, aole loa nae he haina 1 JOag aku, «-<, ia keknhi o ka'u mea i hoomaopopo aku.—O pehea la i īākiokio mauoīeai. ka Kiaaiiia'a

tne na hoolalau am\ ī ka wa « uina\J i& nku ai oia no keknhi moa?" O "pohoa la na Ania Ifomo Hoo kuoonoo, i iko īa ni he mn« ainn inomona loa in, e ulu nui lon ai ko ko? O, pehea la ke aupuni i uku «ku tu he huma uku hana o $5000 Q0 o ka makahiki, mo na hoohio pu i kokahipoo kannka, no kn nana walo ana no ī na pou o ku lahun nei? O, i>t>hoa la » oiu' niau noi o Ur Wayson he uku huna o o ka maluna mai ka Papa Ola Teri tore mai, ftmo $150 00 no ka mahina, maikaPapa Ola Kalana mai O, pohen. la ka maholo o Kaknako e hana a e lioala mai nei ī nn hana hoopilikia, atne na hana hoopoino apau? "O, pehea htu keia mau lunanni (manitgerl o na mahiko e makema ke nui nei e bolo moho Setuitoa? "O, pehea hoi o Milverton e 1110 man nei j Hope Loio Kahma? ''O, pehea hoi kpkahi poe e hoo pii īno loa nei i ke kmnukuai o na i'o bipi, waiu.na hoohmahma uku hale ame na tiiea no npnu e ikeia nei?" 0 keia iho U keknln o im niuim a'u e iohe nei, aka, anifi lon. ho hama i lona nmi, nohula. u& 01010 ne ka l&hulohn, lui mt>a pono t> lioololua ke kulana, a o keia na kumu eiwa "E lioomnnao oe e kuu hon hoo manawanui, ua loaa a niaopopo ao la īa kaua na kumu eiwa, » nn. ha la iho la, aehoomanao īhooehe! hookaln i knp, pt\ pae ak\j ! kaua ma keln kapa o na kaua ia kumu e noonoo pu mai, penei 1 iea hoe» ana mai i ki ia koho haioka nui, ua nui ka hauoli o nn. poe koho no ke koho ana aku, no laila, ua hele aku la koho & hookomo aku ia i k<) lakou mau haioka īloko o ka i>asu. ehke uae ka mea maa mau, a" huh hot aku kakahi poe, a o kekabi ua no ho īho e kali ana oka hiki aku ī ka wa eheluß<?aike pu i ka ho peua e hoea ae ana, a o kekahi hoi kakah aku la o kn hooa pu mai o na lr>nt> hoike mtn ka Kina maku.i oiai, aiaila, īa wa lakou e hookomo aku ai i ko lakou mau haloka, a no ke kumn, ma na hiohiona a ma ka uana aku he pulumi pau !oa t ana keia ī ka lanakila nui ma ka aoa<J Domokalaka, n ke makema ke ntei lakou e kau aku liuna o ke ( kaa%e na mea kam a mele pu&lu Hk« aku, penei 1 Ke hana hke n<u na mea apau, Ke hana hke nei na mea apa» A o keia īho la ka panina o na kueau, oia hoi.kumu umi Nolaila hoaha iho la kou manao ma keia kumu he i}tin " Ke manao oiaio maoh nei au, wahi a kona hoa, o na kumu apau he oiaio maoli a me ka pololei n : aole loa a'u niea a hoohalahala ai a o ka'u hoi la ī hooholo īho ]a e hookohu aku ia qe i Ktaama,