Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 1, 12 November 1834 — Page 7

Page PDF (843.84 KB)

1835.) KUMU HAWAII. 7

 

hoomaloka, no ka mea, ua nalo ka aina a pau, aole mea i ikeia maluna iho o ka wai, o ka halelana wale no. He ake lakou e pii maluna o ua halelana la aole loa e hiki. Kahea aku la lakou ia ia, aole ona lohe. A pau loa lakou i make, oia no ka hope o ko lakou hoomaloka ana i ka olelo a ke Akua. Pela i make ai kela poe hewa he nui loa.
                Aka aole i pau ka hoomaloka malaila. Ua ala hou mai, a i nei manawa e noho nei kakou, ua hohola ia maluna o ka honua a pau - he kamaaina ka homaloka no na aina a pau loa.
                Ua hai mau ia no ka olelo a ke Akua; aka o na kanaka ua hoomaloka, aole manao he oiaio. Ke hoakaka mua mai nei ke Akua i koa manao e luku i ke ahi a me ka luai pele i ka poe mihi ole a pau. Aka he lohe wale no ko kekahi poe - aole manao he oiaio, a make io no lakou alaila akahi no manao o lakou he oiaio ka olelo i haiia mai e ke Akua.

HE KAMAKAILIO.

                Elua kanaka ma ke kau wahi, o Kekahiko ka inoa o kekahi, a o Wahou ka inoa o kekahi; holo kahiki o Wahou a hoi mai, halawai pu laua, i aku la o Wahou, Aloha oe ea!
                Kekahiko, O oe no ka ia, aloha! Inahea kou hoi ana mai?
                Wahou. Ano mai la no, ma ka moku mai i ku iho nei; aloha.
                K. Aole pela e hana'i ka poe kahiko; he pa laau wale no ko lakou, a he pohaku kekahi. Nui na mea hou i keia wa, aole hoi au e paulele malaila; eia no wau mamuli o na kanaka kahiko a me na makua.
                W. Mai hoopili wale oe ia lakou, ma ka pono e koho ai oe. O ka pa lepo he paa loa ia, aole e hina wawe i na makahiki he nui loa, aole e komo ka puaa, a me ka ilio, a me na holoholona hou, ka bipi, a me ka lio, ke uhauia a kiekie. O ka pa laau he popo wale ia, a he hina wale; aole e malu iki na mea kanu maloko. O ka pa pohaku, he pono oia ma kahi pohaku, aka, i ole e maikai ka hana ana, he hiolo wale ia.
                K. Oia, paha; o ko'u mano he luhi loa ka pa lepo, he nui ka hana, he eha ke kua.
                W. Aole. E hana liilii i keia la a i kela la, e imi e i ka pahu a loaa, a i ka mauu hoi, (o ka makuekue ka pono loa) alaila kaawili, ina paha he koena la, o ka paahao paha, a hoi mai he pono ke kaawili i kekahi mau lepo a waiho; pela e pii ae ma ke kuahiwi no ka laau pa, he luhi ia, a lilo ka la okoa malaila. He paa ka lepo: ina ua ku pono ka hana ana; he pono no hoi i mea e hookaawale ai ka mala kanu, aole e komo mai ko hai holoholona a ai i kau mea kanu, he kumu ia o ka hakaka a me ka hihia.
                K. Oiaio no la. Ina hoi kaua, e hana pu kaua i ka pa a puni, alaila e hoike mai oe ia'u i na mea pono ke kanu maloko.
                W. Ae; a i paa ka pa e imi oe i ka laau, a na'u no e hana i ke pani e paa ai ka puka komo, o makehewa ke kaua hana, no ka waiho hamamaia o ka puka. Aole e pono ke alapii e komo ai, aole ke pani helelei e like me ko kekahi. E hana pono kaua me ka naauao. K. Ae; malaila kaua.

O KA HOIKE ANA O KE KULA I KOKUAIA E KA POE HAOLE MA OAHU.

                Ua hoikeia na haumana o ua kula la i ka la 5 keia malama, malaila ke alii, a me ke konesula Amerika, a me kekahi mau kapena moku, a me kekahi mau wahine a me na kane o Honolulu, a me kekahi mau misionari.
                He 35 haumana malaila, a ua hoikeia ma ka heluhelu, a ma ka hookui hua, a me ka helu; ua akaka ka ike o kekahi ma ia mau mea. Olioli ka poe i nana aku i ka lakou palapala lima, malama pono na kamalii i ka lakou pepa, aohe lepo, a ua io aku ka maikai o ko lakou kakau ana i keia hoike. Ekolu paha himeni ana o na keiki, a malaila kekahi e hooluolu ai ka poe nana aku.
                A pau ka hoike, olelo aku la o Ranai [Mr. Reynolds] a me Mr. Diela, hooikaika iho la ia lakou e malama i keia mea nui i hoawiia na lakou, e lokomaikai aku i na kumu o lakou no ka laua ao ana mai ia lakou, aole e hele ma ka aoao o ka poe hewa, aka, ina i hoowalewaleia mai lakou e ka poe hewa, mai ae iki aku lakou - e hele ae hoi i ka Haku, me ka i ana 'ku ia ia. O ko'u Makua, oe no ke alakai o ko'u wa opiopio.
                A pau keia, pule aku la o Mr. Diela. O na kaikamahine, ua aoia i ka humuhumu kekahi, a ku dala iho la ia ko lakou mau apana lole i hookuiia, a lilo i na kapena elua no na kala he umikumamalima.

                Ua holo ka Moku Kaahumanu, [Waverly, Catheart,] e lawaia ana, e imi aila kohola. No Kinau a me Kekuanaoa ka moku, ua hoolimalima e Mr. Wiliama Lada, a me Mr. Henere Pearce. E imi ana ia Kapena Dauseta, ua nalo ia, ua pepehiia paha e na kanaka ike ole i ke Akua.
                Ua ili ka moku o kohola ma Waikiki, o Helevetia [Helvitius] ka inoa, no Naladana, o Beruseta [Captain Brewster] ke lii moku. Ua nahaha i ka po 9 o Nov. 1400 pahu aila. E alohaia lakou.

MAKE.

                Mei 23. Meri Rogesa, [Mrs. MARY. RODGERS] ka wahine a ke kumu paipalapala, hookahi makahiki mahope iho o kona mare ana. Ua hele mai ia i keia aina e kokua mamuli o ka olelo a ke Akua, ua ao i na haumana, ma Honolulu, ma Waimea, ma Kaawaloa, a me Lahaina. Ua hele aku kona uhane i na mea nana i haawi mai. Ua hoolea aku no ia i ke Akua me kona hanu make. I mai la ia: - "Ke maule nei ko'u kino a me ko'u naau, a me ko'u kuleana mau loa. E pule aku oukou i ke Akua. E hoolea aku hoi i kona inoa hoano."
                Iulai 6. Kahuhipa [Mr. STEPHEN SHEPARD]
ka paipalapala, 34 kona mau makahiki. Ua make ia me ka hilinai, a me ka hauoli ia Iesu, a hiki i ka hopena. Ua maopopo ka ikaika o kona manaoio iloko o ka nawaliwali a lanakila ia. Malaila i maopopo ai i ko Hawaii nei, kekahi pono o ka Iesu olelo maikai. Manao kana wahinekanemake e hoi ma Amerika me ka laua mau keiki ekolu.
                Iulai 14. Ioane Wahinehumemalo [JOHN TUHANE] he kahuna kalai i aoia ma Amerika, a i bapatisoia malaila. Ua manao ia o ka make ana o Iesu nona, oia kona mea e pomaikai ai.
                Ua hiolo ka hale lepo hou o Kapiu, i ka ua nui, a pa ma ka hale pili kahiko o Kaomi, a hina ia maluna o na kanaka, e hiamoe ana, ua kane, na wahine, me na haole, ua eha kekahi poe, ua make koke kahi kanaka, o Kaawa, he mea paahao. Ua unuhiia kahi wahine, hanu hookahi no ia, a make. O Kalaniwahine kona inoa. Eia ka pono, e noho mau kakou me ka makaukau.
                Anedovera, (Mas.) Eben. Pota, [Rev. EBENEZER PORTER D. D.] ke kahuna pule, a he kumu nana i ao i na haumana e lilo ana i kahuna pule, a i misionari. Me he makua aloha la ia no kekahi poe misionari ma Hawaii nei, ua make ia, Aperila 8, 1834, o kona mau makahiki he 62. He nawaliwali mamua, a loohia i ka fiva ehaeha, [Rheumatie fever] oia kona mea i make ai, He nui kona hooikaika ana me ka poe e lilo koke ko ke ao nei i ka Mesia. "E hoomanao i ke kanaka hoopono, o ka hope o ua kanaka la, he ponomaikai ia."