Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 2, 26 November 1834 — Page 16
16 KUMU HAWAII. (Nov.
KAHI MELE.
"Ua mae kakou a pau me he lau la." Isaia 64.6.
Ua pae pinepine no
Ka leo no ko keia ao,
"He lepo oe; nolaila mai;
Malaila no e hoi ai.''
Ke mae nei kakou pu a pau,
E like maoli me ka lau;
Na pua hoi i helelei,
Pela kakou e haule nei.
A wela iki mai ka la,
Mae koke ko kakou mau lau;
Nou mai ka ino—aia ka!
Ko kakou nani nei, ua pau!
Auwe ko kakou make e!
Auhea la hoi e malu ai?
Aole anei he ola hou?
He ola loa no kakou?
O kau olelo, e Iesu,
He oiaio, oia mau;
Ka poe hahai mamuli ou,
He ola loa ko lakou.
KAUAI. Palapala mai kekahi Misionari ma Waimea; penei, Ua ninau mai oe ma kau palapala ehia Samuela a'u e makemake ai i hoopaaia me ia i hoiliia mai. Ke i aku nei au, O ka puu a pau i puunaueia'i na makou; a, i hiki ke haawi hou mai, e hoonui mai a pau kou mea e hiki ai: a e hoouna koke mai hoi. O kuu mau 180 i loaa, ua koe mai 12 wale no. Aole hoi iloko o kuu hale ia mau pepa i 12 mau hora a pau e i ka haawiia'ku.
Ua lawa na palapala kahiko na ka poe haumana a makou; aka ua makemake nui ia na pepa hou: aohe kela mamua ka makemake, ua kela ano paha.
O ko'u manao, ea, e hoomahana oe i ka mea pai palapala e pai ana i na mea hou. Mai poina ia oe ka makou palapala, aka e hoouna koke mai o lilo lakou i mea kahiko.
Palapala kekahi misionari peneia:—
Waiawa, Oahu, Nov. 20, 1834.
Pomaikai au i keia hebedoma, no ka mea ua loaa ia'u ke Kumu Hawaii. O ko'u manao, he mea pono keia pepa e hoomalamalama'i i ka poe naaupo. Nolaila, haawi wale aku au i kekahi mau pepa i ka poe haumana a'u ma Ewa nei, me ka olelo ana aku, peneia; "He pono ia oukou ke heluhelu i keia pepa, a e noonoo i ke ano o kela mea keia mea i paiia malaila. A hiki mai oukou i ke kula hou, alaila e hoakaka mai i ko oukou manao i ke ano o ua pepa nei. O ka poe i makemake e kuai ia pepa no kekahi makahiki, e haawi mai i ko oukou inoa ia manawa."
Ma ka po akolu, halawai hou iho la ka poe haumana. He 21 o lakou ka i haawi mai i ko lakou inoa no ko lakou makemake e loaa ke Kumu Hawaii. A owau kekahi. Nolaila ua pono ia oe ke hoouna mai i na pepa he 25. Mahope paha e hoomahuahuaia keia poe. Aia i kela hebedoma aku, he kanakolu paha, he kanaha paha, ka poe makemake e kuai i keia pepa. Ua paa kuu hale noho, a me ka hale kuke, a me ka hale ohua.
Ua maha iki ka'u wahine i neia manawa.
Nui ka poe kanaka ma Ewa nei, ua lilo lakou i ka hewa. Kakaikahi wale no i malama i ka pono. Aku, o ka poe i hele i ka pule i ka la Sabati, ua hoomahuahua lakou ia mau hebedoma aku nei.
MOLOKAI. Palapala mai ka misionari ma Kaluaaha. Aole i hoi hope ka hana ma keia wahi; ua piha ka hale pule i na la Sabati; ua akoakoa nui mai na mea pule kakahiaka; a ua nui no hoi ka poe i noonoo i na mea o ka uhane me ka weliweli; pela ka nana 'ku. O ka pule a na hoahanau a pau ka mea i makemake nui ia, i ikaika ko makou kino, i nui mai hoi ke aloha o ke Akua, i pono ai ka hana nui a makou e hana'i; a i holo lea hoi ka hana a ke Akua i waiho mai ma ko makou mau lima.
NO KA MANA O KE AKUA.
Eia kona mana, i ka hana ana i ka lani a me ka honua, i ka hana ana i ka mea o ka lani o ka la a me ka mahina, o ka hoku a me ke ao; i ka hana ana i na mea a pau o ka honua, i na laau a pau, i ka wai, i ka ai, i ke kapa, i ka holoholona, i ke kanaka, i ke kai a me ka ia. No kona mana, ua malamaia mai kakou a hiki ia nei. Nolaila, e huli ai kakou ma kona mana. Malaila kakou e pakele ai i ka inaina o ke Akua e kau mai nei.—Lama Hawaii.
IAPANA. Ua hookahuli loa ia kahi moku, iluna ka iwikaele, ma ka hikina o Iapana. Ua pau paha kona mau kanaka i ka make. Ua manaoia hoi, o Governor Clinton, ka inoa o ka moku, no Saga Harbora. Mai make na moku e elua, i ka ino, ua pau loa na kia i ka lilo.
NAVIGATA. Ma na aina Navigata, ua lawe pio ia na kanaka o na waapa elua o ka moku Wiliama Pena, [William Penn] a holo mai ka moku i Oahu nei.
RUTUMA. Ua pae mai ma Oahu nei, o Kukuinui ma, mai Rutuma mai, na mea i holo pu me Manuia.— Ekolu, ua pae mai; aia ka ha ma ka moana. Eono koe ma Rutuma. Aole lakou i ike aole i lohe ia Boki.
He pai hewa. Ma ka aoao aono o ka pepa mua, ua hewa kekahi pai ana. Eia ka olelo. Ehiku no kanaha makahiki ka hana ana a paa. Eia ka pololei; "Ekolu no kanaha makahiki ka hana ana a paa.''
Honolulu, Nov. 1834.
O ko maua makemake no keia, e hooulu hou i na hale kula i haule ilalo.
Na IOKEBEDA KINAU.
MATAIO KEKUANAOA.
Ua paiia ke KUMU HAWAII ma na mea paipalapala a na misionari, Honolulu; elua hebedoma hookahi pepa, o Wenede ka la e pai iho ai.
Eia ke kuai ana, hookahi makahiki hookahi kala, a na mea i lawe i ka pepa a pau.
Oahu: Misionari Press.—R. TINKER, Editor.
E. H. ROGERS, Printer.