Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 3, 10 December 1834 — Page 17

Page PDF (863.47 KB)

KE KUMU HAWAII.
HE PEPA HOIKEIKE I NA MEA E PONO AI KO HAWAII NEI.
"O ka pono ka mea e pomaikai ai ka lahuikanaka; aka, o ka hewa ka mea e hoinoia'i na aina."
Buke 1. HONOLULU, OAHU, DEK. 10, 1834. Pepa 3.

 

KE KAIKAMAHINE A KA MEA HANAI BIPI.
"O ka hoomanao ana i ka poe pono he mea pomaikai no ia."
MOKUNA 2.

                A hala kekahi hebedoma, mahope ae o ke kanu ana o ke kaikamahine make a ka mea hanai bipi, holo aku la au, e ike ia lakou ma ko lakou wahi.
                I kuu hele ana aku i ke kauhale, kahi i noho ai ua elemakule maikai la, ike aku la au ia ia ma ke kula, e alakai ana i kana mau bipi ma ka pa, a me ka lanai i pili koke aku ma kona hale iho. Ua kokoke aku la au ia ia, aohe ona ike mai ia'u, no ka mea, ua powehiwehi ka ike. Puiwa iho la ia, i ko'u leo i kahea aku ai ia ia, aloha mai ia'u, me ka hauoli no o kona maka, e olelo ana.
                "E ke kumu, pomaikai ko manao, ua hauoli loa au i ko hiki mai ia nei. Ua kali aku nei makou ia oe i na la a pau o keia hebedoma."
                Ua weheia mai la ka puka o ka hale, a puka mai la ke kaikamahine, a me kona makuwahine nawaliwali. I ka ike ana mai ia'u, ua kupu mai la paha ka manao i ka lua kupapau, kahi a makou i halawai ai mamua. Helelei iho la ka waimaka o ke aloha, a me ke aka iki no, i ka hauoli o ko'u halawai ana me lakou. Iho au ilalo a alakaiia aku mawaena o ka mala maikai, ua maluhia i na laau nui elua, e ulu ana malaila, a hiki i ka hale. Ua akaka ka maikai o ka hale mawaho, a me koloko, he ekaeka ole. Aole ikea mai ka hilahila, no ko lakou ilihune ana, a no ka pono ole o ka hale, e like me ka kekahi poe hana ana. He maikai, he lepo ole na mea a pau iloko. Ku mai la na noho oluolu elua ma na aoao o ke kapuahi kahi i hoomaha ai na makua kahiko i ko laua mau kino luhi, i ka pau ana o ka laua hana i ke ahiahi.
                Maluna o ka wahi kau e waiho ana no na Baibala elua, a me kekahi mau palapala e ae.
                Elua no puka aniani o ko lakou wahi keena iki, mawaho o kekahi, ua ikea na ulu laau, a me na mauna, a me na kihapai maikai, a o kekahi ua uhiia e ka lau waina, ka i ulu ai malaila, a alakaiia maluna ona, mawaena mai o na laau puka, i oluolu mai ka la maloko o ka hale. Manao iho la au, eia no ka wahi pono, no ka malama ana i ka olelo a ka Haku, no ka malu a me ka hauoli. O ka makemake o kuu naau i aoia mai au i ka hoopomaikai ana mai o ke Akua i keia halawai ana.
                I mai la ke kaikamahine, "E ke kumu, aole o makou pono, e komo mai ai oe iloko o ko makou hale. Ua manao makou, ua lokomaikai loa oe i kou hele loihi ana mai e ike ia makou."
                I aku la au, "Ua oi loa aku ka loihi a kuu Haku i hele mai nei, e ike ia kakou, na mea lawe hala. Nana no i haalele i ka poli o kona Makua, ua waiho no i kona nani, a hele mai i keia ao, e kipa mai, me ke ahonui, a me ke aloha, a o kakou ka poe e oleloia e hahai ana mahope ona, aole anei e pono ia kakou e hali kekahi i na mea kaumaha a kekahi, a e holoholo hana maikai ana?"
                E komo mai ana ka elemakule, a aloha pu ia'u me ka wahine a me ke kaikamahine, i ka halawai ana i ko lakou hale. Ua olelo iho la makou i ka lakou mea i hoonalo iho nei, a iloko o laila ua ikea ka manao oiaio oluolu o ke kaikamahine i kana olelo mai ia'u, a me kana olelo ana ae i na makua. Ua mahalo au i ka manao kupono, a me ka manao akahai i hoike pu ia mai iloko o kana olelo i kona aloha ia Kristo, a me kona lilo ana i ke Akua; no ke aloha nui ia mai, e haawiia mai nona.
                I kona noho pu ana iloko o na hale o ka poe naauao, ua loaa no ia ia ka noho pono mai, a olelo pono aku; aka na ka manao aloha i ka Haku i paa nui mai ia ia iloko o ka naau haahaa, haaheo ole o ka noho ana, a me ka olelo ana.
                O kona manao i keia halawai ana o makou e ao aku au ia ia, a me kona mau makua i ka pono o ka Haku. Aole no i ikea ka pihoihoi e hoomaopopo mai ia'u i ka manao, a hooakaka mai i kana iho. Ua hui pu ia iloko ona ka ikaika a me ka oiaio o ke Kristiano, me ke akahai o ka wahine, a me ka oluolu o ke kaikamahine. I ka noho pu ana me ia, ua akaka loa, he hoomaikaiia a hoonaniia ka pono a ka Haku iloko o kona manao, a iloko hoi o kana olelo ana.
                O ka malama ana o keia wahine i ka pono, ua ano okoa no ia, ua pili loa ma na mea o ka uhane. O kona ike ana aku i ka ke Akua hana iloko o ka hoola ana i kanaka hewa, ua akaka, a ua like me ka ke Akua olelo i hoike mai la. Ua olelo nui mai no ia i kona hauoli ana, a me kona ue ana ka i loaa mai ia ia i kona noho ana iloko o ka Haku: aka, ua maopopo ia ia, he mea okoa ka oiaio o ka malama ana i ke Akua, aole iloko o ka lele wale o ka naau i kela mea i keia mea. I kona manao o ka ike ana o ka naau i ke Akua ina no iloko o ka noho ana ma o Kristo la i ka manaoio, me ka imi ana aku i hookahi ke aloha ana me ia iloko o Kristo. Ua ike no ia o ko ke Akua aloha i kanaka hewa, a me ke alanui i hoikeia mai no kanaka hewa, he mau mea luli ole laua. Me ka manaoio iloko o ka hilinai ana ma ke aloha o ke Akua, a me ka hele aloha aku iloko o ke alanui o ka Haku, ua imi oia a loaa no ka malu o ke Akua, ka mea i oi aku i ko ke kanaka manao a pau, no ka mea, pela kana i