Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 3, 10 December 1834 — Page 21
1834.) KUMU HAWAII. 21
make ole, a koho lakou ma na kii a me na akua lapuwale, hana iho la na kanaka i kii akua, e like me ke kino o ke kanaka, he mea make, a me na holoholona, a me na mea e ae. He like ia me ke kuai lilo aku i ke Akua nani, i lilo mai na kii lapuwale i akua no lakou. Pela ko Hawaii nei i ka wa mamua.
24 No ia mea, kuu iho la ke akua ia lakou ma ko lakou kuko hewa e paumaele lakou, a e hana ino i ko lakou kino iho. No ka ikaika o ko lakou kuko e hele mamuli o na mea lapuwale, aole ke Akua i hoopaa loa ia lakou ma ka pono, kuu iho la no ia ia lakou i hele hewa me ka paumaele io o ko lakou naau. He pono ke Akua. O lakou ka hewa.
25 Haalele lakou i ke Akua oiaio, i loaa ia lakou ke akua wahahee, ka mea hoopunipuni, a malama lakou i na mea i hanaia, i ke kii paha, i ka la paha, i ka moo paha, i keia mea i kela mea i hanaia, aole hoi ia Iehova, ka mea nana i hana na mea a pau; he mea pono ke hoomaikai mau ia o Iehova e na mea a pau. America. Oiaio no la.
26 No ia hana hewa ana o na kanaka, kuu iho la ke Akua ia lakou na kane a me na wahine, e lanakila ko lakou kuko ino, a haalele na wahine i ka aoao maoli, a hana hoi i ka mea lapuwale i ku e i ka aoao maoli no lakou, ua hoowahawaha hoi i ka mare.
27 Pela na kane, ua kuko kekahi i kekahi, ua haalele i ka mare pono, a ua paumaele lakou i ka aikane ua hoinoino lakou i ko lakou kino iho pela. Oia kekahi mea i huhu mai ai ke Akua i ko Sodoma, a me na kanaka e, a i luku mai ai ia lakou, Ma ia hana ino ana, nawaliwali kekahi, mai kekahi, a make kekahi.
28 No ko lakou makemake ole e hoomaopopo i ke Akua, a e kaohi ia ia ma ko lakou manao, nolaila i waiho mai ai ke Akua ia lakou e lilo mamuli o ka naau ino e hoohewaia, e hana lakou i na mea pono ole, na mea e hilahila ai. No ka maopopo loa o ko lakou makemake e hele ma ka hewa, ua waihoia lakou pela a hiki i ka wa e hoopaiia'i, alaila maopopo ko ke Akua pono i ka hoopai iho ia lakou.
HE MAU NINAU.
22 Owai ka poe hoakamai?
Pehea la lakou i hoakamai ai?
Lilo lakou i aha?
23 Mea aha lakou i ka nani o ke Akua?
Loaa ia lakou ke aha i akua uo lakou?
Pela anei ko Hawaii nei mamua?
24 Kuu iho la ke Akua i kanaka i aha?
No ke aha la ia i kuu iho ai?
Owai ka pono? Owai ka hewa?
25 Haalele na kanaka i ke Akua io no ka mea aha?
Malama ole lakou i ka mea hea?
Owai ka mea nana i hana?
E ahaia oia e pono ai? Heaha ke ano o ka hua Amene?
26 No ke aha la i kuu iho ai ke Akua i kanaka i na kuko ino?
27 Pehea la ko lakou poe wahine?
Pehea na kane, ma na aina naaupo?
Pehea ka mare i ko lakou manao?
Heaha ka uku o ko lakou lalau ana?
28 Makemake ole lakou, i ke aha?
No ke aha la i kuu iho ai ke Akua ia lakou i ka naau hewa?
Hana lakou i ke aha?
Heaha ka hope o ia hana ana?
Maopopo anei ko ke Akua pono ke make lakou?
NO NA KANAKA O POLINESIA.
Ua kapaia na aina o ka moana Pakifika, o Polinesia. Na aina kinikini ke ano o ia inoa. No ka nui loa oia poe aina aole i heluia lakou. Na aina o Hawaii nei kekahi ma ka hikina akau, a mai keia pae aina aku a Nuuhiwa, a Tahiti, a hiki i Nu Zealani ma ke komohana hema. O ka nui hoi o lakou, aia ma ke komohana aku nei, a me ke komohana hema; ua ike pono ia ka inoa o kekahi, a ua ike ole ia hoi kekahi.
Ina paha e nana oukou i ka palapala aina o keia moana, e ikeia oia ua kikokiko ka pepa ma na wahi o ia mau aina. Ua pau ia poe aina i ka nohoia e kanaka i koho like me ko Hawaii nei. Ua kakau hoi lakou i ka ili, a ua ai kapu ka nui e like me ko Hawaii mamua. A o ka olelo a lakou a pau, ua like kekahi hua, a ua like ole hoi kekahi hua. He poe aina ai kanaka ka nui o lakou. Kaua pinepine no lakou, a o ka poe pio, ua pepehiia lakou. a ua pau pu me na mea make o ka poe enemi i ke kaluaia i mea ai na lakou.
Aka, ma na wahi i aoia'i lakou e na misionari, ua pau ka lakou ai kanaka ana. Ke koe nei hoi ka nui o ia poe aina, aole i hiki aku ka olelo a ke Akua ilaila. Ma ia mau wahi ua hanaia i neia manawa na hewa a pau a oukou i hana'i i ka wa mamua.
Ina holo ka moku, a ku ma kekahi o ia mau aina, aole e manao nui na kanaka kamaaina ma ke kuai. Ko lakou makemake no e kaua mai a lilo ka moku no lakou. Ina pae ka haole mauka, malimali no lakou ia ia me ka olelo hoopunipuni a me ka hoowalewale, a mahope pepehi iho a make. Aole hoi lakou ike he mea hewa ia; he mea pono no ia i ko lakou manao. Aloha ino lakou, i ka ike ole i ka pono no na kanaka! a i ko lakou malu ole i ke kanawai o ke Akua!
I ka makahiki iho nei 1830, holo aku la Kapena Morela maluna o ka moku Anetareta ma kekahi pae aina o ka Pakifika komohana hema e imi ana i na loli o ke kai i mea kuai ma Manila. Ua puni ia pae aina i ke akoakoa mawaho, a maloko ke kai lana malie. kahi i luu ai i ka loli. He poe kanaka eleele e noho ana malaila. Lokomaikai aku la ua alii moku la ia lakou, a kuai me ke alii o ia poe aina i wahi e ku ai ka hale kalua loli. A kakahiaka ae, mahope o ia kuai ana, hele aku la na kanaka he 25 mauka e kua i na laau ma ia wahi, a e kukulu i ka hale. Ua hana mua ia ke kapuahi kui hao, a hoomaka iho la ka amala e kui i ka hao, a hele mai na kamaaina e makaikai. A pau na mea paahana a ka amala i ka aihueia.
Hele aku la ke alii moku i ke