Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 4, 24 December 1834 — KE KAIKAMAHINE A KA MEA HANAI BIPI [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KE KAIKAMAHINE A KA MEA HANAI BIPI.

"O ka hoomanao ana i ka poe pono he mea pomaikai no ia." MOKUNA 3. I kana kakau ana i keia palapala, aohe ona manao e hoikea imua o kanaka; aka, ke manao nei au, he mea pono keia no ka poe aloha i na mea hune malama i ka pono, i akuka ia lakou ka malama ana, a me ka manao hemolele a kekahi mea noho hune. "E KE KUMU, — No kou ae lokomaikai ana mai ia'u, na'u no e hooili hou aku ia oe i kekahi o na palapala a'u i kakau pono ole. Ke manao nei au, ua loaa ia oe ka naau haahaa, akahai o kō kakou Haku nolaila aole paha oe huhu ia'u i ka wahine hune, ike ole, naaupo wale, no ka mea i ka'u palapala ana, he manao aloha ko'u, a ua oiaio. Ina no ka makemake o ko'u naau, e hoolilo oia ia'u i mea hoonani aku i kona inoa, no ko-

na lokomaikai ia'u, ka mea nawaliwali. E alakai ka Haku ia'u me kana olelo, a me kana pono. I maluhia au i kona noho pu ana me au, i noho hoi au malalo ae o ka mamalu o kona aloha, a loaa hoi ia'u na mea hauoli o kona Uhane maikai i mea ono, a oluolu hoi no ko'u uhane. "I ka manawa e ike ai au he mea ole wau, ao ke Akua no ka mea a pau, oia hoi ko loko o na mea a pau, alaila hiki pono ia'u e lele aku ma ona la, e olelo ana; 'E ka Haku e ao mai ia'u. E ka Haku e! e kokua oe ia'u. E lilo mai oe i kumu na'u, i kahuua pule na'u, i alii no'u,. i ike au i ke ao ana mai o ka Iokomaikai, a me ka wehewehe ana oke aloha, E! hiki ia kakou ke noho pu me ia, ina paha e makemake kakou e hookokoke aku ma ona la. E! o ka manao lokahi pu ana me ke Akua, ina paha e makemake kakou. Oia no ke Akua mau o lehova. He inoa nani! Ke hina nei na anela me ka makau haalulu imua. ona, a me ke aloha io, hiilani aku, a hoomana aku; iaia, I mai la kekahi kanaka peneia, ''Ka anela nui, no kona makau, Ka maka ona, ua uhi mai no, Malalo iho la, o kona eheu, Ia ia la ka mele, e hoolea'ku." He mea pono ole wau. aka, ua akaka loa keia mea ia'u. I ka manawa a'u i ike ai i ka nui, a me ka maikai o ke Akua, a pili koke aku la au ma ona la iloko o ka uhane o kona aloha, alaila haahaa loa iho la au, a pau aku la ka ke kino ilaila. "Eia no ko'u leo i na la a pau, 'E ka Haku, ua uuku ko'u aloha ia oe: ua loihi mai nei au mai ou aku: aole a'u e like iki me oe iloko o ka haahaa o ka naau? Aka eia no ko'u makemake, i maikai nui aku ko'u malama ana ia ia. Ua ike maopopo wau, o ka hoopomaikai nui ana mai o ke Akua ia'u, ina no iloko o kana mau oihana nui, maloko o ka hale pule. Ilaila nona kahawai e kahe mai ai ka waiwai o kona lokomaikai, a me ke aloha io i ko'u uhane Ua loaa pinepine ia'u keia mau mea, o ka manawa hoomaha, a hooikaika mai ke alo o ka Haku mai, ilaila ike au i ka manaolaaa o ko'u lilo ana iloko o ka olelo o kona aloha, a hoolea aku no i hewa loa.

"I ka loaa ana mai ia'u ka oluolu o kona maka, ua ikaika ioa ko'u make make, e hoonohonohoia mai au, a paa loa ma na aoao ona, a hoomaikai aku ia ia ma kona mau alanui e ike ana i ka oluolu o kona aloha. Iloko o na mea eha a pau ka i loaa mai ia'u ke pule aku

nei au e ike au ia Kristo a a me ka mana o kona alahouana, iloko o ko'u naau. Ina i mau au pela, Ina ua paa mai ko'u oluolu a hala ka makahiki. Ilaila ua pau ko'u makemake iho, ua lilo pono ia iloko o ko ke Akua makemake, a ua ike au i ka ae pono aku i na hana a pau a kona hoola ana, a ma kona lokomaikai, e olelo ana; 'Ua maikai no ka makemake o ka Haku, aohe no e lalau kona akamai.' Ilaila ua hoomau mai nei au, ma ka mea ku pono i ke ahonui. "Aka oka hewa no, a me ka hoomalau, oia no na mea nana e hookaawale pinepine i keia oluolu, a hina iho la au imua o ke Akua iloko o ka waimaka o ka eha. Ua manao pinepine au i ka hauoli ana, ina paha i paa mau mai kona aloha maloko o'u i hoolohe koke aku au ia ia, me ka makemake io, a me ka oluolu, a hoomake no i ko ke kanaka makemake iho, i ka huhu, ame ka hookano. Ma ka manaolana oiaio wae no e hiki mai ai keia no ka lokomaikai, i ka holoi ana i ke koko maikai ka mea e huikala ai ia kakou. a pau ka paumaele a pau loa, a hana ia kakou i mea hou iloko o Kristo. Ea! ina paha i ike ai kakou i ka mana o ke ola, a me ka oluolu o ke kahawai o ke Ola, e kahe mai aua mai loko inai o ke kumuwai o ke aloha mau loa.

"Auhea oe! ua nawaliwali loa kuu paulele ana, i lokomaikai mai oe ia'u, a hai mai ia'u i na mea e pono ai no ka hooikaika ana. Ua manao nui au i ke akaka o ka olelo ana mai o ka haku: 'E paulele mai ia'u a e ola oe. O ka manaoio ka pono, a ua hiki na mea a pau loa i ka mea nana ka i loaa.' E! o ko'u makemake no e hoonee aku kakou i na mauna a pau, na mea hooliakalia, a pale aku no i ka malamalama o kona lokomaikai i noho koke aku hoi kakou i ke Akua iloko o kona Uhana maikai, i launa maikai aku hoi kakou me he makamaka aloha la. E! o ke aloha o ke Akua ia kakou, na mea ino me he enue la! a, eia no hoi kakou na mea ohumu, a uluhua aku ia ia. Ua pono kana olelo. 'Heaha ka'u hana i koe, ka i hana ole ia? Iloko o ke aha ko'u pono ole? a loko maikai ole aku ia oukou, ka'u mau keiki pono ole, hoi hope wale?' "E, ke pule nei au i ole au e hooeha hou aku ia ia e like me ka'u hana ana mamua. Ua makemake au e ao mai oe ia'u, a e pule mai hoi ia'u i keia mea. He mea maha ke ike kakou i kekahi, nana i aloha i ke Akua, a mea na mea e like me ia i kona ano. 'O ka ike ana aku, a me ke kamailio pu ana me ka poe manaio ma ka honua nei, ka poe e kau ana ko lakou

manao ma na mea maluna, aole ma ka honua nei, he mea oluolu ia: aka he mea nuku keia i ko kela wa aku i ke komo ana aku o kakou iloko o ke aupuni maikai. Kahi e ike mau ai i ke Akua aloha, ma ka maka oluolu o kana keiki; 'Oia ka like loa o kona Makua a me ka olinolino o kona nani? Ina paha i ioaa kakou ia ia,'alaiia e ikea kakou e na anela he nui wale e noho ana ilaila a puni kona noho alii. "Auhea oe! I keia mauawa, a hiki aku ilaila, e hapai ana au i ke kea, a kaun ikaika aku no au mahope ona, nana hoi i hoomanawanui i ke kea. me ka manao ole i ka hilahiia uo ka olioli i hoomaopopoia mamua ona, a nohoiho hoi ma ka lima akau o ka noho aiii o ke Akua. Ke aloha aku nei au ia oe, no ko ae lokomaikai mai ia'u e palapala aku ia oe. Ua ike au i ka ikaika ana mai o kuu mai. A i ka manawa kaawale o ka eha, oluolu wau i ka palapala aku i ko'u manao ia oe. "Ke manao nei au ia oe e hele aku ana oe ma ke alanui me ka hauoli, ua hiki no ia oe e hoomaikai aku ai la, nana i haawi mai i na makana maikai a pau, i na mea pili ma ke kino, a me na mea o kana malama ana mai, no na mea pomaikai nou iho, a me kau ao ana aku i ka pono. Ke manao nei au e halawai pinepine ana oe ma na mea pono ole ma ke kino; aka, i hoomaikaiia mai e ke Akua, e lilo ai lakou i mau mea lako nau. No ke aloha ua hooiliia mai lakou e ka lokomaikai, i mea e haahaa ai ka naau o kakou. Ke manao nei au e pau ana na mea kaumaha ou, au i olelo mai ia'u mamua aku nei. "Oia mau ana no ke ola ana o ko'u mau makua aloha, ke manao nei au e ulu ana laua iloko o ka lokomaikai, a me ka ike, a me ke aloha o Iesu Kristo. O ko'u makemake nui e ola au no lau. Iloko o ka manao o makou ua loihi ka manawa aole a kakou i halawai. Aneane hilahila au e noi aku ia oe e hele mai i ko makou hale uuku, e ika ia makou ka poe like pu ole me oe i ko keia ao noho ana. Ina paha e hiki ole ia oe ke hele mai, e hauoli makou ke palapala iki mai oe ia makou. He mea pono paha ia'u e hoakaka ia oe no ka hemahema o ka'u palapala ana, ua pono ole ko'u kakau ana, no ka waiho wala ana ia'u i ka wa kamalii, aole i ao ia. Ua hooikaika au ma ka heluhelu ana, aole i kakau, a i keia wa, aole e hiki ke ao aku no ka nawaliwali. "Ua lohe au i kekahi poe e huli ana ma ka pono ma kau wahi e hai nei i ka olelo a ka Haku. Ua hauoli au ilaila, a ina he oiaio, ua ike no au , o oe no kekahi mea hauoli. Ua makemake loa au e haiia'ku ka olelo oiaio a Kristo

ma na hale pule a pau ma ka honua nei, a i ka hiki ana mai hoi o ka manawa e ike ai na mea a pau loa i ka Haku, a aloha aku, a makau aku hoi ia ia, a me ka hoolilo ana hoi o ka Uhana o ke Akua ia kakou a pau loa, i hookahi naau, a i hookahi hoi manao iloko o Kristo ko kakou Haku. Ua ike au i kau mea e hauoli nui ai, aia no ia iloko o ka hooikaika ana'ku i hoonaniia ke Akua ma ke ola ana o kanaka. He Haku maikai kau e malama nei. Nana no oe e uku aku. Ke pule nei au i ke Akua e haawi aku ia oe i ka ikaika, e like me kou mau la. E! mai huhu oe ia'u no ka'u palapala hopohopo ole aku ia oe. Ke aloha aku nei ko'u mau makua ia oe. "Na ko hoahanau iloko o Kristo, "Na Elizabeta W-------E." Maloko o keia palapala e ikea'i ke ano o kona naau, i heluheluia aku ia me ka pono o ka malama ana, a e hoolilo i mea laa no ka manao aloha.