Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 5, 7 January 1835 — NO KA LIONA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NO KA LIONA.

Ua like kekahi ano o ka Liona, me ko ka popoki; a ma na helehelena a ma ka hana ana, oia ka mea hanohano o na holoholona a pau i puni koko.

Ua like kona nui me ka Tiga alii. Ekolu kapuai a me ka hapa kona kiekie, a eha kapuai a me ka hapa kekahi. Eono kapuai ka loa, a eiwa no hoi kekahi. He ulaula olenalena kona oho.

He ula loa ma ke kua, a he hapa ma na aoao a malalo iho o ka ai. Ua loihi ke kino o ka Liona a ua palahalaha ka umauma a ua ikaika loa. Ua nui kona mau wawae, a me ka maka: ua uuku na pepeiao a me na maka, a ua pokole ka ai.

O kona umauma a me ka ai, a me ke poo, ua paapu i ka lauoho loihi e lewa wale ana ilalo; oia hoi ka mea i like ole ai me kekahi mau lio a me ka popoki.

I ka wa i noho malie ai ka Liona me ka huhu ole, alaila ua maikai loa kona helehelena ke nana aku, a ua kuoo. Aka, ina huhu ia, alaila aole mea e like ai ka ikaika a me ka weliweli loa. Hahau ikaika loa oia i kona mau aoao i ka huelo, a ku pono iluna kona oho e like me ka hulu puaa, a hamama ae la na lehelehe, ikeia kona mau niho: alohi

no hoi kona mau maka, me he ahi la e lele ana iwaho. O na helehelena o kona kino, he mau helehelena ku i ka ikaika loa, a me ka mama. Ma ka nui o kona poo, ka pokole o kana ai, ka popoe o kona kino, a ma ka nui o kona mau wawae, ma ia mau mea ua maopopo kona ikaika nui. Ua lohi no hoi kona kino, a ua ikaika loa ka olona o kona mau wawae, nolaila, hiki ia ia ke hele ma kahi loihi loa. Ua loaa ka Liona ma Asia, a ma Aferika. Ma na wahi wela loa, malaila ka Liona nui; a malaila, e like me ka wela o ka la, pela no ka huhu, a me ka makau ole o ka Liona. He mea weliweli loa ke nana aku, a ke loheia kona leo nui e uwo ana. Aole ai ka Liona i ka ai maoli a me ka mauu, o na holoholona i paa ia ia, oia kana e ai ai. No kona mama i ka lele a me ka holo, a no kona ikaika nui, he kakaikahi ka holoholona e pakele ia ia. I loaa pono kana mea e makemake ai, he mea mau ia ia, ke huna ia ia iho ina kahi kokoke i ka wai puna, a ma kahi e hele mai ai na holohona e inu i ka wai: a ike aku la ia i kekahi mea, o kona lele ia a paa koke no ia ia ua mea la, no ka mea, e hiki no ia ia ke hele i kahi loihi, a ua loihi kona maiuu a ua oioi loa ; a loihi kona mau kui. Pela e paa ai ia ia ka Bufalo nui, ka Dia makau, a me ka Anetelope maikai. Ua kapaia ka Liona, ke alii o na holoholohna, aka, aole e make na holoholona a pau ia ia. O ka nuku o ka Elepani, o ka pepeiaohao o ka Laehaokela, o na nuku o ka Hipopotamu a me na maiuu o ka Tiga alii, he mau mea makau no ia i ka Liona. Aka, oia ka mea ikaika o na holoholona e ae a pau loa, a i kona wa e pololi ai, make lakou ia ia. He lio huhu loa no ka Liona, aka i kekahi manawa e hiki no ia ia ka oluolu a me ka lokomaikai. Ina aole pololi, e waiho wale aku no ia i na holoholona uuku a na-

waliwali; no ka mea ua hilahila ia i ka pepehi wale i ka mea uuku a nawaliwali. Ua ikeia ka Liona e noho oluolu ana me ka lio maoli, a hanai aku no ia ia i kana ai iho, i kona wa i pololi ai. Ina aoia ka Liona i kona wa opiopio, e lokomaikai aku no ia i kona kahu, a malama aku no ia ia. E hiki no i ke kahu ke hookomo i kona lima iloko o ka waha o ka Liona a weluwelu no i kona maiuu, a hahau aku no ia ia i ka laau, aole no hoi e huhu mai ka Liona. Aka, aole loa i pono i ka malihini ke hele aku a kokoke i ka Liona nui. Ua hoeha nui ia kekahi kahu, ni ka manao nui ana i ko ka Liona lokomaikai. A ua pepehi hala ole aku no kekahi liona i kona kahu, malama maikai aku ia ia i na ma kahiki he nui loa. Ua like no kekahi mau ano o ka Liona a me ka Tiga. Aole nae i like ka huhu a me ka lokoino. He kino hanohnao ko ka Liona, a o kona oho ma ka ai, oia kekahi mea e nani ai. He maka palahalaha kona, a he maka weliweli loa aole nae e hae, e like me ka Tiga. No ka pololi wale no ko ka Liona pepehi ana. Aka, o ka Tiga, e pepehi wale aku. I ka wa pololi pepehi a ai a i ka wa e maona ai, pepehi aku no, no kona olioli i ka pepehi ana. I lokomaikaiia ka Liona, alaila lokomaikai no ia, a i kekahi manawa, malama no i kona kahu, aka o ka Tiga, e huhu aku no ia i na mea apau, i ka malihini, a me ke kahu nana i hanai mai. HE MAU NINAU Ua like ke ano o ka Liona me ke aha? Ehia kapuai kona kiekie? Ehia kapuai kona loa? Pehea kono oho? Pehea ke ano o kona kino? Pehea hoi kona wawae? Pehea na pepeiao a me na maka? Pehea ka lauoho ma ka ai? I kona wa malie, pehea ia? Pehea hoi ke huhu mai ia? Mahea kahi i noho ai ka Liona? Pehea kona leo ke uwo ia? Heaha kana mea ai?

Pehea la ia e hopu ai i na holoholona? E hiki anei ke hoolakaia mai ka Liona? Ua like anei ka Liona me ka Tiga? Mahea ka like ole? Lama Hawaii.