Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 6, 21 January 1835 — Page 43

Page PDF (930.45 KB)

1835.) KUMU HAWAII. 43

 

NO NA ILIO.

Eia kekahi mea pono ole ma Hawaii nei,
                O ka manao nui i na ilio me ka malama nui ia lakou.
                Ua ike pinepine au i na wahine i halihali ana i na ilio ma ko lakou poli, aka o na keiki a lakou, ua waiho wale ia lakou ma ka hale, ua hele wale paha, aohe mea nana e malama.
                Ua nui ke aloha o ka makua i na ilio, uuku ke aloha i na keiki. Ua malama pono na makua i na ilio me ka hanai nui ia lakou, aka ua haawi wale aku paha lakou i ka lakou mau keiki ponoi, me ka manao ole ia lakou. I ko'u ike ana'ku ia mea, ua kaumaha ko'u naau, me ka i aku, "Auwe ka naaupo o Hawaii nei.'' I iho la hoi au ma ka naau. "Heaha ka pono o na ilio i malama nui ia mai lakou? O ka puaa a me ke kao he mau mea maikai no ia, i mea ai na ua kanaka; aka o ka ilio, he mea hoopailuaia kona io e na kanaka naauao a pau, aole loa lakou e ai. O ka lio a me ka bipi kauo he mau mea maikai no ia i mea holoholo, a i mea kauo i kela mea keia mea kaumaha. O ka bipiwahine hoi, he maikai kona io a me kona waiu i mea ai na na kanaka. Aka o ka ilio, auhea kona maikai? Ua maikai no kekahi ilio i mea kiai i na ukana o kona kahu; aka, kakaikahi keia mau ilio. Aole au i ike i ka maikai o na ilio o Hawaii nei. Aka ua maopopo loa ko lakou ino. Eia kekahi ino o lakau, he mea pelapela lakou. Ua pelapela ko lakou kino. Pipili na uku a me na mea pelapela ia lakou, a noho pu lakou me na kanaka iloko o ka hale, a pelapela ka hale a mahuahua na uku; a ai pu lakou me na kanaka a pelapela ka ai; a halihali na wahine ia lakou, a pelapela ka wahine.
                Eia hoi kekahi ino o na ilio; ua pau na mea maikai i ka aiia e lakou. Ua pau kekahi ai i ka haawi aku ia lakou, a ua pau kekahi i ka aihueia e lakou; a nui na holoholona maikai i make ia lakou. Kii wale aku lakou i na kao a me na moa a me na palahu, a pepehi a make.
                Eia kekahi ino o na ilio, o ka hae wale mai i ke kanaka. A hele ke kanaka ma ke alanui, a holo paha ma ka lio, hae mai ka ilio me ka huhu, a nahu mai paha, a makau paha ka lio, a haule ke kanaka a eha.
                He nui na mea ino o na ilio; nolaila ua mahalo au i ka manao o na'lii ma kekahi kulanakauhale nui ma Amerika. Ua maopopo ia lakou, he mea ino loa ka ilio; nolaila imi lakou i ka mea e pau ai na ilio ma kela kulanakauhale. A eia ka mea e pau ai. Olelo aku na'lii, "O na mea a pau i pepehi i ka ilio hookahi, e uku ia mai ia i ke dala hookahi.'' Nolaila pau na ilio i ka pepehiia.
                Ua mahalo hoi au i kekahi kapu ma Kauai. Malaila he mea kapu ke malama i na ilio, nolaila ua pau paha keia mea ino nui malaila. E pono i ka poe naauao, e manao i ka ino o na ilio, a maopopo ko lakou ino, alaila haalele loa.
Lama Hawaii.
 

MATAIO XVI. 26.

Heaha ka pono a ke kanaka ke loaa ia ia keia ao a pau, a lilo aku kona uhane? Heaha hoi ka ke kanaka mea e haawi aku ai, i uku no kona uhane.

E nana i ka aoao 27.

                3 Eia hoi ke kolu o na mea a maopopo ai ka nui o ka uhane. O ka uku a ke Akua i haawi mai ai i ola ia.
                Heaha ka uku? O Iesu Kristo ke keiki a ke Akua. Ua hana hewa na kanaka a pau. Nolaila ua kuai aku lakou i ko lakou mau kino a me ko lakou mau uhane no hoi i ka diabalo a me ka make mau. No ka mea, "O ka mea e hana ana i ka hewa no ka diabelo no ia.'' 1 Ioane iii. 8. "A o ka uku no ka hewa o ka make ia.'' Rom vi. 23. A no ia mea papapau pu na kanaka iloko o ka make. A nana ae la ke Akua ia lakou, menemene iho la kona naau a lokomaikai mai la hoi ia.
                Imi iho la ia i kumu kuai no lakou, i kuai hou ia mai ai lakou mailoko mai o ka hewa a me ka make. Nana ae la ia i ka honua, i ke kala, i ke kula a me ka waiwai a pau; aole makemake; uuku loa ke kumu. A nana mai la hoi i kanaka, aole makemake; uuku ke kumu. Ina make na kanaka he lehulehu, a huipuia ko lakou koko ma kahi hookahi; ke koko paha o kahi poe alii hanohano. Aole no e hiki ua koko la ke holoi aku i ka hewa a me ka hoopakele ae i ka uhane i ka make mau. Aole nui ke kumu.
                A nana aku la hoi ke Akua i ka poe anela, ka poe e noho la ma ka lani he poe hewa ole, he poe maikai, a hanohano hoi, he poe hemolele no ke Akua a ua hemolele loa. A o ko lakou ikaika aole io o ka nui. Uuku loa ko ke kanaka, me he nalo la. Aka, aole ke Akua i makemake ia lakou i kumu kuai i ka uhane; aole nui. Ina i pau lakou i ka haawi i uku; aole loa i hiki ke kuai mai i ka uhane hookahi mai lokomai o ka lima o ka diabalo a me ke ahi pau ole.
                Imi hou ae la ke Akua a loaa iho la ia ia o Iesu; a oluolu no ia. Ia mai la ia, "E hoopakeleia'e oia, no ka mea ua loaa ia'u ke kalahala." Ioba xxxiii. 24. O Iesu Kristo ke kumu hiki no ka uhane; oia wale no. Aole anei he mea nui ka uhane?
                E nana aku oukou ia Iesu; ka mea nana i hana na mea a pau ma ka lani, a ma ka honua nei, ka mea nona ka nani a me ka mana, a me ka hanohano a me ke aupuni a pau. Oia ke Alii o na 'lii a me ka Haku o na haku. Aia no ia ia ke ola a me ka make. "Oia no ka olinolino o ka ke Akua nani a me ka like loa o kona kino e hoomaau ana i na mea a pau ma kana olelo mana iho.'' Heb. i. 3.
                U'aha mai la ia? iho mai la ia mai ka lani mai, a lilo iho la i kanaka ilihune loa. "Aole ona wahi i waiho ai i kona poo.'' Ua hoowahawahaia mai la ia; ua hooleiia'ku la hoi e na kanaka. Ia ia i noho ai ma ke ao nei, he kanaka pono no ia, aole ona hewa iki---he lokomaikai nui wale kona—aole nae i makemake ka nui o na kanaka ia ia.
                Hoino wale mai la ka hoi lakou ia ia. Ukiuki mai la lakou i ke keiki pono a ke Akua mau. Hopu ae la lakou ia ia, hoohewa wale mai la ia ia, e make ma ke kea. Kau aku la lakou ia ia ma ka laau hoinoia; makiaia ae la kona mau lima a me kona mau wawae i ke kui hao; houia iho la kona aoao i ka ihe ino; kahe mai la kona koko ilalo i ka lepo.
                Eha loa iho la ia; a heaha kona i hooho aku ai? hamau! aole anei oukou e hoolohe i kona leo kaniuhu, e hea'ku ana penei:---"E ko'u Akua, e ko'u Akua! no ke aha la oe e haalele mai nei ia'u?'' A e nana aku oukou iluna. Pouli loa ae la ka lani; nalowale hoi ka la; haalulu iho la ka honua; make ae la hoi kela; aloha ino---uwe ia la la.
                Heaha la ia? aole anei he mea kupanaha? no ke aha ko Iesu make ana pela? I mai la Ioane, "Eia ke aloha o ke Akua i ko ke ao nei, ua haawi mai la oia i kana keiki hanau-kahi i make ole ai ka mea paulele ia ia, i loaa hoi ia ia ke ola mau loa.'' Ioane iii. 16. A no ka uhane no ke ola. Aole anei he mea nui ka Uhane? Auhea la ka mea like? L. L.
                Nui e aku ka waiwai i lilo no ka haaheo mamua o ka ka pololi, a me ka ka makewai, a me ko ke anu.