Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 6, 21 January 1835 — Untitled [ARTICLE]

Waiiakn, Umm. Im. 1, IM». E Tineka, Ke manao nei au e palapala aku ia oe i kekahi inau mea no Wailuku nei. Elua mea e paa ai ko'u manao e palapala aku. I. He kamaaina oe onmua o keia wahi. Ua noeaoo pu kaua i na mea e pono ai ka aina, a ua pule pu kaua i ke Aktta i hoopaa mai ia i ka hana a ko kaua mau iima i haaa'i. No ia mea, makemake oe e lohe i ka hua o ka kaua hana ana: Eia kekahi. i. Ke manao nei au e hai aku i kekahi mau mea e pono ai na kanaka ma kou wahi, ke lohe pono lakou me ka noonoo: Eia kekahi. I ka malama o lulai, ua paa kahnle kula o makou. He hale lepo ia. Ua paai kalau ki maluna. Ua hamo ia i ka puna. Ua paa na puka komo i na pani, a ua paa na puka- makani i na pankilepelepe. He umikumamalua a-' nana ka loa v aono anana ka laula. E-! lua keena o ua hale nei, no ka maua kula kekahi keena; no na kamalii, a no ka halawai ana o ka ekaleaia, a me ke kuia Sabati kekahi keena. Pomaikai makou i keia hale, aka, aohe nui ka poe haumana i neia manawa. Ualilo kekahi poe i poe molowa, a ua hele kekahi poe i ka aina e. E mahuahua iki ana ke kula i keia mau la. Kokoke paako makou hale pule. He hale lepo no ia. He umikumamaliina anana ka loa. Ehiku anana ka laula. Aole nui loa na kanaka i komo mai iloko o ka hale o ke Akua i neia niaii la. No ka hale ole paha, ka hooemiia mai, a no ka palaka a me ka niolowa kekahi. Ua maikai iki ko makou kula Sabati i keia manawa. 4 Ua haalele makou i "ka ai o ka la",no ka mea, aole paha pono ka makou poe haumana ma ka palapala a Paulo i k<3 Roma poe. Ua like me na kamalii, «'a o ka waiu ka mea e pono ai" lakou, "aohe ka ai paa." Mamuli paha e hiki ai ia lakouke huli malaila. I keia manawa, e huli ana makou i ka moo-olelo no le«u, a me kana hana mana, aia no ma Mataio, a me Luka. Ua ike pono oe i ka kaua kauoha i na kumu maoli o Wailuku nei, i ka la mua o kela makahiki i hala iho nei, e hai nia» ia kaua i ka poe a pau i hanauia, a me ka poe a pau i make a hala

kela makakiki. A«Mrfkkou. Aioe. hinei, Wa poM Mi i b pnpa Im.lm a ne km papa mmk* a»u i kak*u 4. ia no ua inaa papa k £ Mwhelu l«M*ri 1, !«S4, • iuuwaaa!nUlmmi ,i34 >"• hiki mm % km 1* 31 o Detefvwbtt I92ML ua make ke kaowwditmMMk«lii. 0 ka poe i make, aia no ka poe elemakule, a me na luwahine; na makua, |a me na kaaaka ui; na kamalii a me na keiki hou. A ua iohe oe, o Noa Auwae kekahi i make. Ua ike oe i kona naiuao, a me ke akamai, ā me ka ikaika i ka hana. Aole molowa ia i kona imi ann 1 na mea e pono ai ka aina. I ko'u | manao, ua make iho nei he kanaka nui ! iwaena o ko Hawaii poe. Hemakema. ke i» no īa no makou, a ua make ia pahailokoo ka Haku. Āole kakou ike pono. O ke Akua wale no ka i ike pono, aia no la īloku o kona mati lima. Ua make la, ua kanu, aole loa kakou e ike niaka hott aku ia ia! 1 ko'u noonoo ana i ka make pinepine ana o kanaka ma keia pae aina, kupu iho iloko o 11 ka niakemake e hooikaika » ke Alu nui nona keia aina, a me na ln a pau malalo iho ona, a me kanaka a pau loa mai Hawaii a Niihau. E na hoahele pu me a'u i kela ao P ru ole, e noonoo oukou i ko oukou hopena. He oiaio ka ke Akua olelo, "Ua like wale no me ka mauu na kanaka a pau, a o kona nani a pau, ua like me ka pua o ka mauu. ta maopopo ka make ana o nalu, a me kanaka a pau loa. I ka hiki ana mai o ka inake, aole inanao ia ka waiwai, a me ka hanohano o keia ao aohe mea e pakele ai kekahi. E wiki' ' k " «•kou hooniakauka»! ana no kela ao innhope. E M|o oukou .pooh°„. E Me LJ i i£i - a ' no . kan,ea ' "Aoheinoa e i m ī iai . m 1 n,a, ° iho o ka lani, iwaena o kanaka, i ola'i kakou " «O kJ mea manaoio aku ia ia e ola no ia; o i0 ° le hG make mau ,oa a k ® "l? na r A hana koke i ka hana nin a ke Akua i haawi mai ai, no ka mea, ua pokole ka wa i koe o k'o tekoJ « n L ma e,a a °' a nu| ka h€mahema oJca aina, a me kanaka. Nui ka pouli i koe maluna o ka aina. Nui ka n n T' \ me ka poe hewa * A ina make na kanaka ma na wahi a pau loa ina keia pae aina e like me ka make ama Wai,uku » pela no, h^mi.^ 110 ? a tti^ ku P aba ma kelwh» mau aina, ma aoie liuliu ka wa i koe,

n paw na kanaki o Hawaii nei, aole kekahi i koe. No ia met, i ko ke Akua hooloihi ana mai i ko kakou ola aaa, e no aku kakou i ka poe naaupo, • hooliio hoi i ka ke Akua oleW» a pau !«• "*» oielo o kein aina, a e hai »ku i ka Ieau olelo maikai. E hana i keia nau mea me ka pule tnau loa aku i ke Akua, i kokua mai ia o k« kokou hana ana, i hoopna inai oia i ka hana a kokakou mau lima i hana'». E iiwe aku i ka poe hoahanoo a pau loa in<t kou wahi. E like me ka mainua, pela n»u W»a ih> kou hoahanau aloha. J. S. Gclira. Waime», Hawaii, Dek. 31, 1834. He mauao ko'u e hoakaka iki aJtu ia oukou i na mea o ko inakou aina e noho nei. 0 na miaionan i nawaliwali ma Hawaii nei, ua pau i ke ofa; a ke lohe nei inakou, ua pohaFa lakou ma Mnui ia a ma Molokni. Ua nui ko ke Akua lokomaikai ia kakou. Ua hoomanao mai ia i ka nui o na kanaka naaupo a me ka ikaika o ka hewa i keia pa&inoku, a noiaila i hoola koke ai i kana poe kauwa i hooikaika hou aku iakou ma kona anpuni. 1 nui ke aho. • Ua hoi hou mai maua me ka wahine i Waimea nei; a ke hai hou aku nei au i ka olelo H me ka hooikaika mn ke kula. Ekolu o'u la kula i ka hebedoma hookahi; ao na kamalii, he kula ka.Jakou me ka wahine i na la a pau, o ka po eono wale no ka )a kulō ole. 0 mana wale no na kumn, i kela manawa, ma keia wahi. Ua hele Mr. Lniana ma. ma Hamakua, e ao aku ai i ko laila poe naaupo. Aia ke noho mehameha la paha laua, i keia mannwa, i ka hele nui o na kanaka e ko waa na ke alii. Ua kokoke inai ka makou ahaaina Hookahi wale no mea e komo i ka ekalenia. Aole nui loa na kanaka a'u i ike ai manei e hooinnopopo ana i ko lakou aloha ia Ieeu. He mau mea no nae i hooīohe i ka ke Akua olelo; a ua like l»u ko lokou noho malie a ine ka lakou hoowahawaha i ka hewa jne ka nn hoahanan. He oiaio paha ka pono iloko o kekahi poe o lakou. O ka nui o kanaka, i keia aina, he palaka, he kanalua la lakou. Ua maopopo ka lakou hele ma ke ala paiahalaha. Ke noi nei makou-i ka Uhane e iho nui mai; no ka mea, ua akaka, a i o1e ka Uhane, e papapau pu iakou 1 ka make. E pule oukou no makou. Ke hoomaloeloe ne» aa lii o anei a me na haku aina a ptu i ke kanawai; ikaika ktkou e ka papa aku a me ka ho-

oko l ke kanawai; hc«« nokekahi poe; aka Ua IUo koke m i fcft h«m. Aotenae e hiki ika kaaa ke hMb«li nwi i1» naau; aole hilrt i n«lii—«im »o ike Akua ia wahi. E imi mau aka kakou b ia. Oia ko'u wahi manao e hoakaka aku nei ia ookou, — - • Na'u na B<»lcika.