Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 9, 4 March 1835 — Page 67

1835.) KUMU HAWAII. 67

i ke Akua; kakaikahi wale no o lakou i hoomakaukauia e komo iloko o ka lani.
 

HAKINA 8. 
No na mea i hanaia i maikai ai kanaka.
No ka hoolaha ana i ka Olelo a ke Akua.

 1 He mea pono anei i na kanaka a pau ke heluhelu i ka ke Akua olelo?
 Ae; oia ka mea hoike mai ia Iesu Kristo, a oia wale no ka mea e ola'i no na kanaka. "Aole loa he ola maloko o ka mea e ae: no ka mea, aole inoa e ae i haawiia mai malalo iho o ka lani, iwaena o na kanaka, i ola'i kakou.'' Oih. 4: 12.
 2 Aole i hoike mai ke Korana i ka pomaikai ma keia hope aku e like me ka olelo a ke Akua?
 Oiaio no; aka, oia wale no ka maikai e lealea ai ke kino, aole i ka uhane e like me ka olelo a ke Akua. "A ma ka hemolele hoi, aohe kanaka i nele ia mea e ike aku i ka Haku." Heb. 12: 14.
 3 Ua loaa anei i na kanaka a pau ka olelo maikai?
 Aole; nui wale ka poe i nele, ma na aina naauao; aole i loaa ia lakou ka olelo a ke Akua. Ewalu haneri tausani ohua i nele ma Amerika huipuia. He hapa wale no na ohua ma Beritania i lawa; a ma Ferani e kolu haneri tausani ohua i nele; a ua nele hoi na aina naauao e. Kakaikahi wale ka poe holo ka i loaa; a lehulehu wale ka poe Pagane aole i ike, aole hoi i lohe i ka ke Akua olelo.
 4 Heaha ka hana a ka poe Kristiano e hoolaha aku ai i ka olelo maikai?
 Nui ka mea i hanaia e ka poe Kristiano e haawi i ka palapala hemolele i ka poe nele ma Amerika, ma Beritania, ma Ferani, ma Rusia, a ma na aina e no hoi.
 5 Pehea ma Amerika?
 Ua hui pu kekahi poe Kristiano ma Amerika huipuia ma ka makahiki 1816; a ma kela manawa mai ua hoolaha lakou 846,937 o na olelo a ke Akua. Ua haawi kekahi i ko Amerika hema, a i ko Hawaii nei kahi, a i ka poe holo kahi, a i ka poe nele ma Amerika huipuia ka nui.
 6 Pehea ma Beritania?
 Ua hui pu kekahi poe Kristiano ma Beritania ma ka makahiki 1804; ua hoolaha aku lakou 2,396,600 o na olelo kahiko, a he 3,344,722 hoi o na olelo hou; i ko Farani kekahi i ko Inia kahi, i ko Sepania kahi, i ko Aferika kahi, a i ko kela aina i ko keia aina.
 7 Pehea ma Ferani?
 Ua hui pu kekahi poe Kristiano ma Ferani i ka makahiki 1819 e hoolaha i ka olelo maikai ma ko lakou aina iho; 110,000 o ia olelo ka lakou e hoolaha aku ai mai keia makahiki mai; ma Ferani wale no.
 8 Aole anei i hoolaha kekahi poe i ka olelo a ke Akua ma Rusia?
 Aole akaka loa ka makahiki a lakou i huipuia'i e hana ia mea; aka, ua lawe lakou i ka olelo maikai i na olelo e he l7. Ua paa hoi i ke paiia i na olelo he 30, a hoolaha aku lakou ma na olelo 45. A o a palapala hemolele a pau a lakou i paiia he 876,l06.
 9 Pehea ka hoolaha ana ia manawa ma Rusia?
 A hala kahi mau makahiki, a nui ka makemake o kanaka i ka olelo, alaila, ku ee ka poe mahope o ka ka Pope pule, a me ka Helene pule, a hooikaika lakou i pau ai ka hoolaha ana i ka olelo a ke Akua; ae aku no ke alii o Alekanedero, no ka mea, aole i paa kona makemake e lilo kona kanaka i poe naauao.
 l0 Aole aina e ae a ka poe pono ihoolaha'i i ka olelo a ke Akua na ka poe i nele?
 Ae; ma Suedena i ka makahiki l824. ua hoolahaia ae la na olelo - 200,000.
 Ma Denemaka hoi l00,000.
 Ma Holeseteina 50,000.
 Ma Perusia 33,000.
 Ma Geremania 500,000.
 Ma Helevitia l28,000.
 A ua hoolaha liilii ia ma na aina e ae he nui wale.
 11 Aole anei i haawi aku ka poe pono i ka olelo maikai na na lahuikanaka i ike ole ia Iehova?
 Ae; na ka poe misionari i holo i kela aina i keia aina e ao aku i kanaka a pau me ka hai aku i ka olelo a ke Akua, a me ka lawe hoi a me ka pai aku i ike lakou. Aia kekahi poe ma Benegala, a ma Kina kekahi, ma Burema kekahi, a ma na moku o ka moana kekahi, a ma ka poe Inikini ma Amerika kekahi.
 12 Ua lawa anei ka poe holo?
 Aole; ke hooikaika nei no ka poe pono ia wa, ma Beritania a ma Amerika, a ma na aina e ae hoi i loaa na ka poe holo ka olelo a ke Akua; a ua lawa kekahi poe uuku, a hiki no ia lakou ke heluhelu i ka olelo maikai i ko lakou wa e lohe ai.
 l3 E hiki mai anei ka manawa e loaa ai i kanaka a pau loa ka olelo a ke Akua?
 Ae; e hiki mai auanei kela manawa, no ka mea, ua paa ka olelo a Iehova penei, "E pai au i ko'u mau kanawai ma ko lakou naau a e kakau iho ia mau mea ma ko lakou naau, a e lilo au i Akua no lakou, a e lilo mai lakou i kanaka no'u; aole lakou e ao aku kela kanaka i kona hoanoho, a keia kanaka i kona hoahanau, me ka olelo aku, E ike i ka Haku, no ka mea e pau auanei lakou i ka ike ia'u mai ka mea liilii a hala i ka mea nui o lakou.'' — Ieremia 31;33,34: Heb. 8: 10, 11.

 "E hahai ma ke kuikahi me na kanaka a pau, a ma ka hemolele hoi, aohe kanaka i nele ia mea e ike aku i ka Haku." — Heb. xii. 14.

Honolulu, Feb. 19, 1885.
 E na kumu maoli, Auhea oukou? Eia ko'u wahi manao. Ua pono ia oukou ke huli i ka olelo hooponopono malalo. Ua kakauia e Mr. Dibele no kona poe hoalawehana ma ke kula kamalii o Lahainaluna. He mea ia e ao aku ai i ka poe kumu kamalii. O ko oukou makemake paha e loaa ke akamai, a me ka naauao, i ao aku oukou i ka poe ike ole. Ina pela, e heluhelu pono i keia olelo. Aloha oukou,
Na TINEKA.
 

HE OLELO HOOPONOPONO NO NA KUMU.

 E o'u mau hoalawehana ma ke Kula Kamalii o Lahainaluna nei, he wahi manao no ko'u ia oukou no keia hana a kakou i hoomaka iho nei.
 I ka po akahi i hala aku nei, i ka manawa i akoakoa mai ai na haumana o ke Kulanui, ua kuka pu lakou a manao maopopo iho la e pono ke hoomakaia kekahi kula no na kamalii a lakou. A wae iho la lakou ia oukou i poe kumu, a hooili ae la i keia hana maluna o oukou.
 Ano hoi, e noonoo iho oukou i kuu wahi manao no ka hana ana iloko o ke kula a kakou.
 I ka po alua ua hele mai na kamalii ma ka hale kula, a ua hoao iho no kakou ia lakou a maopopo ia kakou ka poe ike uuku a me ka poe ike ole. A i ko kakou hoonoho papa ana ia lakou, mahele ae la kakou ia lakou e like me ko lakou ike. Penei,
 Papa 1. O ka poe i heluhelu me ke ku kai ana i na hua.
 Papa 2. O ka poe i loaa ia lakou ka hookuiana o na hua elua ekolu paha.