Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 9, 4 March 1835 — Page 71

Page PDF (905.79 KB)

l835.) KUMU HAWAII. 71

 

ka leo o ka makua, e pono i ka makua ke ao aku ia ia me ke aloha, aole me ka huhu Ina ao nui aku me ka hiki ole, o ka hoopai i kona hewa kekahi mea e pono ai. Aole pono ke waiho aku ia ia a laka mai ke keiki i kona makua, a hoolohe mai ia i kona leo. A ina hana pono ka makua i kinohi, a kaohi i ke keiki ma ka pono i ka wa uuku, alaila, i mahuahua ae ke keiki, e lilo paha ia i keiki maikai, i keiki hoolohe pono i ka ka makua.
                2 Eia kekahi mea e pono ai na keiki; O ke ao nui aku ia lakou i ka olelo a ke Akua.
                E pono i na makua ke hoike aku i ka lakou mau keiki i na mea pono i kauohaia mai, a me na mea hewa i papaia mai, ma ka olelo a ke Akua, i kaawale ka pono a me ka hewa; i ike lakou i na mea e pono ai, a me na mea e make ai; i makau lakou i ka hewa me ka pale aku. E pono e alakai ia lakou i ke kula i ko lakou wa uuku, i ike lakou i ka heluhelu i naauao lakou. E kamailio pu na makua me ka lakou mau keiki i na mea pono, aole i na mea hilahila, i na mea lapuwale. E hoike aku ia lakou i na mea e pomaikai ai, me ke ao aku ia lakou i ko lakou noho ana ma ka hale, a i ko lakou hele ana ma ke alanui, i ko lakou moe ana ilalo, a i ko lakou ala ana iluna. Pela no e pono ai na keiki, ke akamai na makua i keia hana, e naauao lakou, e akamai hoi i ka hana, e akamai i ka palapala, a i kela mea, keia mea e pono ai ke kino, a e ike hoi lakou i na mea e pono ai ka uhane. E hiki ia lakou ke hana i na hana e pono ai ka aina; a lilo lakou i makua, malama pono paha lakou i ka lakou mau keiki. Pela no e pono ai kela hanauna, keia hanauna.
                3. Eia hoi kekahi mea e pono ai na keiki; O ka pule nui o na makua i ke Akua e aloha mai i na keiki a lakou, a hoole mai i ko lakou uhane.
                He hewa no ka naau o na keiki, aole hiki i na makua wale no ke hoololi ae i mea pono, ke kokua ole mai ke Akua ia lakou. Nolaila e pono i na makua ke pule nui aku i ke Akua e kokua mai i pono ai na keiki.
                Eia ka hana ana a kekahi wahine haipule e pono ai kana mau keiki. Aia ma kekahi kulanakauhale ma Amerika kona wahi e noho ai. Ua pomaikai ua wahine la, no ka mea, ua lilo kana mau keiki a pau i poe makau i ke Akua me ka malama ia ia, a me ke kokua nui ma ka pono i ko lakou wa opiopio. A i ka hele ana o kekahi kahuna pule i ua kulanakauhale la, ua lohe ae la ia, oia ka makuwahine o kela mau keiki maikai, nui kona makemake e ike ia ia, a ninau aku ia ia i ka mea ana e hana'i e pono ai kana mau keiki.
                Nolaila, hele aku la ia ma kona hale, a ninau aku ia ia. I mai ua wahine la, "Aole paha he ano e ka'u hana ana i ka'u mau keiki. Me ka hana ana o na wahine haipule a pau, pela no paha ka'u hana ana i ka'u mau keiki.'' A hai mai la hoi ia, penei:
                "I ka wa uuku loa o ka'u mau keiki, aole lakou i kolo, i ka'u hooauau ana i ko lakou kino i ka wai, ua pule aku ko'u naau i ke Akua e hooauau mai ia lakou i ke koko o Iesu i pau ai ka hewa. I ko'u hookomo, ana i ko lakou kapa i ke kakahiaka, ua noi aku au i ko'u Makua ma ka lani, e hoouhi mai ia lakou i ka aahu o ko Iesu pono. I ko'u hanai ana ia lakou i ka ai, ua pule aku au i ke Akua e hanai mai i ko lakou uhane i ka berena o ka lani, a hooinu mai ia lakou i ka wai o ke ola.
                I ko'u hoomakaukau ana ia lakou e hele i ka luakini o ke Akua, ua nonoi aku au i ke Akua e hoolilo mai i ko lakou kino i luakini, i wahi maikai e noho ai ka Uhane Hamolele. A i ko lakou hele ana i ke kula, ua hahai ko'u naau ia lakou me ka pule aku, i hoolikeia ko lakou hele ana ma ke ao nei me ka hele ana o ka poe pono, i mahuahua ka maikai a hiki i ke ola. A i ko'u hoomoe ana ia lakou i ka po, eia ka pule iloko o ko'u naau, e apo mai ko lakou Makua ma ka lani ia lakou, a e hiipoi ia lakou iloko o kona mau lima maikai.'' Pela ka hana ana a keia wahine haipule. Hoolohe mai no ke Akua i kana pule, a hoomaikai mai i kana mau keiki. E pono i na makuwahine a pau ke hana e like me keia makuwahine maikai e pono ai ka lakou mau keiki, i loaa hoi ia lakou ke ola mau loa.
E.W.C.
 

                Honolulu, Feb. 17. Holo mai ka moku kalepa, he kia akolu, Sapphire kona inoa, o Cheever ke alii, mai Salema mai.
                Holo aku ua moku la ma Kina, Maraki 2.
 

MARE.

                Honolulu, Feb. 18. Ua mareia o B. o Robert Hatheway me Laia, no Maui.
                Ua mareia ma Ewa, Feb. 25, e ka Mika o Pelika Hakawe, (Felix Hathaway,) haoli no Honolulu, me Kahawahine, ma Waiawa.
 

MAKE.

                Honolulu - I ka la 21, o Feberuari nei, emo ole ka make ana o Lota Kauloawaiwi, ma Honolulu nei. Aole ana mai. Aole i ikea kona nawaliwali ana. E hana ana ia i kana hana. Hina koke iho la. O ka make no ia. Koe mai kana wahine, a me na keiki ewalu. Ua bapetisoia ia Iune 19, 1831. Ma kona make ana, ua hoomaopopo mai ke Akua he pono ke noho makaukau kakou, i pomaikai ka uhane ke hiki wawe mai ka make o ke kino.
                I ka la 25 o keia malama, make kekahi hoahanau ma Honolulu nei, o Richard Kalaaiaulu, he kanaka paipalapala. Ua komo ia i ka ekalesia maanei Dekemaba 4, 1825, i ka wa i komo ai o Kaahumanu, a me Namahana a me Kalaimoku ma. O ka mua ia o ke komo ana maanei. Noho ekalesia o Kalaaiaulu i na makahiki eiwa; eia ka umi. Aole makou i ike i kona hihia ana. Ua ike makou he paahana molowa ole ia, he hoalauna oluolu, he kane lokomaikai, he makuakane aloha, ke hoahanau malama i na oihana, e hele ana me ke ahonui, e manao ana ia Iesu Kristo i kona mea e ola'i. Oia kona ano i ko makou nana ana ia ia, a loaa ka mai, a pau ka hana. O ke kuni, o ke kumu, o ka wela ma ke ake mama, o kona mai ia. A i kona nawaliwali ana, noi mai ia i kana kumu e pule nona, me ka hoakaka  mai i kona manao hilinai ma ke Keiki a ke Akua.
                O ka ha ia o na mea i make o kela poe ewalu i komo mua maanei. I ko kakou manao aku ia kokooha, ua hele pomaikai lakou i ka Ekalesia nui maluna, ma kahi e malu mau ai ia Iesu. He pono no kakou e hoomakaukau koke e hahai aku i ka poe i hele'e i ka lani; e paulele maopopo ko kakou naau ma na mea maluna, aole na mea o ka honua.