Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 9, 4 March 1835 — Untitled [ARTICLE]

Hilo, lan. 7, 1835. Inehinei ka hoike raa keia wahi. 0 na kula i aoia ma ka hale kula hookahi wale no ka i hoike. Aia ma ka hale kula kahi i hoike ai. Hele mai la o Piopio ma, me na hoahanau, a me na haumana o ia mau kula ēkolu i aoia malaila, a me kekahi poe e hoi. Aole nui ka poe i hele mai. Mele aku makou i ka liuneni 5, a pule aku la. Hoike mua makou i ke kula kamalii. Noho aku la lakou maluna o na noho nia ke kala o ka hale. .o»ka papa i hoike muH he 21 lakou. Hele niallakou a ku Uilani mai la iwaena konu o ka hale. Heluhelu pakahi lakou a pau i na mea i kakauia ma kekahi pepa iiui. . Ma na Uua wale no ka heluhelu ana a kekahi mau mea. Ma na leo, hua elua; me he, ha, 10, lu, nu, mo, ka heluhelu ana a ka nui o lakou. Ama na hua olelo leo elua hoi, me hale, fe-

pi, k& heluhela ana akekahi inau mea. A paa ka lakou heluhek) aika, hoi aku ma ko lakou wahi, ma ke kaia, hele mai la Ikekahi papa eeno. Heiuhdu mai la lakou ma na huaolelo ieo ekolu, me 'kopala,' ā ma na huaolelo leo eha hoi kek{ahi, me 'iHinahele.'- Ma na leo, a me na huaoleio wale -no, me ko-ha-la, kohala; pu-na-he-le, punahele; ka lakou hleluhelu ana. Aole lakou i kapa aku i na hua me neia, k-o-ko-h-arha* i-a-la, kohala. A pau lakou i ka hoi hou ma ke kala, hele mai la kekahi! papa 7. Heluhelu mai la lakou me ka maopopo ma ka Buke Hua Mua, aoao 25, 26, 27. Eono wale no hebedoma ka hele ana mai o kekahi mau inea o keia papa i ke kula. Nana pono lakou i na hua, a heluhelu mai me ka pololei no. Ua hooikaika nui paha ua mau mea la ma ko lakou hale iho. A pau lakou, hele mai la kekahi papa he 11. Haawi aku iā makou ia lakou e heluhelu ma ka Samuela 1.12. A pau ka lakou heluheln aoa, hoike mai !a kekahi poe, he 15, ma ka Helu Kamalii. A hoike mai kekahi poehou, 7, ma ia palapala, mahalo ae ia makou i ka hana āna a ka poe kamalii, a hooikaika aku la ia lakou e noho mau i ke kula, alaila hoomaha iho la i umi niau minute paha. A hoi hou na kane me na wahiiie iloko o ka mai la ke kuīu wahine. He 42kapoei hoikeia. IV noho kekahi poe no ka mai. Hehiliolu lakou a pau. Alaila hoike mai )a i ka mea a lakou i- paa naau ma ka Ninau Hoike, a hoomahā iho la. - A awakea, hoike mai la ke kula a ka poe kuniu ma ke Anahonua, ma ka Helunaau, a me na holoholona i paiia ma ka Lama Hawaii. O ka poe kumu 1 hoike 34 lakou. Ua noho elua n<, ka niai. Ua hele kekahi ma ke kauoha a ke alii e ohi i ka poe hoom.ina ma 1 una. Aia kekahi poe me na'lii ma Honolulu, a ma Lahaina hoi kekahi a ua haalele hoi kekahi poe i ke kula' Aloha iuo lakou. J>. B. L. , Hilo, lan. 20, 1835. A kokoke pau ka makoū hana me a P°e kumu o Hilo a me Puna ina na palapala i loaa mai, olelo aku la niakou e hoike. , A hala ka olelo ana, alaila hiki mai la ka palapala a Mr. Aneru. ma. Ae mai iY makou nmnao i ke koino ana okekahi o ko onei poe kumu ma ke Kulanui. Hoike mai la kana palapaia, aia ī ka Monede mua o lanuari iea manawa pono no ke komo ana. AIA; aole 0 i 0 ' 1 mo^u . ® holo aku ai. Hikipu mai me ka palapala a Mr. Aneru, na Hoike Honua no ka pala-

pal* hemoleie i oeLehainaiiina. No ka kwa ana miuk malnu kek p&. iāpalp hou, a no ke akaka oi« o ka manawa e hiki mai al h».pioka, 1 &e la au i ka poe e imumw «na e komo ma ke kula nui; 'Et, aoie e pono in kakou e noho waie i seia niau hebedoma: E v V ytha In »-- ka hebedoma ma ka palapala hou mai. A e imi hou oukou i ua nui* e pono ai oukou noho ana aHi ke kula Bdi> i Ae niai la iakou. Aiaila iioakaka aku la au i ka poe kumu a pau i ko'u inanao eao aku i kekahi poe i keia mai&wa hoomahn. I aku la au ia lakou penei; u O ka poe manao aua e hiki pono ia iakou e hana ma keia palapala,4 neia m*u Jiebedoma, e pono ia iakou e hele mai. A ina paha manao kekahi poe, nui ka lakou hana e, nole hiki ia. i&keu e ao aku i ka lakou poe haumana, a p hana i ku hana no ke kino, a e hele mai hoi i ke kula, oia no. Aia i ka manao o kela mea keia mea o oukou." 1 ka la 12 o lauuari nei ka hoomaka ana i ka liana nia keia palapala hou. 0 ka poe hanu i keia'hanik lie 36 <• lakou a pau. oka poe e Imhiio ana i ke kula nui kekalū, o ka |>oc* kumu e noho ana ma kahi kokoke kekahi, «» ka poe kanaka ui e mauao aua e komo ma in kula kekahi, a me kekalii poe ualiiiu 1 i liana e niamua ma kn lloike Honua, nia ka Neluniian, a me ke Anahonua, lakou kekalii. Ika Moneeie luao lanuari nei hooniaka Ikmi o Laimanu vyaliine i kf kula kanialii. I ka hooiuaka ana i» ke kula, hele mai la he HO. I neia mau la ilio ni-i, he l(K) a uie ke keu aku i hele mai i kela la i keia la. Ina noh<» mau lakou i ke kula, e loaa auanei paja īa iikou ka ike ame ka naauao- Aka aole maopopo ia niakou ka inea inahopo. O kekalii fn»e makua, aole ni.i ko lakou uiiikemake i ka hele ana oka lakoii p,» e knki i ke . ila. Kia ioi kekahi, k<* inakeuiuke nei kekalii po< e hele no ka iiui o.ka iiookupu an:i ina keia wahi, ano ka lieuio pinepin<r ana o ka aina kekahi. I). B. L.