Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 15, 22 July 1835 — Page 114

114 KUMU HAWAII. (IULAI,

pono ai. Ina e manao ana oukou, ua oi ka pono o keia manawa mamua o ka manawa kahiko, heaha ke kumu o ka oi ana? O ka ike i ka pono o ke Akua ke kumu. O kana olelo iho ikeia'ku, oia ke kumu. O kona aupuni i hiki mai nei, oia ke kumu. O kona Uhane e ao mai ana i kanaka, e haalele i ka aoao hewa, oia hoi ke kumu.

NA AINA, NAAUPO.

                A pehea hoi na aina e o ka honua, na aina malu ole ia Iehova? He nui wale na aina kanaka lehulehu, e noho wale ana mamuli o na kii, me oukou i noho ai mamua. Aole i kau ke kanawai o Iehova ma ia mau wahi. O ko kanaka kanawai oolea ke kau la. A o ko lakou noho ana, he noho pono ole no. He kaua pinepine, he powa wale, he aihue, he lalau i ka hai kane i ka hai wahine, he kinai kana keiki, he launa ole, he aloha ole, he hoomana kii, aohe manao iki i ke Akua oiaio nana lakou i hana.
                Aka, maluna o keia poe aina a pau, e kau auanei ma ia hope aku ke kanawai o Iehova. Ia manawa e noho nei kakou, e holo ana na kumu misionari, e ao aku ai ia lakou i ka mea e ola'i. Mamuli e pau na aina i ka lohe. Aole paha e huli koke mai lakou a pau i ka pono o ka Haku; e huli no nae kekahi poe, a koe no kekahi poe. A mahope aku, i ka manawa pono, alaila huli lakou a pau.

NO KA PULE MA NA MALAMA HOU.

                Pehea lakou e hoohuliia'i? O ka pule nui ka mea e hoohuliia'i lakou. O Iehova ke Akua lohe i ka pule a kona poe kanaka. Aole no ke kanaka ka mana; ia ia aku no ia, a ia kakou no ka pule a me kekahi hana. Oia ka kakou e hoakoakoa ai i na Monede mua o na malama e noi aku i ka mea nona ka mana e hiki ai ia mau mea maikai e malu ai ka honua. Me ka manaoio kakou e pule ai, aole me ke kanalua. Ina e kanalua ke kanaka, aole e loheia kana pule, no kona hoomaopopo ole ana i na mea e noi ai, a me kona paulele ole ana i ka mea nona ka mana e hoola ai. A.B.

O KA LA HOOKOLOKOLO.

                Auhea oukou. E na'lii a me na kanaka a pau loa, o keia pae aina? Ke manao nei au, e hai aku ia oukou kekahi mau mea no ka la hookolokolo. Ua heluhelu paha oukou i ka Paulo olelo i ko Atinai poe; aia no ia ma Oihana 17: 30, 31. "Ke olelo mai nei ia [ke Akua] i kanaka a pau ma na wahi a pau loa, e mihi. No ka mea, ua paa i kona manao ka la e hookolokolo ai i ko ke ao nei me ka pono, na ke kanaka ana i olelo ai."
                O ka la a ke Akua e hookolokolo ai i ko ke ao nei, oia ka la nui o na la a pau loa; oia ka la makau ai ka poe hewa, no ka mea;
                1. E pau na kanaka ia la, i ka hoakoakoaia.
                Pehea ko oukou manao, ina, e ala hou mai, i keia la, na'lii a me kanaka a pau loa o keia pae aina mai ka wa kahiko loa mai, a hiki mai i keia wa e noho nei kakou? Aole anei weliweli ko oukou mau naau? Oia; no ka mea, he nui loa na'lii a me ka poe koa, a me kanaka, ua piha ka aina ia lakou. Ke hai aku nei au ia oukou, i ka la a ka Haku i hookolokolo ai i ko ke ao nei, e hoalaia mai keia poe, a e ku iluna lakou a pau loa imua ona. Eia ka Iesu olelo. "Aia hiki mai ke Keiki a ke kanaka i kona hanohano, a me na anela hemolele a pau pu me ia, alaila, e noho iho oia maluna o kona noho alii hanohano. A e hoakoakoaia na kanaka a pau loa imua o kona alo.''
                Aia no o Adamu, ko kakou makua, a me kana wahine; o Kaina, ka mea nana i pepehi i kona kaikaina, a me Abela, ke kanaka mua i pepehiia. Aia no o Noa, a me kanaka a pau i make i ke kaiakahinalii, o Aberahama, o Isaaka, o Iakoba, a me ka lakou poe mamo.
                Aia no na kanaka o Sodoma, a me Gomora i make i ke ahi; o Parao, a me kona poe koa i make i ke kai.
                Aia no ka poe alii a pau. O Davida, o Solomona, a me na'lii maikai e ae. O Ieroboama, o Ahaba, a me Iesebela kana wahine, a me na'lii ino e ae a pau loa.
                Aia no kanaka nana i pepehi ia Iesu, a me kana poe haumana.
                Aia no kakou apau loa. Aole hookahi kanaka i koe. Pau ka poe e ku iluna imua i ke alo o ke Akua—nui, e like me ke one ma kahakai!
                Ka la o ke Akua e hookolokolo ai i ko ke ao nei, oia ka la nui, oia ka la e makau ai ka poe hewa, no ka mea,
                2 E hoakaka mai ke Akua, ia la, i ke ano o ka manao, a me ka olelo, a me ka hana ana a na kanaka a pau loa.
                Olelo aku la o Solomona i kana keiki, penei. "E makau aku i ke Akua, a e malama i kona kanawai, oia ka pono nui no kanaka; no ka mea, e lawe mai no ke Akua i na hewa a pau iloko o ke ahaolelo, o ka mea pono a me ka mea hewa.
                I aku la Iesu, ko kakou Haku, "Ke olelo aku nei au ia oukou, o na huaolelo a pau i oleloia'i e kanaka, na lakou ia e hoike aku i ka la e hookolokoloai."
                Ma keia ao, aole ike kekahi kanaka i ka naau, a me ka hana malua ana a kekahi. Ua pakele kekahi poe hewa i ka ukuia mai, no ka mea, ua hana hewa malu lakou. A nui ka manao a me ka noonoo ino ana o kekahi poe, aole nae lakou makau, no ka mea, aole lakou i hihia i ke kanawai o ka aina.
                Ua akamai kanaka i ka huna ana i ko lakou hewa i ka maka o ko lakou poe hoalauna; aka, aole hiki ia lakou ke huna i ko lakou hewa i na maka o Iehova.
                Ua ike maopopo mai no ia i na mea malu a pau loa; a i ka la nui ana e hookolokolo mai i ko ke ao nei, e hoike no ia i na mea a pau loa a kanaka i hana'i ma kahi malu. E like me ka Iehova olelo, "Aohe mea nalo e koe i ka hoakaka ia; aohe hoi mea huna e koe i ka hoikeia i akaka iwaho."
                I mai la o Ioane ma ka palapala Hoikeana, "Ike aku la au i ka noho alii keokeo nui, a me ka mea e noho ana iluna iho, holo aku la ka honua a me ka lani mai kona alo aku, aole loaa hou kahi no laua. A ike aku la au i ka poe make, i ka poe uuku a me ka poe nui, e ku ana imua o ka noho alii; a weheia iho la na buke: a weheia no hoi kekahi buke hou, oia hoi ka buke o ke ola. Ua hoopaiia ka poe make ma na mea i palapala ia iloko o na buke, mamuli o ka lakou hana ana.''
                Ua kakauia iloko o kekahi buke na manao, a me na olelo, a me na mea a pau a ke kanaka i hana'i. A i ka la a ke Akua e hookolokolo ai i ko ke ao, e wehe oia i na buke nui, a e heluhelu ia me ka leo nui i na mea a pau loa a kanaka i hana'i, a me na mea a pau loa a lakou i olelo ai, a me na mea a pau loa a lakou e manao ai. A lohe ka poe hewa, hilahila lakou, no ka mea ua maopopo ae la ka lakou hana hewa malu ana - aohe mea nalo i ka maka a kanaka. I kela la, ua moakakaia ka poe pono, a me ka poe hewa!
[Ma keia hope aku ka hopena o ia olelo.]

O KA NAAUPO.—HELU I.

                He manao nui au e hoakaka, ma keia pepa, i keia mea: - O ka naaupo, oia ka mea e nawaliwali ai, a e poino nui ai kanaka.
                O ka naaupo, heaha ia? Eia ka mea a'u e hoakaka. Aole naauao na kanaka a pau loa i ike i ka heluhelu ana ma ka palapala, aole naaupo ka poe a pau loa i ike ole i ka palapala. Ua makapo kekahi poe, aka, i ko lakou lohe pinepine ana i ka leo o ka poe naauao, a i ko lakou noonoo ana i na mea a lakou i lohe, lilo lakou i poe naauao. A o kekahi poe ike i ka palapala, i ko lakou noonoo ole ana i