Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 15, 22 July 1835 — Page 119

Page PDF (780.26 KB)

1835.) KUMU HAWAII. 119

luhelu; aole molowa hou aku i ke komo ana iloko o ka hale pule, i ka la Sabati, a me ka po ekolu, i lohe pono kakou i ka olelo e naauao ai, a e ola'i ka poe lohe me ka noonoo a me ka malama aku.
                E ko makau Haku, e kokua mai mamuli o keia hana a makou e hana nei. Amene. J.S.G.

O KA PUHI ANA O KA LUAKINI MA KAILUA.
KAILUA, Iune 9, 1835.

                Auhea oe e Mika Bihopa, a me Mika Tatina. - Eia au ke hoakaka aku nei ia olua i ka mea i hiki mai nei ma ko kakou kulanakauhale nei. Ua wela i ke ahi ka hale pule o kakou, a me ko Maheha mau hale, a me ko Kekupuohi mau hale. No ka hale pule mai ke ahi i wela ai kela poe hale eono. Ma ka po mua o Iune, ma ka hora 12 o ke aumoe, oia ka manawa i wela ai ka hale pule.
                I puhi koloheia keia luakini e na enemi, aole nae i ike maopopoia ka poe nana i puhi i ke ahi; ua nalo no lakou, aole i loaa pono. Maloko o ka hale ke kahi ahi, a ma ka loha akau kekahi ahi o ke pulu ana. No ka wela ana o ka hale pule i ke ahi, nolaila makou e hoomakaukau nei me ke alii i hale pule hou ma Kailua nei. Ina pana he hale pohaku ka makou e hoomakaukau nei, ina ua pono loa ka hana ana malaila. He hale Hawaii nei ke ano, aole e nui aku na makahiki e ku ai keia hale. No ka mea, aole e mau ka hale Hawaii nei, he pope koke iho.
                Ke kiai nei makou me na hoahanau a pau i ke kulauakauhale ma na po a pau. E nana i ka poe puhi hale i ka po. Pela mai na'lii ia makou, a me Kuakini. Nolaila ke malama nei makou i na hale o kakou o pau i ke ahi ku e a ka poe enemi. O na laau a pau, a me na opala laau a pau, o lakou wale no ka i aii a e ke ahi a ka poino. Aka, o ka luakini io o ke Akua, aole lakou i wela i ke ahi ke ola nei no lakou, aole loa e pau, no ka mea, o ke Akua me lakou. O na hoahanau a pau, na kane, a me na wahine, ua like lakou i ka hana maikai. Aohe mea ku e ae iwaena o lakou, ua kokua no ke kahi i kekahi. Nolaila, ua noho lakou me ke aloha, a me ka makau paha i ke Akua.
                Ua oluolu like no na hoahanau e noho nei, a ua hana like ma ka pono. He aloha ko lakou ia oukou e noho nei. Aole oukou i poina ia lakou. He mihi ko lakou e noho nei imua o ke Akua. Pela like ko makou manao ia olua, a me Mita Tatina ma. NA. THOMAS HOPU.

LAHAINALUNA, Ianuari 31, 1835.

NO KA HOAKAKA ANA O KO IOANE MAKE ANA.

                I ka la 25 o Ianuari, Monede, pii aku la maua me ka'u keiki i ke kula i Lahainaluna. Ahiki maua i uka, hoomaha iho la maua, hele aku la ia e paani me kekahi mau keiki, o ka walu ia o ka hora, a hiki ae la i ka iwa o ka hora. Kani mai la ka pu, na kekahi keiki no e puhi ana, alaila holo aku la ia i ke kula. A pau ke kula, ahiahi ae i ke kolu o ka hora, hoi iho la maua i Lahainalalo. Komo aku la au iloko o ko maua hale; komo ae la hoi na keiki nei i loko o ka hale o kona kupunakane, o Kalimaeka, kahea mai la kona kupunakane ia ia, E Ioane, homai ka ihu ia'u. Hele aku la ia a pelu iho la kona kuli ilalo, honi aku la i ka ihu o kona kupunakane, e moe ana ia me kona mai nui.
                A ui ae la na keiki nei, kaha iho la i ka moena, elua kuha ana, ike mai la kona kupunawahine o Nalimu i ke kuha ana, huki mai la ia i ka moena, alaila uwe iho la ia; holo aku la iwaho me ka uwe no, a hoi hou mai la iloko o ka hale, noho malie iho la. A hoi mai la ke keiki i ko maua hale, alaila ike aku la au i ka'u keiki he ano okoa. E kiki mai ana kona haae, i aku la au e ai ea.
                Ae mai la ia, "Ae.''
                Ai iho la ia. Elua no miki ai o ke oki no ia. Kau e mai no ia'u ke ano o ka mai. O ke ono ia o ka hora, alaila noho iho la ia i ka hale, iho aku la au i kahi o ke 'lii, noho aku la a hiki i ka iwa o ka hora o ka po, hoi mai la au i ka hale, e moe ana ua keiki nei.
                I mai la kona makuwahine Kolea ia'u, I hea oe. I aku au, I kahi o na'lii, o ka hele no la kau aole oe i manao he mai ko ke keiki.
                I aku la au, Auhea la hoi au i ike he mai, eia ka he mai, wehe ae la au i kona kapa, e wela mai ana kona ili mai ke poo a ka wawae, ka wela. Oia ka hookumu ana o kona mai a ao ia po, o ka la lua ia. Nui loa mai la ka wela, kaumaha iho la ko'u naau, no ka mai o ka'u keiki. Kii aku la au i ka laau ia kauka, haawi mai la ia i ka laau he laau luai. Hoi mai la au hooinu iho la, inu iho la ua keiki nei, a naha iho la. A ua iho la kona leo, a hiki i ko kela o ka la, maha iki iho la ka wela, a hiki i ka umikumamalua hora, nui loa mai la kona nae, a hiki i ka ha o ka la, ike aku la au i ke keiki ua makaukau loa ka ka make. Alaila nui loa mai ke aloha o'u i ka'u keiki. Uwe iho la au; a hiki i ka la lima, nui loa mai la ka naenae. Paupauaho loa kona hanu, kii hou aku la ka laau a loaa mai la, hooinu iho la, a naha iho la. A ia po no, aole ia i moe iki a ao, o ka la ono ia, aole ia i moe i ka la a po, mai ia po a ao, o ka la Sabati ia, alaila kanahai mai la kona hoi ke kakahiaka, a hiki i ka walu o ka hora, manao iho la au, na oluolu, a hiki i ka iwa o ka hora o ka make iho la no ia. Lalau iho la ko'u mau lima i ke keiki, ua make loa. O ka la mua ia o Feberuari. Wela iho la ko'u naau i ke aloha i ka'u keiki, alaila holo aku la ka manao ma o Iesu la, no ka mea nana no i haawi mai, nana no e lawe aku. Eha no ona mau makahiki, i noho ai ma keia ao, a make. Aloha ino ia.
                He keiki aloha o Ioane.
                E kakau i keia iloko o ke Kumu Hawaii.
MOKU.

MARE.

                Honolulu, Maraki 21. Ua mareia e Mika Diela o John Boyd me Kawahiku.
                Aperila 18. Richard Ridley, no Enelani, me Kanikoa, no Kauai.
                Aperila 27. Michael Dewey, no Enelani, me Okini, no Hawaii.
                Aperila 20. Ua mareia, e Mika Binamu, Lewis Peabody me Kawalauki no Honolulu nei.
                Wailuku, Maui Mei 6. Ua mareia, ma Wailuku nei, i keia la, o Iosepa Gadena, [Joseph Gardner,] ke kanaka hana lole, me Kaleo, he kaikamahine maoli. "E mahalo ia ka mare no na mea a pau, a e hoopaumaele ole ia hoi kahi moe, no ka mea, e hoohewa mai ana no ke Akua i ka poe hookamakama, a me ka poe moe kolohe. J.S.G.

MAKE.

                Make maBosetona, Amerika, o Rev. Beniamina B. Wisena, ka lunamisionari, i ka malama o Feberuari iho nei. O ke kolu keia o na lunamisionari i make i neia mau makahiki. O Mr. Evati mua, mahope o Mr. Korenelio, a