Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 15, 22 July 1835 — O KA LA HOOKOLOKOLO. [ARTICLE]

O KA LA HOOKOLOKOLO.

Auhea oukou; E na'lii a me na kanaka a pau loa, o keia pae aina? Ke manao nei au, e hai aku ia oukou kekahi inau mea no ka la hookolokolo. Ua heluhelu paha oukou i ka Paulo olelo i ko Atinai poe: aia no ia ma Oihana 17: 30, 31. "Ke olelo mai oei īa [ke Akua] i kanaka a pau ma na wahi a pau loa, e mihi. No ka mea, ua paa i kona manao ka la e hookolo-

kolo «i i ko ke ao nei me . ka pono, na 4ce kanaka ana i olelo ai." 0 ka la a ke Akua e hookolokolo ai i ko ke ao nei, oia ka la nui o na la a pau ioa; oia ka la makau ai ka poe hewa, no ka mea; 1. E pau na kanaka ia la, i ka koakoakoaia. Pehea ko oukou manao, ina, e ala hou mai, i "keia la, na'lii a me kanaka apauloa o keia pae aina mni ka wa kahiko loa mai, a hiki mai i keia wa e noho nei kakou? Aole anei weliweli ko oukou mau naau? Oia; no ka mea, he nui loa na'lii a me ka poe koa, a me kanaka, ua piha ka aina ia lakou. Ke hai aku nei au ia oukou, i ka la a ka Haku i hookolokolo ai i ko ke afi nei, e hoalaia mai keia poe, a e ku iluna lakou a pau loa imua ona. Eia ka lesu olelo. "Aiahiki maike Keikiakekanaka i kona hanohano, a me na anela hemolele a pau pu me ia, alaila, e noho ilio oia maluna o kona noho alii hanohano. A e hoakoakoaia na kanaka a pau loa imua o kona alo." Aia no o Adamu, ko kakou makua. |a me kana wahine; o Kaina, ka mea nana i pepehi i kona kaikaina, a me Abela, ke kanaka mua i pepehiia. Aia no o Noa, a me kanaka a pau i niake i ke kaiakahinalii, o Aberahama, o o lakoha, a me ka lakou poe inaino. Aia no na kanaka o Sodoma, a mo Gomora i make i ke ahi; o l'arao. a m# kona poe koa i make i ke kai. Aia no ka poe alii a pau: 0 Davida, o Solomona, a me na'lii maikai e ae. O leroboama, o Ahaba, a ine lese>iela kana wahine, a me na'lii iuo eae'a nau loa. Aia no kanaka nana i pepehi ia Ie;«u. a me kana poe haumana. Aia no kakou a pau loa, Aole liookahi kanakai koe. Pau ka poe e kn iluna imua i ke alo o ke Akua—nui, e like iiie ke one ma kahakai! Ka la o ke Akua e hookolokoli&ii i ko ke ao nei, oia ka la nui, oia ka la e makau ai ka poe hewa, no.ka mea, 2 h hoakaka mai ke ,]kuy, ia la, i ke ano o ka manao, a me ka olelo, a me ka hana ana a na kanaka a pau loa. Olelo aku la o Solomona i k«ina keiki. penei: "E makau aku i ke Akua, a e malaina i kona kanawai, oia ka pono nui no kanaka; no ka mea, e lawe mai no ke Akua i na hewa a pau iloko o ke ahaolelo, o ka mea pono a me ';a mea hewa. ' . i 1 aku la lesu, ko kakou Haku, ' l Ke olelo aku nei au ia oukou, o na huaolelo a pau i oleloia'i e kanaka, na lakou īa e hoike aku i ka lae hookolokoloai." Ma keia ao, aole ike kekahi kanaka

i ka nuo, a me ka IWna flftahi ana a kekahi. Ua pakele kekāhi poe hewa i ka ukuia mai, no ka mea, ua hana hewa malu lakou. A nui ka manao a me ka noonoo ino ana o kekahi poe, aole nae lakou makao, no ka mea, aole lakou i hihia i ke kanawai- o ka aina. Ua akamai kanaka i ka huna ana i ko lakou hewa i ka maka o ko lakou poe hoalauna; aka, aole hiki ia lakou ke huua i ko lakou hewa i na maka o lehova. Ua ike maopopo mai no ia i na mea malu a pau loa; a i ka la nui ana e hookolokolo mai i ko ke ao nei, e hoike no ia i na mea a pau loa a kanaka i hana'i ma kahi nialu. Elike me ka lehova olelo, "Aohe mea nalo e koe i ka hoakaka ia; aohe hoi mea huna e koe i ka hoikeia i akaka iwaho." I mai la o loane ma ka palapala Hoikeana, "lke aku la ka noho alii keokeonui,ame ka mea e noho ana iluna iho, holo aku la ka honua a me ka lani mai kona alo aku, aole loaa hou kahi no laua. A ike aku la au ika poe make. i ka poe uuku a me ka poe nui, e ku ana imua o ka noho alii; a weheia iho la na huke: a weheia no hoi kekahi huke hou, oia hoi ka huke o ke ola. l a hoopaiia ka poe make ina na mea i palapala ia iloku o na buke, mamuli o ka lakou hana ana." I a kakauia iloko o kekahi buke na manao, a me na olelo, a ine na mea a pau ake kanaka i hana'i. A i ka la a ke Akua e hookolokolo ai i ko ke no, e wehe oia i na buke nui, a e heluhelu ia ine ka leo nui i na rnea n pau loa a kanaka i hana'i, a nie na inea a pau loa a Inkou i olelo ai. a me na mea a pou loa a lakou e manao ai. A lolie ka poe hewa, hilalu'la lakou, no ka mea ua maopopo ae !a ka lakou hnna hewa malu ana—aohe mea nalo i ka niaka a kanaka. I kela la, ua inoakakaia ka poe pono, a me ka poe hewa! IMa k. i;» ho|)C aku ka [n. ( xna »ia uU-10. J

o KA NAAUPO.—I

Hrn.an.ti. i.u, .ui «• h .akaka.nia knap.p;», i keiamm -< y Ka naaupo, nia ka m<« e nau ahwali ai, a t Pui.u nui ai kanaka. . o ka naaupo, hoalia ia? Eia ka niea a u e hoakaka. Aole naauao na kanaka a pau loa i ike i ka heluhelu ana ma ka palapala, aole naaupo ka poe a pau loa i ike ole i ka palapala. Ua makapo kekahi poe, aka, i ko lakou loho pinepine ana i ka leo o ka poe naauao, a i ko lakou noonoo ana i na mea a lakou i lohe, lilo lakou i poe naauao. A o kekahi poe ike i ka palapala, i ko lakou noonoo ole ana i

na mei a lakou i heluhelu ai, ua roau loa ko lakou naaupo. Pela, 0 ka makemake oUika olelo ake «ikua, o ka noanoo ole ana ina mea e pono io ai, o ka naaupo no ia. Oia ka mea e nawaliwali ai, a e poino nui ai kanaka. 1. 0 ka naaupo, oia ka mea e hooeini nui ia mai ko ke kanaka pomaikai. Heaha ka mea e lilo ai ka mea i kanaka? O ka manao: O ka noonoo ana i kona hopena: O ka noonoo ana i na mea e pono io ai kona noho mau loa ana. Oka noonoo ana i na mea a ke Akua i kauoha mai. Iko kekahi kanaka lilo ana 1 inea naauao, noonoo, ike a me ke akamai i kona wa opiopio; i kona lilo ana i kanaka ui naauao, a i kanaka makua naauao, a i kanaka elemakulo naauao, ua nui loa kona pomaikai. Aka, oka naaupo, oia ka mea e hooemi nui ia mai kona pomaikai. E nana i ke kanaka naaupo. Healia kana mea e manao nui ai? Ke manao nui ia i na mea e pili ana i ke kino. E like me na holoholona, ka puaa, ka pipi, ka lio, a me ke kao, pela ua kanaka la. NuLkona manao i ka ai, a me ka ia, i mau mea wale no e pono ai ke kino. Ina e hiki ia ia ke ai a maona, alaila e moe ilalo, a hiamoe; e ala, a ai hou, a hiamoe hou aku, manao ia ia ia iho, i pomaikai. Aole makemake ia i kekahi mea hou aku. Pela, hoohalike ka poe naaupo ia lakou iho nie na holoholona, a me na niea kolo. Aole lakou ike ika pomaikai o ka poe manao, a me ka poe noonoo. Aole lakou ike ika pomaikai o ka poe ike—o ka poe heluhelu nia ka olelo a ke Akua. Aole hiki ia lakou, ma ka palapala, ke kamailio pu me ke Akua, a me ka poe kahiko, a me kanaka e noho ana, ma na aina a pat* loa, i keia manawa. Pehea, aole hooemiia mai anei ka pomaikai o ua kanaka la? Aole nawaliwali anei ia i kona noho naaupo ana? J. S. G.

Ua hoouna mai ke Akua i kana Keiki i ke ao nei i ole e huohewa mai i ko ke ao, i ola la hoi ko ke ao ia ia.