Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 17, 19 August 1835 — Page 130

130 KUMU HAWAII. (AU GATE,

o ka naau, aka, aole ku paa ia ma ka pono, a me ka oiaio a hiki i ka hopena. Huli ae la ia a hiki i ka hopena. Huli ae la ia i ka aoao kekee, a lilo iho la i kukulu paakai- i mea e hilahila ai kana kane, i mea e makau ai na kanaka a pau ma kela aina.
                No ia mea, "o ke kanaka i manao ua ku paa ia, e ao hoi ia o hina." He poe nawaliwali oukou. Mai hilinai oukou ia oukou iho. E hilinai aku oukou ia Iesu, me ka makau i ka hewa, a me ke kue i na mea ino a pau loa. E haalele oukou i kela mea, keia mea e hihia ai oukou. E makau i ka palaka o ka naau. E makau i ka puniwaiwai. Mai nana oukou i hope. He mea hilahila, a he mea make no ia.
                I aku la Iesu i kana poe haumana, penei. "Owai la ko oukou mea e manao ana e kukulu i ka hale kiai, aole hoi e noho ilalo mamua e helu ai i ka waiwai e lilo ana, i ike ia i ka lawa o kana mea e paa ai. Malia paha o hiki ole ia ia ke hoopaa i ka hale mahope iho o kana hookumu ana, a henehene mai ia ia ka poe a pau e nana mai ia mea, e olelo ana lakou, Ua hookumu keia kanaka e kukulu, aole no e hiki ia ia ke hoopaa." Pela i ko oukou nana ana i hope; henehene mai ka poe hewa ia oukou, hoaikola mai lakou, me ka i ana, Ua hookumu kela poe e hele ma ke ala e hiki aku ai i ka lani, aole hiki ia lakou ke hoomanawanui!" I mai la o Petero penei, "O ka mea i lohe i ka olelo a ke Akua; a haalele i ka ino o keia ao, a hoi hou aku ma ka hewa, ua like no ia me ka puaa i holoiia a hoi hou no i kona haluku ana iloko o ke kiolepo." He mea make ka nana ana ihope. "O ka mea e hoomanawanui a hiki i ka hopena, e ola ia."
                O ka poe i nana mahope, aole hoomanawanui lakou; aole nae e ola. E na hoahanau, i ke kupu iho ana iloko o ko oukou mau naau ka palaka, ka puni waiwai, a me ka manao e huli hou i na mea o keia ao, ea, e hoomanao i ka wahine a Lota, me ka makau o make pu oukou me ia. J. S. G.

HE UI MISIONARI.
[E nana i ka aoao 115.]
HAKINA 10.
No na wahi i noho ai ka poe misionari.

NO NA MOKU O HAWAII.

                39. I ka makahiki hea i holo mua mai i ka poe misionari? I ka makahiki 1820; no Amerika ka lakou i holo mai ai.
                40. Pehea ka noho ana o kanaka o Hawaii nei i ka wa i pae mai ai ka poe misionari?
                Noho no kanaka o Hawaii nei me ka pule ole. Ua noa ke kapu, ua wawahiia na akua, ua wela na luakini ua pau loa ko onei pule kahiko.
                41. Pehea ko lakou noho ana mamua?
                Noho no na kanaka ma ka puni kaua, a he poe powa, he aihue, he kolohe, he epa, he hoopunipuni. Noho palaualelo kekahi poe, aole hana, o ke noi wale aku ka lakou. O ke umi keiki, ka ka wahine hana nui i kela wa. Kaua pinepine lakou, a a hailuku wale aku i kanaka. Pule aku no lakou i na akua a kanaka i hana'i, i na kii, a i na manu, a i na ia a me na mea liilii o ka honua nei.
                42. Ua hahai koke anei lakou mamuli o ka pule a ka poe misionari?
                Aole; ae wale aku ka poe alii i ko lakou noho ana maanei, nana ae la hoi kanaka i ka lakou hana ana, he hewa paha he maikai paha.
                43. Heaha ka hana mua a ka poe misionari?
                Hooikaika lakou ma ka olelo a Hawaii nei, ao aku hoi kekahi i ke kula na ka poe alii.
                44. Ehia kela poe misionari mamua?
                He umi a me kumamalua. Eono kane me ka lakou mau wahine.
                45. Inahea i ulu mua mai ai ka pono?
                I ka makahiki akolu o ko lakou noho ana ma Hawaii nei, alaila, manao iki kekahi poe.
                46. Pehea keia manawa e noho nei?
                Ua mahuahua ae la ka pono i keia manawa. Ua huli kekahi poe mahope o ka olelo a ke Akua ma kela moku ma keia moku. Ua kanuia na ekalesia, ma Hawaii kahi, ma Maui kahi, ma Oahu kahi, a ma Kauai kahi. I ka nana wale ana o kanaka ua paa kekahi poe ma ka pono.
                7. Ua pau anei i keia manawa ko lakou hewa nui mamua?
                Ua haalele kanaka i kekahi mau hewa nui, o ka umi kamalii, o ka puni waiwai, o ka ona rama.
                Aka, o ka moe kolohe aole loa ia e pau; oia ka mea e pau ai kanaka ma keia pae aina, oia hoi ka mea e make ai ka uhane.
                48. Ehia kula ma Hawaii nei?
                Eiwa paha haneri,
                49. Ehia haumana?
                Kanalima paha tausani.
                50. Pehea ka lawe ana i ka olelo a ke Akua?
                Ua laweia ka Olelo Hou, a ua paa ia i ke pai; he hapa wale no ka Olelo Kahiko i laweia a paa i ke pai. He mau olelo e ae hoi.

NO NA INIA KOMOHANA.

                52. Owai ka poe kanaka i aoia'i e ka poe misionari ma na moku o na Inia Komohana a ma na kihi Hikina akau o Amerika hema?
                O ka poe negero, he poe kauwa hooluhi.
                53. Ehia wahi noho ai ka poe misionari ma ia mau aina?
                He kanalima, a hookahi haneri misionari no Moravia mai kekahi, no Beritania mai kekahi.
                54. Pehea ka lakou hana ana?
                Mamua, ku ee nui mai la ka poe maoli, a hoole ia lakou. Aka, i keia manawa ao aku ka poe misionari i ka poe negero, me ka papa ole ia mai, a nui na tausani o lakou i huli i ka pono, a ua hoolanaia ka manao, nui ka poe o lakou i hahai io mamuli o Iesu.
                NO KA AINAMAOMAO A ME LABERADORA.
                55. Inahea i hoomakaia'i na hana aka poe misionari ma ia mau aina?