Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 17, 19 August 1835 — Page 133
1835.) KUMU HAWAII. 133.
NO NA ALII O NA MOKU O HAWAII.
KE KUAUHAU NO NA ALII O HAWAII.
O Haloa ke kane, O Hinamanaouluae ka wahine;
O Waia ke kane, O Huhune ka wahine;
O Hinanalo ke kane; O Haunuu ka wahine;
O Nakehili ke kane, O Haulele ka wahine;
O Wailoa ke kane, O Hikokuanea ka wahine;
O Kio ke kane, O Kamole ka wahine;
O Ole ke kane, O Haii ka wahine;
O Pupue ke kane, O Manaku ka wahine;
O Manaku ke kane, O Hikoheale ka wahine;
O Kahiko ke kane, O Kaea ka wahine;
O Nuanuu ke kane, O Kapokuleiula ka wahine;
O Mawi ke kane, O Hinakealohaina ka wahine;
O Nanamaoa ke kane, O Hinakapaikua ka wahine;
O Nanakuae ke kane, O Keaukuhonua ka wahine;
O Nanakaoko ke kane, O Kahihiokalani ka wahine;
O Heleipawa ke kane, O Kookookumaikalani ka wahine;
O Hulumalailani ke kane, O Hinamaikalani ka wahine;
O Aikanaka ke kane, O Hinahanaiakamalama ka wahine;
O Hema ke kane, O Ulemaheha ka wahine;
O Kahai ke kane, O Hinauluohia ka wahine;
O Waiholoa ke kane, O Hoolaukahili ka wahine;
O Laka ke kane, O Hikauailena ka wahine;
O Luanuu ke kane, O Kapokuleiula ka wahine;
O Kamea ke kane, O Popomaili ka wahine;
O Hua ke kane, O Kapoea ka wahine;
O Pao ke kane, O Manokalililani ka wahine;
O Hoaho ke kane, O Kauileanapa ka wahine;
O Palena ke kane, O Hikawainui ka wahine;
O Hana ke kane, O Mahuia ka wahine;
O Lonokawai ke kane, O Kolohialiiokawai ka wahine;
O Laau ke kane, O Kukamolimolialoha ka wahine;
O Pili ke kane, O Hinauapu ka wahine;
O Koa ke kane, O Hinaumai ka wahine;
O Loe ke kane, O Hinakalili ka wahine;
O Kukekahu ke kane, O Hinakeuki ka wahine;
O Kaniuhi ke kane, O Hiliamakani ka wahine;
O Kanipahi ke kane, O Walaikauakoko ka wahine;
O Kalapana ke kane, O Makeamalamaihanai ka wahine;
O Kahaimoeleaikaaikupou ke kane, O Huailikapu ka wahine;
O Kalaunuiohua ke kane, O Kaheka ka wahine;
O Kuiwa ke kane, O Kamuleilani ka wahine;
O Kahukahpu ke kane, O Laakapu ka wahine;
O Kauhola ke kane, O Neiula ka wahine;
O Kiha ke kane, O Auilea ka wahine;
O Liloa ke kane, O Akahiakuleana ka wahine;
O Umi ke kane, O Kapukini ka wahine;
O Kealiiokaloa ke kane, O Makuawhineopalaka ka wahine;
O Kukailani ke kane, O Kaohukiokalani ka wahine;
O Makakaualii ke kane, O Kapukomola ka wahine;
O Hikauikaua ke kane, O Keakamahana ka wahine;
O Kanaloakapulehu ke kane, O Keakealani ka wahine;
O Keau ke kane, O Kalaikauleleieiwi ka wahine;
O Kalaninuieaumoku ke kane, O Kamakaimoku ka wahine;
O Kalanikupuapaikalaninui ke kane, O Kekuiapoiwa ka wahine;
O Kamehameha ke kane, O Kai ka wahine;
O Liholiho ke kane, O Kamamalu ka wahine.
O Kalanikauikeaouli. NA KEPOOKULOU Kaawaloa.
Auhea oe, e Kepookulou, a me ka poe i ike, i lohe hoi i ka noho ana o na'lii o Hawaii, au i hoike mai ai ia makou. U hai mai oe ia makou i ke kuauhau o keia Mooalii he kanalima kumamahiku, a na makou e pai ma ke Kumu Hawaii i paa loa ia, i maopopo hoi i na kanaka a me na keiki a pau ma Hawaii nei ma ia hope aku.
Auhea la hoi keia mau alii? Ua pau i ka make. Hookahi wale no koe. Pehea la hoi ko lakou noho ana? E hai mai ka poe i ike, a i lohe hoi. I ka manawa hea ko lakou alii ana? Ua ike makou i ka wa ia Liholiho, a me Kamehameha, a me Kalanikupuapaikalaninui, aka o ka nui o lakou, aole maopopo ia makou ka manawa i noho alii ai lakou.
Inahea ke alii ana o Haloa? I ka wa ia Aberahama paha? Ia Mose paha? Ia Davida paha? Ia Iesu paha? Kahiko paha lakou a pau; hou mai paha o Haloa.
Mai ke au ia Haloa a hiki ia Kauikeaouli, ehia na makahiki? He umi makahiki ia Kauikeaouli, elima ia Liholiho; ehia na makahiki ia Kamehameha, a me keia alii a me kela alii a hiki aku ia Haloa? A hui pu na makahiki, ehia makahiki o lakou a pau?
Eia kekahi. Heaha ke ano o keia alii kela alii? Heaha ka hana a lakou i hana'i? Pehea hoi ka noho ana o na kanaka i ko lakou alii ana? Owai na'lii malalo iho o keia lii kela alii? Pehea ka lakou hana ana? Owai ko Hawaii poe alii maikai? Owai na'lii koa? Owai na'lii i noho i ke aupuni me ke kaua ole e like me Kauikeaouli? Owai na'lii kipi? Owai ka poe alii i ili pono mai ke aupuni mai ka makua mai ia lakou? Owai ke lii i hoomalu pono i kanaka me ka lokomaikai? Owai ke lii i hooluhi hewa i kona poe kanaka? Owai ke lii i hooluhihewa ole i na makaainana? Owai ke lii i nuku ole a i huhu ole i na'lii malalo iho ona? Owai ke lii i noho pono aku i ka wahine hookahi wale no? Ehia wahine a keia alii a me kela alii? Ehia keiki a keia alii kela alii? Ehia alii keiki ole? Ehia i holo kahiki?
Owai ke lii akamai loa i ka lawaia? a me ka mahiai? a me ke kaua? a me ka hoomalu i ka aina? Owai ke lii ikaika i ka malama i na akua? Owai ke lii i kuko ole aku i ka waiwai a kekahi, a i lawe wale ole hoi? Owai ke lii pili waiwai ole? Owai ka mea pili waiwai nui? Pehea ka hana ana a ka lakou mau wahine? Pehea ka hana ana o na'lii ma Maui i ko Hawaii mau alii? Pehea ko Oahu, a me ko Kauai, i hana'i i ko Hawaii alii. Owai ka poe alii i ai i keia mau moku a pau mai Hawaii a Niihau. Owai ke lii i pepehi i kekahi alii? Owai ka poe alii i make i ke kaua? Owai ke lii i make a kaua ole iho na kanaka? Owai ke lii i makemake io e huli na kanaka a pau loa ma ka hana pono wale no e ola na uhane?
Auhea oe, e Kepookulou, oukou hoi ka poe akamai i ka mooolelo Hawaii nei, e hai mai i keia mau mea a'u i ninaninau aku nei, no na'lii o Hawaii, a me ko lakou manao e hana i keia mea kela mea a lakou i hana'i, i ike pono