Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 21, 14 October 1835 — Page 163

835.) KUMU HAWAII. 163

mai i ka oukou keiki, mai aua aku, o hoi aku au, ke ae mai ke Akua, a ike aku au aole like me kuu manao, alaila e hookaumaha iho au i kuu lima e like me ke ano o ka mea kaumaha he nui, a na'u no e uku me ke kaumaha." Pela mai oe ia maua, a hoolohe maua i kou manao; ua lohe ua haumana a me na kanaka i keia la. I ko'u manao, ea, ina like me keia ka manao paa o na'lii a pau ma keia pae aina, ina ua pomaikai ko Hawaii nei poe kanaka. Ua hiki wawe ka naauao o na kanaka.
                Eia no kekahi; ua oluolu kau wahine me kau mau kamalii. Aole o lakou mai.
                Aloha i ke alii, ia Kauikeaouli. Eia kuu manao ia ia, eia kona wa pono e mihi i kona hewa, e hoolauleaia i ke Akua, ia Kristo. Ke kauoha aku nei au ia ia, ma ka inoa o Iesu ke alii maluna o na'lii a pau, mai hoopanee hou aku i ka mihi, o paupauaho ke Akua, a make oia me ka makaukau ole, a poho ilalo i ka po, e like me na'lii he nui loa. O ka wa mai, eia ka wa pono e noonoo, a e huli mai.
                Ke aloha aku nei na hoahanau a pau ia oe. A heluheluia keia palapala ia oe, e haawi ia Mi. Tinika e paiia iloko o ke Kumu Hawaii.
Na LIMAIKAIKA.
                Eia no kekahi manao; E noi aku oe ia Mi. Kamalena i palau.

KAAWALOA, Augate 13, 1835.
Aloha oukou e na hoahanau;
                Eia ko'u e hoike aku ia oukou. I ko makou hoi oluolu ana i ko makou wahi nei, ma ka la 25 o Iulai komo makou i Kailua, aohe nae ku maoli ka moku malaila, kalewa wale no, a pau ka ukana a Mika Tatina ma, alaila holo mai la makou me Mika Laiona ma; a ahiahi loa ku ma Kaawaloa; pii mai la makou a olioli ka manao i ko ke Akua hoihoi ana ia makou me ka lokomaikai. Aole nui ka haunaele i ko maua noho ana mao. Noho mai nei o Kapiolani a hooikaika iwaena o kanaka i kela hana maikai a i keia hana maikai. Ua hooikaika no hoi i hale pule hou, a ua paa; 19 anana ka loa a 9 ka laula. Akahi no i loaa maopopo ia makou i hale pule maanei. Ua halawai makou mamua ma ka hale kula, he hale kula nui no nae, aka aole i kukuluia keia hale i hale pule, aole hoi i hoolaaia i ke Akua. Oluolu ko maua manao i kona hooikaika ana i paa ka hale, aole ia i hoonawaliwali iki a paa ka hale.

NO KO HONAUNAU.

                Ma ka la 12 o Augate, holo aku la makou o Kapiolani ma e hooikaika i na kula ma Honaunau a e hai aku i ka olelo a ke Akua la lakou, no ka mea aole i hele nui mai ko laila kanaka e hoolohe i ka olelo a ke Akua. Pae makou ma Honaunau a kamakamailio aku ia lakou. Mamua aku nei haunaele loa lakou ma Honaunau, i ka hele hewa ana o na kanaka mamuli o Kanihomauole kekahi kaukaualii: aka ike lakou, aohe mea maikai o ka haunaele; o ka eha, ka luhi, ka wi, me ka hilahila wale no. Hoi mai la lakou a noho malie. Pau ka makou hana ma Honaunau, holo aku makou i Kealia a hoike na kula malaila a kamailio aku ia lakou i ka pono. Hoike aku i ka maikai o ka naauao a i ka ino o ka naaupo; a ahiahi, hoi mai i Kaawaloa.

NO KA HOOLAA ANA I KA HALE PULE.

                AUGATE 25, ma ka la 22 holo mai la o Mika Tatina ma mai Kailua mai e halawai pu me makou. Oia ka la a makou i hoolaa i ko makou hale pule hou. I ka awina halawai makou, a hoolilo i ka hale no ke Akua i laa no kana oihana wale no. Ma ka la Sabati olelo aku Mika Tatina ia lakou ma ka pooolelo, Oihana. Mok. IV pauku 11, 12. A ahiahi ahaaina makou. Pela ua paa ko makou halepule a ua hoolilo ia i hale no ke Akua. Ua kukuluia ma ke kahua kahiko o Kamakau. He wahi kahuna maikai, aka no ko Kamakau aloha aole ia i aua, aole hoi kahua maikai e ae i loaa ia makou, nolaila haawi lokomaikai mai oia, a wawahi iho la i kona hale a hele aku i kahi e, a ke ku nei ka hale pule ma kela kahua, no ka pono ole i ko makou manao ke ku ma kela puu.

NO KA ALANUI HOU

                Eia hoi kekahi, kokoke e hiki aku ko nei alanui hou i Honaunau. Ina paa kela alanui, pomaikai makou, no ka pakele ana i ka pali nui i kahakai, a me ke kai ino, i ka holo aku ana i Honaunau e hai aku i ka olelo a ke Akua, alaila e hiki ia lakou ke hele mauka mai i ka halawai Sabati ma ke ala maikai, aohe ala mamua e hiki lea ka lio; inoino loa. He ala maikai keia, ua ake - aohe aa. Pomaikai Hawaii ke puni i ke alanui maikai e holo ai ka lio, alaila aole make kakali, a hala ka la, a hala ka la no ke kai koo, e like me neia manawa, ke manao makou e hele aku i kahi loihi. C.F.

NO KA MAKEMAKE I KEIA AO. HELU 4.

                O ka makemake ana i keia ao, he mea ia e hooemi ai i ko Iesu aupuni ma ka honua nei.

                Ua maopopo loa keia manao, no ka mea, o ka makemake ana i ke ao nei, oia ka mea i emi nui ai ko na kanaka makemake i ko Iesu aupuni. Ua nawaliwali loa na kanaka a pau i na mea a lakou i makemake ole ai. A loaa i ka poe ekalesia ka makemake i keia ao, alaila e imi auanei lakou i na mea o keia ao. Uuku wale ko lakou imi ana e kukulu i ko Iesu aupuni. Ua lilo ka lakou pule i mea nawaliwali loa. Aole kaumaha ko lakou naau i ka ulu ana o ka hewa. Aole lakou i hooikaika i ko lakou poe hoahanau a me na makamaka ma ka pono.
                Aole pela ka noho ana o ka poe ekalesia makemake i ke Akua. Aole e hiki ia lakou e noho wale me ka palaka. Nui no ka poe malama i ka Iesu kauoha; "E hele aku i na aina a pau e hoike aku i ka olelo maikai na ko ke ao nei a pau loa." E ae mai no lakou e haalele i ko lakou aina, a me na makamaka, a me na hoahanau, a me na makua me ka manao aole lakou e hoi aku. E haawi wale ia mai auanei ka waiwai he nui loa e kokua i ko lakou holo ana ma ia aina aku, a ia aina aku. E ikaika loa auanei no hoi ka pule i ke Akua i ninini nui mai ia i ka Uhane Hemelele e hoohanau hou i ka naau o na kanaka. A nui loa iho la ka poe manao oiaio aku, a huli i ka Haku. Ua lilo no ka ekalesia i poe maemae, i poe ikaika. Oia no ke ano o ka ekalesia i makemake i ke Akua.
                Aka, a loaa mai i ka poe ekalesia ka makemake i ke ao nei, aole lakou e hana pela. Uuku wale ka poe ae mai i ka Iesu kauoha e hele aku ma na aina e, e hoike aku i ka olelo maikai i na kanaka naaupo. Uuku ka waiwai i haawiia mai e kokua i ko lakou holo ana'ku. O ka ka ekalesia pule, ua lilo ia i pule me ka waha wale no, aole me ka naau. Ua lilo ia he mea hoopailua i ke Akua. Aole ke Akua e hoolohe mai i ka lakou pule. Nolaila ua lilo ka poe ekalesia i poe nawaliwali no ko lakou makemake ana i na mea o keia ao.
                O ka makemake ana i ke ao nei, oia ko lakou mea e haalele ai i na hana a Iesu i kauoha mai ai ia lakou e hana. Pela ka hana ana a Dema. Ua haalele ia ia Paulo no ka makemake i ko ke ao nei. Oia kona mea i kokua ole ai i ka Paulo hai ana'ku i ka olelomaikai. Oia no ka Paulo olelo ma ka Timoteo II. 4:10 "Ua haalele o Dema ia'u, ua makemake ia i ke ao nei, a ua hele aku la ia i Tesalonike." D.B.L.