Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 23, 11 November 1835 — Page 181

1835.) KUMU HAWAII. 181

O ko Oloalu, 173
O ko Ukumehame, 86
A pau loa,
259

                O na haumana a pau ma keia mau aina elua, aole i hele mai lakou a pau i ka hoike ana. Ua noho ma ka hale kekahi. Ua hilahila paha lakou, aole paha.
                O ka poe o lakou i hoike mai, ua pono ko lakou hoike ana. Ua oi aku ko lakou ike i neia manawa. Ua loaa i na kamalii a pau ka A-- Ua heluhelu pono kekahi, a ua kokoke ke heluhelu lakou a pau. Aloha ia lakou.
                Ua hoike mai kekahi papa kaikamahine, he umi kumamalua lakou. Ua akamai i ka heluhelu ana. Ua lawe pakahi mai i ka palapala honua i kakau pakahi ia'i ma ka lakou mau papa pohaku.
                O na lalani lonitu a me na lalani latitu a me na poai a me na degere wale no a lakou i kakau ai. Ua pololei loa--aole hewa iki. Ua akamai loa ia hana. Ua hike mai lakou ma ka palapala honua a ma ka palapala aina, a ma ka helu naau, a me ka alualua.
                O na papa e ae, ma ka hoike honua kekahi, ma ka helu naau kekahi, ma ka palapala lima kekahi, a me ka heluhelu ana lakou a pau.
                Hookahi wale no papa wahine i hiki ole ia lakou ke heluhelu. Ua ninau aku au ia lakou, "Heaha ka oukou e  hoike mai ai? O ka naaupo anei? Aole pono ka naaupo nolaila, aole lakou i hoike mai."
                He umi paha lakou aole nae i heluia me na haumana.
                Na na kumu i hoike mai i na haumana a pau. Ekolu lakou. He poe haumana lakou no ke Kula nui. He poe hoomanawanui lakou.
E. S.

WAIALUA, Okatoba, 20, 1835.
                Aloha oukou e na hoahanau,
                Eia no makou ma Waialua nei e noho mehameha ana. Aole kane, aole wahine, aole kamalii ma keia aina; pau pu lakou i ka hele ma Moanalua e hana i ka na 'lii. Kakaikahi ka mea i koe ma Waialua nei; o Laanui ma me makou wale no.
                I ko makou manawa i hoi mai ai, mai ko kakou halawai makahiki ana ua hoomaka hou maua i na kula; a ua hoikaika hou au i kekahi mau kumu ma Koolau, e akoakoa i na kamalii i kela la i keia la, e ao aku ia lakou.
                Mai kela manawa mai, ua mahuahua mai na haumana kamalii, ua hemahema nae nakula kamalii, no ka mea, kakaikahi na kumu makaukau e ao aku i na haumana.

NO NA HOIKE MA KOOLAU.

                Ma ka la elima o keia malama ua hele maua me Laanui ma e malama i na hoike ma Koolau. Kakaikahi na haumana makua ma kela mau aina; o ka poe opiopio, oia ka poe nui, aole nae he nui loa na haumana kamalii; ekolu h anere a me kanawalukumamalima, oia ka nui o na haumana kamalii ma Koolau loa; aole nae lakou a pau i ike i ka heluhelu palapala. Ma kahi o ke kumu makaukau, malaila ua maopopo ka ike o na kamalii. Ina ua naaupo ke kumu, ina ua naaupo na kamalii.
                A pau ko makou hoike ma Koolau, ua ee makou ma ka waa a holo aku i Kaneohe, e malama i ka pule hoomau malaila. Aono mau la ko makou noho ana me Mr. Pareka ma, e malama i ka pule. Pomaikai i ko makou manao, kela noho ana malaila. Ua nui ka poe i akoakoa maloko o ka hale pule; a ina ua hoolohe pono kekahi i ka olelo o ke ola, ua pomaikai io oia. A noa ka Sabati, ua hoi mama mai makou a no ka maikai o ka makani, a no ka mama o ka lio kekahi, awalu wale no hora o kuu hoi ana mai Kaneohe mai a hiki i Waialua.

O NA HANA MA WAIALUA.

                No ke kino ka nui o na hana i keia mau malama. I mau paila wahie, oia kekahi hana no ke alii--i mau lau o na oa maikai, oia kekahi--i mau tausani eke no ka paakai oia hoi kekahi hana. A i keia mau Sabati, ua hoonohoia na kanaka a pau ma Moanalua. Nolaila, hemahema wale no na kula a pau i keia manawa.
                Ua hapai no makou i kekahi hana kokoke like me kela ma Wailuku i hooakakaia ma ke aoao 118 o ke Kumu. Hookahi hanere paha a koe aku ka poe i ae aku e malama i ka ke Akua olelo, a e haalele i na mea ano ino a pau--e malama i ka lakou mau kamalii, a e alakai ia lakou i ke kula, i kela la i keia la. Ua ae mai hoi lakou e hooponopono i ka noho ana ma ka hale a ma ke kahiko ana o ke kino.
                I kela manawa, aole e hiki i ka lakou mau kamalii e hele malo ole kapa ole; aole hoi e hiki i na makua e hele i ka hale pule, kapa ole, papale ole, e like me kela manawa mamua.
                Ua maopopo iki ia lakou i ke manawa, ka Paulo olele i na wahine no ka hele ana i ka pule dapale ole. E nana i  I Korineto 11; 5--10 a me 13--15.

HE MEA MAOPOPO I NA KANAKA NEI.

                Ua ike na kanaka o nei, aole he mea make, ke hana lakou i ka manawa i wela mai ai ka la, a i uhiia ke poo i ka papale.
                Ua olelo mai kekahi ia'u,--"I kela noho ana mamua, a i wela mai ka la, pee lakou me ka makau o make i ka la; aka, i keia manawa i kana hana ana me ka papale a me paluli; aole ona makau i ka wela.--E hiki ia ia e hana mai kakahiaka a po, aole wela nui wale."

KEKAHI HEMAHEMA O KEIA MAU AINA.

                Eia kekahi hemahema o makou a pau ma Waialua nei,--aole he alanui ma ia aina aku ia aina aku.
                Ua nui ka luhi o na kanaka e halihali i ka ai a me ka ia mai Waialua aku a hiki i Honolulu.
                Ma na aina pali ma Amerika Hema a me Amerika Waena ua lilo na hoiki a me na mula i poe halihali ai a me na ukana a pau; aka maanei no ka nele i ka alanui, ua lilo na kanaka i mau hoki. Aole nui loa ka hana e makaukau ai ke alanui maikai no na lio a me na kaa, mai Waialua a hiki aku i Honolulu. Ina ua lilo na kanaka ma kela hana i kekahi manawa, aole kala paha a