Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 23, 11 November 1835 — NO NA KII A ME NA KANAWAI, A ME KA HANA LOLE. [ARTICLE]

NO NA KII A ME NA KANAWAI, A ME KA HANA LOLE.

Wailūku, Okatoba6, 1835, E Tineka, Auhea oe? Eia ko'u manao ia oe. I keia la, ua hiki tnai ke Kumu Hawaii, Pepa 19. A ike au i ua pepa nei, manao au, he palapala kii keia. Helu au i ua

maa kii la, eWmhl'kii MNknr keia pepā hookahi n6l «o kekahi fte tnea nui loa ia, o Mom ma paha, a me kanaka e mahalo ana i ka papa pohaku, a me na maluna iho. Ninau au ia'u iho, pehea keia mau kii? He mea e naauao ai' kanaka ma keia pae aina? Aole paha. 0 kekahi mau kif, he mau mea hou a kanaka i ike ole ai he mea e pono ai. Aka, o ka pipi, o ke kanaka, a me ke kamalii paha, o ka noho, a me ka moku, aolepono, i ko'umanao ke pai pinepiiie ia ma ke Kumu Hawaii, no.ka Aiea, o ka poe i heluhelu i keia pepa, ike maka lakou i keia mau mea i kela la, i keia )a. Ninau hou au ia'u iho, 110 k< aha i pai ko'u hoahanau i kela kii nui, a me na kanawai he umi malalo iho? He mea paha e piha ai ka pepa, aole kokua paha ka poe hoahanau ia Tineka, i keia mau la. No ia mea, manao au e kakau i;i ia i kekuhi mea hou 110 ka hana lole ma Wailuku nei. Ua pau kekahi lole i ka ulaiuiM fHe umi kemamaono paha na anana i paa. Ile lole maikai no ia. Ile lole ikaika. Ua maikai loa no na palule, a me na wawae. .\o rnakou kekahi o keia lole, hookahi anana paha, i mea e hoouna i ko makou poehoahanau ma Amcrika i ike lea lakou i ka waiwai o ke.a aina , a me ke aknmai o ka poe wahine, ka poe nana i hana keia lole 0 ka nui o keia lole no ke Alii no ia, a i ka la apopo, e hele pahak< - kahi e lawe aku ia ia i keia mea Aole ma ka lole wale no i hana ka poe wahine, raa ke kakini kekahi Na ka lole ka nui o ka lakou hana ana, aka, i kawaiulana ana kekahi, hana i na kakini kekahi. E na 'lii a me kanaka a pau loa—o na wahine, a me na knikamahine mai Ilawaii a Niihau, *' nana mai oukou i keia lole. . waiwai keia o ko oukou aina. K manao oukou i keia hana. E 1 ka hana lole. E ke Alii nui, ke nonoi aku nei au ia oe, e kokua mai oe mamuīi o keia haiia. E uku mai oe i ka poe wahine mo'lowa ole i ka hana lole. E kauoha niai

i kanaka e kanii i ka pulopulur, a o haalele i ka molowa i ka mahi ai ana. K kokua moi oe a piha kou aina a puni i ka waiwai, a me ka naauao, a uie ka pono. Eia ko'u makemake ia oe, e KauikeouH e. E huli pu kakou i ka pone. E mihi i ko kakou hewa e haalele i kela mea awaawa .e make ai ka uhane. E hele io lesu la. "E imi e mainua i ke aupuni o ke Akua a me kana pono," alaila, e lilo keia pae aina i aina hōu i aina pomaikai—i kahi e noho ai ke Akua. Mamuli paha e kakau hou au i kekalii nua e pili ana i keia hana. Na Gerina.