Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 24, 25 November 1835 — AI O KA LA. [ARTICLE]

AI O KA LA.

(IKl.tr 2.7. KA EPISETOLK A PAULO I KO ROMA. MOKU.iA 11. 8—23. M«kuna xiv: 8 Nokamea, ina e ola ana Kakou, no ka Ilaku ko kakou ola nei; a ina e niake ana kakou, no ka Haku ko kakou make ana. Iko kakou iolaana a meko kakou make ana, no ka Haku kakou. 9 No ka roea, eia ka mea i make ai o Kristo a i ola'liou ai, i noho Haku ia no ka poe make a me ka poe ola.

10 A o oe, no ke aha la e hoahewa nei oe i kou hoahanau? A o oe hoi, no ke aha la e hoowahawaha nei oe i kou hoahanau ? No ka mea e ku no kakou a pau imua o ka noho lunakanawai o Kristo. 11 No ka mea, ua palapalaia, Me au e ola nei, wahi a ka .liaku, e pau na' kuli i ke kukuli ia'u, e pau hoi na elelo i ka hoike i ke Akua. 12 Nolaila hoi, e hoike aku no kela mea keia mea o kakou a pau nona iho i ke Akua. 13 No ia hoi, mai noho kakou a hoahewa hou aku' kekahi i kekahi, aka e nianao oukou me neia aole e waiho i ka mea e hina ai, aole hoi i ka mea e hihia ai imua o ka hoahnnau. 14 Ua ike au, a ua hoomaopopoia au e ka Haku, e lesu, aohe mea i hauinia ma ona wale iho, aka ina manao kekahi uii haumia kekahi mea, haumia no ia nona. 15 Ina ua ehaeha kou hoahanau, no ka ai, aole ma ke aloha kou hele ana, mai hanamake oe me kau ai, i ka mea nona i make ai o Kristo. 16 No ia mea, e ao oukou o olelo ino ia ko oukou pono. 17 No ka inea, aole ka ai a me ka mea iuu ke aupuni o ke Akua, aka oka pono, a me ke kuikahi, a me ka olioli i ka Uhane Hemolele. 18 No ka mea, o ka mea i malama ia K'risto ma ia mau mea, iufoluolu ke Akirx ia ia, a m pono hoi ia i kanaka'. 19 No ia hoi, e hahai kakou i na mea e kuik-ihi ai, a me na mea e kukulu ai kekahi i kekahi. 20 Mai hoohiolo oe i ka hanaa ke Akua no ka ai. He ai a piu. Aka he mea ia e ino ai keMtahaka ke ai me ka hihia. 21 He mea. pono ke ai ole i ka io, a me ka ihu ole i ka waina, a me ka hana i ka meaeehina ai kou hoahanau, a e hihia ai, a e nawaliwali ai. 22 He manaoioanei kou? E nnlama oe ia iloko oti iho imua o ke Akua. P<»maikai ke kanaka i hoohewa o!e ia īa iho ma ka niea ana i ie aku ai. 23 0 ka mea kanaiua, e hoahewaia ia ke ai ia, no ka mea, af)le no ka manaoio ia. Ao na mea a pau aole no ka manaoio, he hewa ia. KA HOOMOAKAKA ANA. Mok. xiv: 8 I ko kakou ola kei i a >, he pouo ke noho inamiili o ka Haku, a e hana i kona makemake. A i make ke kino, a noho uhane aku kakou, he pono ke noho aku ko kakou mau uhane mamuli o lesu, me ka hana aku i kona makemake. E lilo loa kakou ia ia i keia ao, a e lilo mau nona i kela ao pāu ole. *

9 Lawe iho la o lesu i kino kanaka, a make, a ola hou i Meaiaia, i Haku no na kanaka ma keia noho ana, a me kela noho ana mahopē o ka inake. 10 No ke aha la e hoahewa ai a e hoowahawaha ai kekahii kona hoahanau nawaliwali? Ina manao ia aole e pono ke ai i ka mea hoolaa aku i ke kii, aole kakou e pono ke hoahewa ia ia malaila. E hai aku oia nona iho ia Kristo, a e hai aku hoi kakou ia ia i ka kakou hana ana, i kona wa e noho ai ma ka noho lunakanawai e hoopai i na kanaka a pau. 11 Ua hoohiki ke Akua ia ia iho, a ua palapalaia ma Isaia 45: 23. Me au eola nei, wahi a ka Haku, e pau na kuli i ke kukuli ia'u, a e pau hoi na elelo i ka hoike mai i ke Akua. 0 ke ano keia e hooiaio na kanaka a pau i ko lehova alii ana, a e hoike i ka lakou hana ana imua o ia Lunakanawai noJakou a pau. 12 E ku no kakou i mua o ka noho lunakanawai o Kristo, me ka hoike aku i ke Akua i ka kakou hana ana, j la nui o ka Haku. 13 Nolaila aole e hoahewa hou aku kekahi o kakou i kekahi, no ka manao ana i ka io, a me na la, nolaila mai hoahewa hewa aku i ka hoahanau, no ka e hai aku oia i kana i ke Akua, a e hai aku kakou kekahi, i ka kakou hana ana ia ia, a ina hewa kakou, e huhu niai no ka Haku. - Aka e hoouiaopopo loa i manao ao!e loa e hana i ka mea e hina ai ka hoahanau. 14 Ua hoomaopopo loa ia o Paulo e ka Haku aohe haumia maoli keia mea ai kela mea ai ke manao ole kc kanaka he haurnai; aka ina manao ke kanaka i kekahi mea ai he haumia, he hautnia i° na ia nona. Ina e ai oia pela, hewa no ia. 4&-4«a ua ehaeha ka naāu o kou hoahanau no kou ai ana i ka io ana i manao ai ua haumia, aole no i hana lokoniaikai oe ia ia, mai hana oe i ka inea e poino ai a e make ai ka haumana a leau i kuai ai me kona koko iho. E noonoo i ko lesu aloha ia ia. 16 l'a kaawale oukou, aole e kaumaha liou i kela mau kapu kahiko no ka ai, aka, e*nialama oukoi] o olelo ino ia keia pono o oukou, nie he mea la e awaawa ai onkou. 1.7 He mea okoa ka ai,* a me ka mea inu, he mea okoa ke aupuni o ke Akua. 0 kahanapono, o ke kuikahi,o ka hauoh ī ka Uhane o ke Akua, oia na mea nui a ka Haku i makemake ai iloko o kakou, aole o ka manao nui ana, a nie ka hoopaapaa ana i ka mea ai i kapu mamua. 18 0 ka mea i malama i ka pono, a

me ke kuikahi, a i hauoli hoi i ka Uhane 0 ke Akua, mamuli .o ka Jc»u kauoha, oia ke kanaka i oluolu mai ai ke Akua, oia ke kanaka i pono imua o na kanaka naauao. E mahalo no lakou i kana hana pela. 19 Nolaila e imi pu kakou i na mea i knikahi ai na honhanau iuainuli o ka Haku, i na mea hoi e ikaika ai a e oluolu ai e naauab ai kekahi i kekahi. 20 Na ke Akua i hana ka haumana a lesu, nie hehalela i kukuluia e ia.— 1 Kor. iii: 9. Epeso, ii: 21,—iv: 16, mai alakai hewaae ia iama kou ai ana, a me kou inu ana, a ma kau hoopaapaa ana i keia mau mea, mai alakai hewa ia ia o make ia ia oe»Ua pau ke kapu ana o ka ai mamuli o.ka oihana a Levi, aolehaumiakekahi ai i keia manawa, ua maemae, he pono ka ai, aka ina e ai kekahi me ka hoohihia aku i kekahi ua lilo ia ia i mea e ino ai. 21 He mea pono ke waiho i ka i?feM e poino ai kou hoahanau, e waiho i ka io, e waiho i ka waina, e waiho i na hana a pau e liina ai, a e hihia ai, a e nawaliwali ai hoi kou hoahauau. Ina i liio ko kakou ai ana i ka io, a i nie ka iuu ana i ka waina i mea e hele hewa ai ka hoahanau he pono no kaI kou c wailio; a pela hoi na hana e ne e hihia ai kekahi o poino ka hoahanan. Ina ua niaopopo kou manao he kapu ole ka io, e nialama i kou nianao .maloko ou iho imua o ke Akua, malailn e hana'i oe iho. He pono ke hoohi;i o!e i kekahi ma kau hana ana ma ke akea. Pomaikai ke kanaka ke hana ole oia i ka inea e hewa ai ia, ma na niea ana i nianao ai he pono. 23. O ke kanaka kanalua, e manao ana he pono ole ke ai i kekahi mea, a ai no hoi me ka maopopo ole, ua hihia ia, a e lilo ia i ka hoahewaia, no ka meaaole mamuli o ka manaoio kana hana ana. Pela hoi na hana a pau loa, ina ua manaoke kanaka aole e pono ke hana, ua hihia hoi ia ke hana malaila. HE MAU NINAU. Mok. xiv, 8.1 ko kakouola ana i keii» ao, pehea la e ponoai? A mahope o ka make, pehea la e pono ai? E hana i ke aha? 9 Make leau a ola hou i aha? 10 Ina makau kekahi ika mea laa i ke kii, pehea la ia? E hai aku kakou ia wai? I ka wa hea e hai ai? 11 Pehea la i olelo ai ka Haku no na kanaka a pau? Mahea kela pauku olelo? Ileaha ke ano o keia olelo? 12 E hoike kakou ike aha? Ia wai? Ahea?

13 E hoohewa ole aku no ke aha? Ina manao nui oia i ka io, a me na la, pehea la? 14 Nawai i hoike ia Paulo aole mea haumia, oia iho no? Ina ua haumia i ka manno o kc kanaka, pehea ia ia ia ? 15 Ina ua ehaeha kou hoahanau a hewa kou ai ana i ka io, pehea la ue ia ia? ina e hoomau kekahi hoahanau i ka hana e hihia ai kekahi hoahanau, pehea la ia? 16 Kaawale ka lesu haumanu pehea? Pehea la e ole ai ka hoino ana i keia pono? 1* Ueaha ke aupuni oke Akua? Makemake ke Akua i ke aha? 18 Owai ka mea i oluolu mai ai ke Akua? Mnhalo na kanaka naauao ia wai? 19 E imi pu kakou ina inea hea? 20 Heaha keia hana ake Akua? Pehea la e hiki ai ke hoohiolo? l T a pau ke kapu ana oke aha? Hc mea aha ka ai ke hana ke kanaka me ka hihia? 21 He pono ke waiho ike aha? 2,! Ina manao kekahi he kapu ole ka io pehea la ia e hana'i? Pomaikai ka mea hea? 23 Pehea la ke kanaka ke ai me ke kanalua? Pehea na hana n pau ke hanaia ine ka manaoio ole?

HELU 26. Mokuna xv. Ile pono no hoi no kakou ka [>oe ikaika e hooinanawanui i ka nawaliwali o ka poe ikaika ole, aole hoj, e hooluolu iho ia kakou iho. 2 K hooluolu aku keia moa kela mea o kakou i kona houlauna ma ka pono, e hookupaaia'i ia. 3 No ka inea aole i hooluolu iho o Kristo ia ia iho, aka, mc ka niea i palapalaia, O na olelo hoino a ka poe hoino ia oe, ua haule inai ia maluna iho o'u. 4 No ka mea, o na mea a pau i palapala eia mainua, ua palapalaia ia i mea e ao mai ai ia kakou, i loaa ia kakou ka manaolana ma ke ahonui, a me ka hooikaika ana mai o ka palapala hemolele. 5 A na ke Akua nona mai ke ahonui, # mc ka hooikaika ana mai e haawi ia oukon i manao like kekahi nie kekahi manmli o Kristo lesu. 6 1 hoonani aku oukou me ka lokahi o ka manao a me ka leo hookahi, i ke Akua, i Ita Makua hoi o ko kakou Haku o leBU Kristo. 1 Nolaila e lokomaikai aku kekahi i kekahi, me Krieto hoi i lokomaikai mai ai ia oukou, i hoonaniia'i ke Akua.

8 Ke olelo aku nei no hoi au, he la-

wehana no o lesu Kristo no ka poe i okipoepoeia, no ka pono a ke Akua, i hookoia'i na olelo hoopomaikai i ka poe kupuna; 9 E hoonani ae hoi na kanaka e i ke Akua no kona lokomaikai, e like me ka inea i pa'.apalaia, Nolaila au e hooinaikai aku ai ia oe mawaena o ko na aina e, a e hoolea aku hoi au i kou inoa. 10 A ua olelo hou mai no ia, E olioli onkou e na lahuikanaka me kona poe kanaka. 11 Eiahou; E hoolea aku oukou ia lehova, e na lahuikanaka a pau, a e hoonani aku oukou ia ia e na kanaka a pau. 1 2 A ua olelo hou mai o Isaia, E kupu ana ka mole o, lese, a e ku mai kekahi i alii no na lahuikanaka, a ia ia e paulele ai ko na aina e. K\ IIOOMOAKAKA ANA. Mok. xv. 1, O ka poe kanalua ole nia ka mea ai a ma ka mea inu, maopopo nae ko lakou nianao i ka pono, he pono no lakou e hoomanawanui i ka poe e kanalua ana, a e makau ana o liihia lakou i ka ai laa. E hoomanawanui aku kakou, aole e hooluolu ia kakou wale iho no. 1 Kor. ix: 22. 2 E imi |fu kakou e hooluolu aku kekahi i kekahi; e hana hoi keia mea kela mea o kakou, ma ka pono, e pono ai kona hoalauna, e kukuluia oia a ku paa ka pono. 3 Aole o lesu i manao nui o kona oluolu iho, a i kona eha iho, imi no ia, a liapa no hoi i ka mea e oluolu ai, a e pono ai, a e ola ai o hai, a ua hoomanawanui no hoi i kona pilikia iho, a me ka olelo hoino a na kanaka i hoino ai i ke Akua. Halelu, lix: 9.1 4 O ka mea i kakauia ma ka palapala hemolele i ka wa kahiko, ua kakauia ia e naauao ai kakou, i loaa mai ka iuanao lana no ka hoomanawanui ana ke pilikia, i ka hana pono ana a ma ka paipai ana mai hoi a me ka hooikaika ana mai o ka palapala hemolele. Roina. v. 3, 4, 5. 5 Na ke Akua ka mea i haawi mai i ke ahonui, ka mea i hooikaika mai hoi, e haawi mai ia oukou e manao like oukou, mamuli o ka mea a Kristo i kauoha niai,ni. Aole e ku ee na mea liilii, aole hoi ma na mea noi. 6 E haawi ke Akua i ka manao like mamuli o Kristo, i hiki pono ia oukou kc hoonani like aku ia ia, me ka lokahi o ka manao. Aole me ke ku ee na naau, i ko oukou hoonani ana i ke Akua ka Makua o lesu o ko kakou Ilaku. 7 No keia mau mea a'u i olelo aku nei ia oukou, & hana lokomaikai keia mea kela mea o oukou i kona hoalauna, e like me ko Kristo hana lokomaikai ana mai ia oukou, e hoonaniia ke Akua.

8 Lilo mai la leau i mea law«lawe na ka poe ludaio, a > ua kokua hoi oia mamuli o lakou e pono ai ka ke Akua olelo oiaio,. i ko ai hoi na mea a ke Afcua i olelo ai i ka poe kupuna no ka hoopomaikai ana i ka lakou poe mamo. 9 Ke hoakaka nei au, e hoomaikai aku no hoi na iahuikanaka i ke Akua no kona aloha mai ia lakou ma o Kristo la, e like me ka""tnea i palapalaia, Halelu, xviii. 49. u Nolaiia au e hoomaikai aku ai ia oe, e lehova, mawaena o ko na aina e, E hoolea aku hoi au i kou inoa." 0 ka hoolea i ko ke Akua inoa, oia ka hoolea i ke Akua. 10 U E olioli oukou*e na aina," Kanawailua, xxxii: 43. Ua hoakaka mai no ka palapala hemolele kahiko i ko ke Akua manao, e komo ko na aina e i kona aupuni. Halelu )xvi: I—4. 11 Hoike hou keia i ka pono o ka hoolea no na aina e. E hoolea aku oukou ia lehova, e na lahuikanaka a pau, a e hoonani aku oukou ia ia, e na kanaka a pau. Halelu 117, 1. Himeni, 97. - 12 Na Isaia kekahi i olelo mai, me me ka olelo nane, "E kupu ka mole o lese." Penei paha ke ano, o lese ka makua o Davida. 0 ka Mesia ka Haku a me ke keiki a Davida. E puka mai no ka Mesia i alii no na lahuikanaka, a e paulele lakou ia ia.—Isaia, ■ xi: 10. Pela i maopopo ai o ko na aina e kekahi e komo i ka ekalesia a Kristo. HE MAU NlNAl'. Mok. xv: 1. E hooinanawanui ka poe kanalua ole i ke aha? Aole e hooluolu kakou ia wai? 2 la e hana'i keia mea keia mea o oukou i kona hoalanna? E hana pela, e aha? — 3 Pehea la o Kristo i hana'i? Ma ka palapala hea i maopopo ai ko lesu imi ole ana i kona oluolu iho? 4 Ua kakauia ka mea kakauia ma ka palapala kahiko i aha? 1 loaa mai ia kakou ke aha? Ma ka mea hea e loaa ai? 5 Heaha ka Paulo pule ma keia pauku? Nawai e-haawi ka manao like? Manao like mamuli o ke aha? 6 E haawi ke Akua pela i aha? 7 E lokomaikai aku o«ai? E like me ke aha? E lokomaikai kekalii i kekahi i aha? 8 He lawehana o lesu no wai? Kokua mai o lesu pehea? No ke aha? 1 hookoia na mea hea? 9—lo Olelo mai la o Paulo e hoonani owai? E like me ka palapala hemolele hea?

11 Hoike keia palapala i ke aha? Auhea keia palapala? 12 Heaha ka lsaia i hoi mai ai ma ia mea? Heaha ke ano o ia olelo? £ paulele ko na aina e ia wai? E komo lakon i ke aha?